Wat bloeit er nog in september?
Ik hou van september. Van de koele nachten, de nevelige ochtenden en de zonnige dagen. Ondanks dat de herfst deze maand begint, is het in september, met middagtemperaturen van rond de twintig graden en gemiddeld 4,5 uur zon per dag, nog steeds fijn om veel tijd buiten door te brengen. Je geniet daar extra van wanneer er in je tuin nog wat te beleven valt.
Onze tuin heeft daarom relatief veel nazomerbloeiers. Dat levert in september een mooi plaatje op maar ook héél veel vlinders en bijen! Zo laat in het seizoen zijn veel inheemse planten al uitgebloeid. Een tuin die om deze tijd nog volop bloemen heeft, is voor die insecten een ware hof van Eden.
Hieronder vind je een overzicht van mijn favoriete septemberbloeiers:
Aster
Wil je kleur in de nazomertuin én veel vlinders en bijen? Dan kun je niet om de aster heen. Asters zijn er in allerlei kleuren zoals blauw, lila, paars, roze en sneeuwwit. Er is zelfs een geelbloeiende soort: Aster linosyrus. De laatste had het in mijn tuin niet erg naar zijn zin want hij houdt niet van zure grond maar over het algemeen doen asters het prima op (zure) zandgrond.
Een aster die al in juli begint te bloeien is Aster x frikartii 'Mönch'. Deze aster heeft grote lilablauwe bloemen en wordt ongeveer 70 cm hoog. De bloeitijd ongelofelijk lang: van juli tot en met september. Aster x frikartii is een kruising tussen Aster amellus, die inheems is in Oost Europa en Turkije, en Aster thomsonii uit de Himalaya. Aster thomsonii heb ik ook. Dezelfde bloemen maar hij wordt een stuk hoger (ca. 1.20) wat ik voor deze plant geen voordeel vind.
Veel asters zijn echte vlinderkampioenen. Wij telden eens meer dan 20 dagpauwogen op op een groep van drie stuks 'Aster novae-angliae 'Andenken an Alma Pötschke' maar dat is alweer heel wat jaren geleden. Nu zijn het er helaas niet meer zoveel maar dat ligt niet aan Alma Pötschke... Ook Aster dumosus 'Herbstgruss vom Bresserhof' is ware vlindermagneet. Ik telde vandaag nog 12 vlinders op een groepje van drie planten (en een veelvoud aan allerhande soorten bijen).
Je vindt een mooi assortiment asters, waaronder 'Andenken al Alma Pötschke' en 'Herbstgruss vom Bresserhof', bij tuinplant.nl. Een nadeel van sommige asters is dat ze gevoelig zijn voor meeldauw. Als je tuiniert op droge grond kun je de novi-belgii soorten daarom beter vermijden. Ook Aster dumosus 'Jenny' is niet resistent tegen meeldauw.
 |
| Aster dumosus 'Herbstgruss vom Bresserhof' met dagpauwogen |
Gaura lindheimeri
Gaura lindheimeri 'Whirling butterflies' (de plant met de witte bloemen op de foto boven dit blog) is het klapstuk van mijn nazomertuin. De Gaura begint in de loop van juni te bloeien en houdt daar pas mee op bij de eerste nachtvorst. Als je meer wilt weten over deze fantastische plant, lees dan mijn blog "Hoe winterhard is Gaura lindheimeri 'Whirling butterflies'".
Een variant die iets lager blijft (ca. 75 cm) is Gaura lindheimerii 'Siskyon pink'. Deze is roze van kleur. Ook heel mooi. Ik heb deze al een paar keer in mijn tuin gehad maar tot twee keer toe bleken ze niet soortecht. De planten waren te "bossig", hadden niet de juiste hoogte en waren meer vuilroze van kleur. Ik heb ze nu in de bloei gekocht zodat ik zeker weet dat ik deze keer 'the real thing' in handen heb!
