Tuinkalender


Vaak wordt tuinieren voorgesteld als een serie van tuinklussen die je op het juiste moment moet uitvoeren. Ik ben daar geen voorstander van. Tuinieren doe je voor je plezier en niet omdat je iets op een bepaald moment moet doen. Het moet natuurlijk wel leuk blijven 😊. 

Het is wel handig om een beetje houvast te hebben. Zeker voor beginnende tuiniers. Zo is het bijvoorbeeld niet echt niet slim om voorjaarsbloeiende heesters net na de winter te snoeien. De struiken zullen het heus wel overleven maar de bloemenpracht zal dat jaar wel te wensen overlaten. 

Meestal komt het allemaal niet zo nauw. Klussen die volgens de tuinboeken in maart gedaan moeten worden, kun je ook gerust in april doen. Als je vaste planten op het verkeerde moment verplant, betekent dat echt niet dat je ze dan allemaal kwijt raakt. Daarnaast heb je ook met het weer te maken. Bij een laat voorjaar of het vroeg invallen van de vorst, kan het juiste moment afwijken. Neem deze kalender dus gerust met een korreltje zout. 

Hieronder volgt een overzicht van de tuinklussen per maand. Ik heb er linkjes bijgezet naar de relevante blogs voor meer informatie. Let wel, dit is een kalender voor een siertuin. In een siertuin kijk je vooral wat het beste is voor de plant. Voor moestuinen en eetbare gewassen (zoals fruitbomen) kunnen andere regels gelden. 



Januari en februari

  • Veel hoef je in de wintermaanden niet te doen in je tuin. Wil je toch lekker buiten bezig zijn? Dan vind je in dit blog wat tuinklusjes die je nu kunt doen. 
  • Heb je vorstgevoelige planten afgedekt tegen de winterkou met bijvoorbeeld takken en dood blad? Houd dit winterdek dan in de gaten. Vogels zullen daarin naar insecten zoeken en het kan wegwaaien. Voeg zonodig nieuw materiaal toe. 
  • Geniet van de vogels in de tuin. In de wintermaanden zie je ze het beste. In dit blog vind je 8 leuke weetjes over vogels die je ook in jouw tuin kunt zien. 
  • Maak plannen voor het komende tuinseizoen! Wil je zelf je tuin ontwerpen? Dan vind je hier volop inspiratie voor het ontwerp en de planten. 

Maart 

  • Vanaf begin maart kun je, mits het niet meer hard vriest, beginnen met het afknippen van het afgestorven loof van vaste planten en siergrassen. Is het nog heel koud? Wacht dan liever nog even. Over het snoeien van siergras (b.v. welke soorten wel en niet) lees je meer in dit blog. 
  • Laatbloeiende heesters (die bloeien na 1 juli), zoals de vlinderstruik en de pluimhortensia (Hydrangea paniculata), kunnen nu gesnoeid worden. Heesters die vóór 1 juli bloeien laat je met rust. 
  • Mulch de borders. In de voorjaarsmaanden kan de grond erg snel uitdrogen. Met een mulchlaag kun je dit voorkomen. Lees er meer over in dit blog. 
  • Strooi kieseriet (of lavameel) om het magnesiumgehalte van schrale zandgrond te verbeteren. 
  • Aan het einde van de maand kun je eenjarigen gaan zaaien (eerder is niet zinvol).  
  • Je kunt al beginnen met het snoeien van halfheesters zoals lavendel, Salvia officinalis en Salvia greggii/Salvia microphylla. Snoei rozemarijn pas na de bloei! Is het nog heel koud? Wacht dan nog even. 