Te koop bij tuinplant
 |
| Gaura lindheimeri 'Whirling butterflies' |
Helianthus 'Lemon queen'
Dit is voor ons een 'golden oldie'. De 'Lemon queen' staat al zo'n beetje vanaf het begin in onze tuin. Niet altijd op dezelfde plaats, ze zijn al diverse keren verplant. Helianthus 'Lemon queen' bloeit geel. Niet het harde geel van bijvoorbeeld een Rudbeckia of Heliopsis maar een mooi citroengeel dat zich wat gemakkelijker laat combineren met andere kleuren.
Het is een hoge plant. In onze tuin zo'n twee meter. De 'Lemon queen' heeft een lange bloeitijd vanaf de nazomer tot ver in het najaar. In september is deze Helianthus op zijn best. De bloemen zijn heel aantrekkelijk voor vlinders en bijen.
Helianthus 'Lemon queen' kan wat gevoelig zijn voor meeldauw. Als je op droge grond tuiniert, zorg er dan voor dat de standplaats niet al te droog is. Daarmee geef je meeldauw minder kans. In onze tuin planten wij de 'Lemon queen' daarom altijd in de halfschaduw. Als je twee meter wel wat groot vindt, dan is Silphium mohrii (zie hierna) een prima alternatief.
Je kunt deze plant bestellen bij tuinplant.nl.
 |
| Helianthus 'Lemon queen' |
Hylotelephium
Je kent deze plant waarschijnlijk beter als Sedum telephium of vetkruid maar omdat de botanisten in hun oneindige wijsheid beslist hebben dat deze plant thuishoort in de Hylotelephium familie, gaat hij nu onder deze naam door het leven.
De hylotelephium is in alle seizoenen mooi in de tuin. Hij begint al vroeg in het jaar te groeien, bloeit in de nazomer en heeft een mooi wintersilhouet. Hylotelephium is bovendien een ware vlinder- en bijen magneet. Op de bloemschermen krioelt het van allerlei insecten omdat de bloemen heel rijk aan nectar zijn. Dat deze plant bovendien super droogtebestendig is, is mooi meegenomen als je op droge grond tuiniert!
In mijn blog 'Sedum, ideale bijenplant voor droge grond' lees je alles over deze dankbare plant.
 |
| Hylotelephium 'Herbstfreude' met atalanta |
Liatris ligulistylis
 |
| Liatris ligulistylus (foto gemaakt in de bloemenhof van kasteel Geldrop) |
Persicaria amplexicaulis
Maak je geen zorgen: deze plant heeft niets te maken met de beruchte Japanse duizendknoop (die heeft namelijk de wetenschappelijk naam Fallopia Japonica). Persicaria amplexicaulus kent een ongelofelijk lange bloeitijd, vanaf juli tot het gaat vriezen. Persicaria kan in de zon, maar verdraagt ook behoorlijk wat schaduw. Ze zijn ijzersterk en vragen weinig of geen onderhoud.
Op de foto hieronder zie je Persicaria amplexicaulis 'Taurus', een forse plant die in onze tuin bijna anderhalve meter hoog wordt. Afsteunen, of klemzetten tussen stevigere buren is dan wel noodzakelijk. Ik heb de planten die wat verder naar voren stonden dit jaar een 'Chelsea chop' gegeven. Dat scheelde wel iets, maar nog steeds werden ze meer dan 1.20 meter hoog.
Vind je dat te hoog of heb je geen zin in opbinden of afsteunen dan zijn er ook Perscicaria soorten die een stuk lager blijven. Zelf heb ik nu Persicaria amplexicaulis 'Blackfield' geplant die dezelfde mooie rode kleur heeft maar een stuk lager blijft (ca. 70 cm). Persicaria affinis (bijvoorbeeld 'Kabouter' of 'Darjeeling red') is nog lager en heeft bloemen in alle kleurschakeringen tussen wit en donkerrood. Heel mooi! Persicaria affinis laat zich ook goed gebruiken als bodembedekker.