April 

  • Wees alert op slakken. Naaktslakken komen nu uit hun winterslaap en kunnen veel schade doen aan het jonge groen. Lees er meer over in dit blog. 
  • Bemest je tuin. Tuincentra hebben een overweldigend aanbod aan meststoffen. In dit blog lees je wat je écht nodig hebt. 
  • Je kunt nu beginnen met het (opnieuw) beplanten van borders. 
  • Je kunt beginnen met het verjongen van vaste planten en siergrassen maar wacht nog even met de vorstgevoelige soorten! Meer informatie vind je in dit blog. 
  • Plant nu zomerbollen zoals canna's, crocosmia's, Eucomis, gladiolen, lelies enz. 
  • April is dé maand om gras in te zaaien of kale plekken bij te zaaien. Zorg dat de ingezaaide stukken niet uitdrogen, geef zo nodig extra water. 
  • Wees vanaf nu alert op droogte. Op zandgrond kan het in het april soms al nodig zijn om te sproeien. Wanneer de tuin in  het groeiseizoen te weinig water krijgt, blijf je dat de rest van het jaar zien. 

Mei

  • Vanaf 15 mei (de IJsheiligen) kunnen vorstgevoelige planten naar buiten.  
  • Terraspotten en bloembakken kunnen opgeplant worden met zomergoed. Wist je dat je de potgrond van vorig jaar gewoon kunt hergebruiken? In dit blog lees je er meer over. 
  • Mei is de beste maand om vorstgevoelige planten te verjongen. Meer informatie vind je in dit blog. 
  • Eind mei is het moment voor de 'Chelsea chop', het terugknippen van vaste planten zodat ze minder hoog worden en rijker bloeien. In dit blog lees je er meer over.  
  • Eind mei is het perfecte moment om je gazon te verticuteren en bemesten. 
  • Snoei voorjaarsbloeiende heesters ('snoei na de bloei'). 
  • Knip eind deze maand de uitgebloeide bloemen van de Helleborus weg en verwijder slecht blad. 

Juni 

  • Geniet! Je tuin is nu waarschijnlijk op zijn mooist.  
  • Hagen (zoals beuk en taxus) snoei je vanaf de langste dag (21 juni). Doe je dat eerder dan loop je het risico dat je broedende vogels verstoort. 
  • Steun planten die later in het seioen kunnen gaan omvallen af. Als een plant eenmaal is omgevallen, is het hiervoor te laat. In dit blog lees je er meer over. 
  • Snoei vroegbloeiende heesters ('snoei na de bloei'). 


Juli 

  • De zomermaanden (juni, juli en augustus) zijn het ideale moment om bomen te snoeien. Lees er meer over in dit blog). 
  • Verleng de bloei van vaste planten door het wegknippen van uitgebloeide bloemen. 
  • Uitgebloeide Salvia nemorosa en Salvia verticillata knip je na de bloei tot ca. 5 cm boven de grond af. Ook Geraniums en Alchemilla kun je helemaal afknippen. Er zal binnen twee weken nieuw fris loof gevormd worden waardoor de planten er de rest van het seizoen weer 'fris' uitzien en nog een keer gaan bloeien. 

Augustus 

  • Geef je tuin een nazomer opfrisbeurt. Meer informatie vind je in dit blog. 
  • Maak stekken van geraniums die je wilt laten overwinteren. Lees er meer over in dit blog. 
  • Augustus een goede maand om tweejarigen te zaaien. Lees er meer over in dit blog. 
  • Veel inheemse planten moeten ook in augustus gezaaid worden. 
  • Wees alert op de verwelkingsziekte die om deze tijd van het jaar de kop opsteekt. Je kunt het herkennen doordat bomen en struiken ineens dode takken krijgen. Gevoelig zijn o.m. Acer (esdoorn), Catalpa (trompetboom), Cotinus (pruikenboom), Cornus (kornoelje), Cersis (judasboom), Magnolia, Ligustrum, Olea (olijf), Ribes, Robinia, Sambucus (vlier), Syringa (sering), en veel prunussoorten zoals abrikozen-, kersen- en pruimenbomen. Lees er meer over in dit blog. 