Klik hier voor het assortiment en prijzen bij tuinplant.nl.
 |
| Persicaria amplexicaulis 'Taurus' |
Rudbeckia subtomentosa 'Henry Eilers'
Rudbeckia's staan bekend als gemakkelijke, rijkbloeiende planten met gele bloemen die in de nazomer op hun best zijn. Zeker niet lelijk (tenzij je écht niet van geel houdt), maar ook niet heel verfijnd. |
| Rudbeckia subtomentosa 'Henry Eilers' |
Salvia (laatbloeiende soorten)
Vroegbloeiende Salvia's, zoals Salvia nemorosa, kennen in de nazomer vaak een tweede bloei. Die kan, vooral wanneer het warm en droog is, ook heel mooi zijn maar deze Salvia's zijn niet op hun best in september. Voor echt spektakel moet je bij de laatbloeiende soorten zijn.
Die hebben over het algemeen wel een manco, namelijk dat ze minder winterhard zijn. Nu wordt dat met de klimaatverandering, wel steeds minder een probleem maar je weet maar nooit of er toch nog een keer een elfstedenwinter komt (ik gun het de Friezen!).
Laatbloeiende Salvia's kun je daarom beter in het voorjaar planten. Ze kunnen dan een heel seizoen wortelen en zijn daardoor beter bestand tegen een koude winter. Kwekerij de Hessenhof adviseert om de planten 10 cm dieper te planten en het eerste jaar te voorzien van een winterdek.
Salvia uliginosa, zie de foto hieronder. Is die azuurblauwe kleur niet prachtig? Mijn man noemt deze de "Verbena-Salvia" vanwege de ijle opgaande groei en smalle blaadjes. Net als Verbena bonariensis. Maar deze Salvia wordt wel een stuk hoger (in onze tuin circa 1.80 meter). De meeste Salvia's verlangen droge goed doorlatende grond maar deze Salvia schijnt ook geschikt te zijn voor nattere grondsoorten. Voor een plekje in de volle zon. Te koop bij tuinplant.nl.
Salvia 'Amistad' heeft forse dieppaarse lipbloemen met bijna zwarte schutblaadjes. Het is een forse Salvia die wel twee meter hoog kan worden. Mijn eerste poging om deze schoonheid naar mijn tuin te halen faalde jammerlijk. Ik had ze in september geplant in mijn (dacht ik) vrij beschutte voortuin, maar helaas hebben ze de winter niet overleefd. Ik ga deze beauty opnieuw aanplanten, maar dan in het voorjaar en, zoals de Hessenhof adviseert, een stuk dieper. In de moederbedden bij kwekerij Muiderman in Veldhoven zag ik prachtige twee meter hoge exemplaren die duidelijk al enkele winters overleefd hadden. Het moet dus kunnen!
Salvia guaranatica lijkt op Amistad maar heeft donkerblauwe bloemen en blijft een stuk lager (ca. 1,30 meter).
Salvia farinacea (de meelsalvia) is officieel eenjarig. Het is een laagblijvende Salvia (ca. 40 cm) die bloeit in een onwaarschijnlijke kleur kobaltblauw. Ik zaaide mijn meelsalvia's drie jaar geleden en ze staan nog steeds te bloeien in onze tuin! Deze "eenjarige" heeft dus al twee winters overleefd! Als je zelf zaait, houd er dan rekening mee dat het vrij lang duurt voor het zaad kiemt en de planten goed beginnen te groeien. Op een warme vensterbank voorzaaien is daarom een goed idee. Je kunt het zaad bestellen bij tuinplant.nl.
Salvia microphylla x greggii is een struikachtige wintergroene plant met kleine ronde donkergroene blaadjes en apart gevormde lipbloemen. Salvia microphylla x greggii 'Hot lips' is de meest verkochte. De bloemen zijn tweekleurig: rood met wit. Hoe warmer de nachten, hoe roder de bloemen. Veel mooier vind ik zelf Salvia microphylla 'Royal bumble' (fluweelrood), 'Cerro potosi' (magenta) of 'Viola's darling' (paars). Viola's darling blijft wat lager (ca. 50 cm). De andere twee kunnen wel zo'n 80 cm hoog worden. Salvia microphylla bloeit de hele zomer maar is in het najaar (september/oktober) op haar best. Om de struikjes mooi compact te houden knip je ze in voorjaar terug tot ca. 15 cm boven de grond.