September 

  • Het tuinseizoen is nog lang niet voorbij! In dit blog lees je welke vaste planten nu nog bloeien. 
  • September is de beste maand om voorjaarsbloeiende bollen te planten (maar dit kan nog tot en met december). Meer informatie vind je in dit blog. 
  • September is, in tegenstelling tot wat de tuincentrums je willen doen geloven, een prima maand om te planten! Vergeet niet om je nieuwe aanplant wat mest te geven voor een goede start. Meer informatie vind je in dit blog. 
  • Geef hagen een lichte snoeibuurt zodat je met een strakke haag de winter ingaat. 
  • Je kunt al beginnen met het verjongen van vaste planten en siergrassen die nu zijn uitgebloeid. Wacht hiermee tot het voorjaar bij vorstgevoelige planten (zoals struiksalvia's) en laatbloeiende vaste planten zoals asters. Meer informatie vind je in dit blog. 

Oktober 

  • Geniet van de laatste bloemen! In dit blog lees je welke vaste planten nu nog bloeien. 
  • De periode van half oktober tot half november is heel geschikt voor het planten van wortelgoed (bomen, struiken en haagplanten die met kale wortels geleverd worden). 
  • Zorg dat het gazon en de wintergroene planten niet verstikt worden onder najaarsblad. In de borders kun je het blad gewoon laten liggen, dat is goed voor de grond. In dit blog lees je waarom.
  • Vergeet niet om vorstgevoelige potplanten binnen te zetten als het kouder wordt. 
  • Na de eerste nachtvorst haal je de bollen van canna's dahlia's en gladiolen uit de grond. 

November 

  • Er valt nog steeds veel te genieten in de tuin! In dit blog lees je er meer over. 
  • Geef vorstgevoelige planten een winterdek van takken en dood blad. 
  • Sluit de buitenkraan af zodat deze niet kan bevriezen. 
  • Zorg dat er geen emmers, potten, bakken of vaten buiten staan die vol kunnen regenen. Ze kunnen kapot vriezen of er kunnen diertjes in verdrinken. Plaats ze binnen of zet ze op zijn kop. 
  • Knip vaste planten en siergrassen nog niet af, het afgestorven loof biedt aan veel insecten een schuilplaats in de koude wintermaanden. Bovendien hebben sommige planten een aardig wintersilhouet.  
  • Heb je een open haard of houtkachel? Verzamel dan de houtas. Zoals je in dit blog kunt lezen, kun je de bodem hiermee verbeteren. 

December 

  • De tuin gaat nu écht in rust, geniet dus met een gerust hart van de feestdagen.  
  • Maak tuingereedschap goed schoon, olie het in en berg het op een droge plaats op.

Meer weten?  

Dit blog heeft een handige inhoudsopgave waarbij de blogs gesorteerd per onderwerp getoond worden. 
Bewaar deze kalender op Pinterest:

Vond je dit blog nuttig? Klik dan hier om jezelf gratis te abonneren op mijn nieuwsbrief. Je ontvangt dan een bericht wanneer er een nieuw blog is verschenen. Wees niet bang, ik ga je niet spammen met reclame! 

   



Dit blog bevat affiliate links. In mijn privacy statement wordt uitgelegd wat dit betekent. 

Populaire posts

Zo krijg je meer bloemen in je agapanthus!

Afbeelding
Geen plant waarover zoveel broodje aap verhalen de ronde doen als over de Agapanthus (Kaapse lelie). Een korte bloemlezing: Agapanthus moet je planten in een te kleine pot; Agapanthus moet je weinig water geven;  Agapanthus moet je niet bemesten;  Agapanthus moet je niet verpotten.  Dat is natuurlijk de droom van iedere tuinier: een plant die je totaal kunt verwaarlozen en die jou voor die abominabele behandeling beloont met een overdaad aan bloemen. Zoals ze ook op marktplaats zeggen: als het te mooi klinkt om waar te zijn, is het ook niet waar.  Agapanthus is beslist geen moeilijke plant maar hij heeft wél verzorging nodig. Wij besloten bovenstaande "wijze" raad dus onder onze zolen te lappen en werden daarvoor dit jaar beloond met maar liefst dertig bloemen per plant!  Hoe je een Agapanthus wél verzorgt  Hoe wij onze Agapanthus dan wel verzorgen? We hebben vorig jaar onze Agapanthus africanus, die te groot werd voor zijn pot, in tweeën gescheurd en beide stukken in
Read more »

Helleborus: 10 vragen en antwoorden

Afbeelding
Ik val er elk najaar weer voor en jij waarschijnlijk ook! Niets is verleidelijker dan een vaste plant die volop staat te bloeien terwijl de rest van je tuin dor en bruin is. Ik heb het dan natuurlijk over de Helleborus, een plant die in de winter bloeit met grote klokvormige bloemen boven glanzend wintergroen blad. Daar zou je toch een moord voor doen? Niet voor niets is de Helleborus Nederlands meest verkochte tuinplant.  De Helleborus is geen goedkope plant. Je telt in het tuincentrum al gauw vijftien Euro neer voor een mooi exemplaar. Zeldzame cultivars kosten een veelvoud daarvan. De reden is dat een Helleborus die uit zaad wordt opgekweekt, drie tot vijf jaar nodig heeft om goed te bloeien. De prachtige bloeiende plant die je in het tuincentrum koopt is dus al een aantal jaren oud.  Veel cultivars zijn hybriden die niet uit zaad gekweekt kunnen worden. Deze planten moeten vermenigvuldigd worden door middel van weefselkweek, een relatief duur en tijdrovend proces. Als je een Helleb
Read more »

10 planten die niet mogen ontbreken in een Piet Oudolf tuin

Afbeelding
Ik denk niet dat ik overdrijf als ik zeg dat Piet Oudolf de meest geliefde landschaps- en tuinontwerper van de afgelopen vijftig jaar is.  Zijn geheim? De planten! Oudolfs tuinen zijn uniek door hun beplanting die grotendeels bestaat uit vaste planten en siergrassen met een natuurlijke uitstraling. Het zijn tuinen die in alle seizoenen iets te bieden hebben. Zelfs in de winter !   Piet Oudolfs plantenlijst  Een wijd verbreid misverstand is dat er ergens een (geheime) plantenlijst bestaat waarmee je moeiteloos je eigen Oudolf tuin in elkaar knutselt. Maar als er al zo'n plantenlijst bestaat, dan zit die waarschijnlijk alleen in het hoofd van Oudolf.  Door tientallen jaren van onderzoek en experimenteren, heeft hij zo'n omvangrijke plantenkennis opgebouwd dat die zich niet zomaar laat vangen in een simpele lijst. Hoe het dan wel werkt? De omgeving is bij Oudolf altijd het uitgangspunt. Bij het ontwerpen van de New York Highline (een park op een verhoogde spoorlijn) liet hij zich
Read more »

Een kleine tuin in de stijl van Piet Oudolf, kan dat?

Afbeelding
Een kenmerk van de tuinen van Piet Oudolf is dat ze wijds en uitgestrekt zijn. Grote open ruimtes met groepen vaste planten en siergrassen die vrij bewegen op de wind. Als je een fan bent van het werk van Piet Oudolf, is er natuurlijk niets mooiers dat zo'n tuin te reproduceren in je eigen achtertuin. Maar kan dat eigenlijk wel? De doorsnee Nederlandse achtertuin is vaak niet meer dan 10 meter diep en zo'n 7,5 meter breed. En dan mag je al niet mopperen.... Bij nieuwbouwwoningen zijn de tuinen vaak nog kleiner. Het mag duidelijk zijn dat je daarin niet de Salvia rivier van de 'Lurie Gardens' of de matrixbeplanting van 'Hauser & Wirth' gaat realiseren. Maar wat let je om je voor- en achtertuin vol te zetten met  Piet Oudolfs droomplanten ?  De vaste planten en siergrassen waarmee Oudolf werkt, passen in elke tuin. Hoe klein ook! Zo kan jouw kleine tuin toch grootse allure hebben. Een voordeel van Oudolfs planten is bovendien dat ze er het hele seizoen goed ui
Read more »