 |
| Salvia uliginosa |
Silphium mohrii
Silphium mohrii is een minder bekende plant, afkomstig van de Midden-Amerikaanse prairies. Hij wordt ongeveer 1.50 meter hoog. Op goed bemeste tuingrond nog wat hoger. Het blad is flink behaard. De plant bloeit op dikke behaarde stelen waar bovenin een tros lichtgele margrietachtige bloemen verschijnt. Voor een zonnige plek op vrij schrale grond.
Alle Silphiums bloeien geel, maar zelfs doorgewinterde geelhaters kunnen de kleur van Silphium mohrii volgens mij niet lelijk vinden. De bloemen zijn heel licht citroengeel. En dan niet het geel van de schil van een citroen maar van het vruchtvlees! Een lieflijke pastelkleur die niet, zoals andere gele bloemen, op je netvlies explodeert en die zich moeiteloos laat combineren met roze en lila en blauwe tinten. Dat de bloemen ook bij vlinders in trek zijn, is wat mij betreft een bonus!
Mijn exemplaar heb ik het afgelopen najaar geplant. Hij is de winter goed doorgekomen en als ik Kwekerij de Hessenhof mag geloven, kunnen daar nog wel meer dan honderd winters bijkomen. Zij schrijven over deze plant: "In de verenigde staten zijn planten gevonden die meer dan 150 jaar oud waren! Alle Silphiums hebben gemeen dat ze geen, lees totaal geen, problemen kennen. Ziektes zijn ze vreemd, droogte deert ze niet en ze leven langer dan wij". Een investering voor het leven!
 |
| Silphium mohrii met dagpauwoog |
Verbena bonariensis
Wil je graag veel vlinders in je tuin? Dan mag je Verbena bonariensis absoluut niet missen. Er is geen plant die zoveel vlinders aantrekt (nee, ook de vlinderstruik niet!).
Verbena bonariensis begint in juli al te bloeien maar is in de nazomer en herfst op haar allerbest. Deze verbena heeft een ijle groeiwijze: kleine halfronde bloemen op 1.20 meter hoge stelen met smal blad. Daardoor kun je haar ook gerust vooraan zetten in de border. Je kijkt er gewoon doorheen. Het is een kortlevende plant, die vaak uitvalt in de winter. Meestal leven ze niet langer dan een of twee jaar, maar dat is geen probleem omdat deze Verbena zich rijkelijk uitzaait.
Die zaailingen verschijnen pas in de eerste helft van april. Vroeger verzamelde ik in het voorjaar een aantal zaailingen om op te potten. Een paar weken in een koude kas op goede potgrond zorgt ervoor dat de planten aanzienlijk sneller groeien. Afgelopen jaar heb ik al in het najaar zaailingen verzameld en laten overwinteren in potten (die ik bij strenge vorst binnen kan zetten). Als je de potten in het vroege voorjaar in een koude kas zet, beginnen de planten meteen goed te groeien en heb je begin mei al forse planten om de slachtoffers van de afgelopen winter te vervangen.
Verbena bonariensis is een mooie plant om door de border te weven maar het mooist vind ik ze toch in groepen van minimaal 5 tot 7 planten. Plant ze liefst vlak bij je terras (of voor een raam) zodat je kunt genieten van alle hommels, bijen en vlinders die door deze plant worden aangetrokken.
Te koop bij tuinplant.nl
 |
| Verbena bonariensis met hommel |
Ook interessant
- Rondkijken in baron z'n hof (een tuin die in september op zijn mooist is!)
- De mooiste oktoberbloeiers
- Waarom het najaar de beste tijd is om te planten
Vond je dit blog nuttig? Klik dan hier om jezelf gratis te abonneren op mijn nieuwsbrief. Je ontvangt dan een bericht wanneer er een nieuw blog is verschenen. Wees niet bang, ik ga je niet spammen met reclame!