10 tips voor een prachtige border

Afbeelding
Je wilt een border aanleggen die kan wedijveren met de borders die je op intranet en in tuinboeken ziet. Maar hoe pak je dat aan? Onderstaand geef ik je tien tips die je kunnen helpen om het mooiste resultaat te krijgen. Tip 1: Verbeter de bodem  Dit is misschien wel het allerbelangrijkste! Planten hebben voldoende voeding nodig en in een border staan veel planten dicht op elkaar. Zorg daarom dat je voor het planten flink wat organisch materiaal door de grond werkt en bemest je border regelmatig.  In mijn blog ' Bodem verbeteren: zo maak je van arme zandgrond goede tuinaarde ' lees je hoe wij dat aangepakt hebben. Zeker als je tuiniert op arme grond, mag je dit beslist niet vergeten. Tip 2: mulch de grond Mulchen zorgt ervoor dat de grond niet uitdroogt, het verbetert de bodemstructuur en bevordert het bodemleven (bacteriën, schimmels en eencellige protozoa). Deze micro-organismen in de grond beschermen plantenwortels tegen ziekten en helpen bij de opname van voedingss
Read more »

3 manieren om geraniums te overwinteren.

Afbeelding
Dit blog gaat niet over de tuingeranium, een winterharde vaste plant die we in onze borders hebben staan, maar over de Pelargonium. De niet-winterharde kuipplant.In de volksmond worden ze geraniums genoemd en dat zal ik in dit blog ook doen.  De geranium heeft een oubollig imago. Als mensen zeggen dat je "achter de geraniums zit" is dat niet bedoeld als compliment. Zelf ben ik dol op geraniums. Het is één van de meest waardevolle zomerbloeiers. Ze bloeien vanaf de IJsheiligen tot aan de eerste nachtvorst.  Twee jaar geleden kocht ik in het voorjaar wat geraniums met prachtig getekend blad. Zelfs zonder bloemen waren ze mooi. Deze geraniums hebben de hele zomer mijn terras opgefleurd. In het najaar heb ik ze laten bevriezen vanuit de gedachte dat ik volgend jaar wel weer nieuwe zou kopen.  Maar helaas! Afgelopen voorjaar kwam ik deze geranium nergens meer tegen. Zonde, want ik had ze graag weer willen hebben. Dat zette me aan het denken. Misschien is het toch wel een goed idee
Read more »

Piet Oudolfs droomplanten

Afbeelding
Piet Oudolf is een internationaal bekende tuinarchitect. Hij ontwerpt dynamische plantgemeenschappen met voornamelijk vaste planten en siergrassen. Vooral in Amerika wordt hij op handen gedragen omwille van de schitterende landschapsparken die hij daar heeft aangelegd (klik  hier  om zijn projecten te bekijken).  Wanneer Amerikanen over Oudolf schrijven, wordt zijn naam dan ook steevast voorafgegaan door de eretitel "master gardener". In eigen land ontving hij in oktober 2018 een koninklijke onderscheiding voor zijn werk.  Planten die er wild en natuurlijk uitzien Oudolf heeft in tuinland altijd zijn eigen weg gevolgd. De traditionele Engelse tuinen, die in de vorige eeuw de toon zetten, vond hij te formeel. De tuinplanten die daarin worden toegepast, waren naar zijn smaak te ver doorgekweekt en onnatuurlijk. Hij was op zoek naar planten met een wilder en natuurlijker uiterlijk.  Daarom startte hij, samen met zijn vrouw Anja een zoektocht naar planten en siergrassen die
Read more »

De hoogtepunten van mijn tuinjaar

Afbeelding
Als ik dit blog schrijf is het januari. We zitten nog steeds in lockdown, het weer is grijs en mijn tuin is bruin. Een mens zou van minder depressief worden... Op deze momenten kijk ik graag vooruit naar al het moois dat het komende jaar voor ons in petto heeft.  Voor mij heeft elk tuinjaar vijf hoogtepunten waar ik altijd vol ongeduld naar uitkijk. Die piekmomenten worden bepaald door de bloeitijd van de vaste planten met de meeste toegevoegde waarde. Voor mij zijn dat: Geranium, Salvia, Helenium, Hylotelephium en Aster. Vaste planten die rijk bloeien in geweldig kleuren. Planten waarvan je liefst zoveel mogelijk soorten wilt aanplanten.  In mijn tuin vind je liefst dertien(!) soorten Salvia, zeven soorten Geranium, vijf soorten Helenium, vier soorten Hylotelephium en acht soorten Aster. Omdat ze zo rijk en lang bloeien, omdat ze prachtige kleuren hebben en omdat bijen, hommels en andere insecten er (net als ik) niet genoeg van kunnen krijgen.  Plant van deze vijf planten liefst meerd
Read more »

Zelf je tuin ontwerpen? Kies eerst je tuinstijl!

Afbeelding
Het besluit is genomen, de tuin moet op de schop en jij gaat zelf het ontwerp voor je nieuwe tuin maken. Je bezichtigt wat showtuinen (bijvoorbeeld de Tuinen van Appeltern), je bestudeert tuinboeken en snuffelt wat rond op internet. Je ziet van alles wat je mooi vindt en doet tientallen ideeën op. Maar pas op! Als je al die ideeën in één tuinontwerp probeert te stoppen, zal het resultaat niet geweldig zijn. Eenheid en harmonie zijn voorwaarden voor een mooie tuin en dat bereik je zo niet. Maar hoe dan wel? Met die vraag heb ik zelf lang geworsteld. Ik vond mijn tuin niet lelijk, maar hij straalde niet de rust en harmonie uit die ik zocht. Het bleven losse onderdelen die niet bij elkaar pasten. Intussen heb ik ontdekt dat eenheid begint met het uitkiezen van één bepaalde tuinstijl waar je vervolgens alle planten en tuinelementen op afstemt. Elke keuze die je maakt, of het nu gaat om de verharding, de tuinafscheiding, tuinmeubilair of de planten, toets je aan de stijl die je hebt gek
Read more »

Hoe winterhard is Gaura Lindheimeri 'Whirling butterflies'

Afbeelding
Gaura Lindheimeri 'Whirling butterflies' is een prachtige rijk- en langbloeiende vaste plant. Niet voor niets behoort zij tot Piet Oudolfs favorieten (zie zijn boek ' Droomplanten '). Ze doet haar naam eer aan want 'Gaura' betekent zoiets als beeldschoon.  De Nederlandse naam prachtkaars kan ik niet verklaren. Hoewel de Gaura inderdaad prachtig is, doet doet haar frêle verschijning in niets denken aan de stramme rechtheid van een kaars. Gaura is, mits op droge doorlatende grond geplant, een probleemloze plant die geen bijzondere zorg nodig heeft. Van alle Gaura's is Gaura Lindheimeri 'Whirling butterflies' beslist de mooiste. De losjes vertakte stengels, die bewegen op het minste zuchtje wind, bloeien vanaf de vroege zomer tot ver in de herfst met bloemen die wit ontluiken uit roze knoppen. Hierdoor heeft de plant altijd een wat rozige gloed. Ik ben bepaald geen liefhebber van wit in de tuin, maar deze Gaura vind ik prachtig!  Gaura lindhei
Read more »