Hoe kun je de verwelkingsziekte (Verticillium) bestrijden?
Bij het aanleggen van onze tuin plantten wij in onze achtertuin een groep van drie roodbladige pruikenbomen (Cotinus Coggygria 'Royal Purple'). Het zijn snelgroeiende struiken die zo'n 2.50 tot 3.00 meter hoog worden.
De rode kleur combineerde prachtig bij de onderbeplanting van kardinaalshoed (Euonimus fortunei 'Emerald 'n Gold') en ook het contrast met de roze bloeiende bruidsbloemen ernaast was mooi. Bovendien bleken de bloemen een ware traktatie voor bijen en andere insecten. Ik was dus heel blij met onze pruikenbomen.
Maar helaas gaat het leven van de tuinman/tuinvrouw niet altijd over rozen. In de nazomer van 2013 zaten er ineens dode takken in de struik. "Kan gebeuren" dachten we en snoeiden de takken weg. Maar daar bleef het niet bij. Steeds meer takken begonnen te verwelken dus er moest meer aan de hand zijn. Onderzoek wees uit dat onze pruikenbomen leden aan de verwelkingsziekte (Verticillium).
Kenmerkend is dat de symptomen eerst aan één kant optreden en zich later uitbreiden naar de rest van de plant. Het verwelken wordt vaak pas laat in het seizoen (augustus/september) zichtbaar. Daardoor zou je misschien ten onrechte kunnen denken dat het afsterven het gevolg is van een vroege herfst.
Wat is verwelkingsziekte (Verticillium)?
Deze ziekte wordt veroorzaakt door een schimmel (Verticillium). Normaliter leeft de Verticillium schimmel van dood organisch afval, maar op een gegeven moment kan hij de wortel binnendringen en zich verspreiden in een plant. De vaten van de plant (waarlangs water en voedsel worden getransporteerd) raken dan verstopt. Als gevolg daarvan verwelkt de plant.
Wortelbeschadigingen en de aanwezigheid van bepaalde aaltjes in de grond, vergroten de kans op verwelkingsziekte.
Hoe kun je verwelkingsziekte herkennen?
Je kunt de ziekte herkennen aan de volgende symptomen:
- Zomaar ineens slap worden (verwelken) van het blad aan bepaalde takken;
- Bladverkleuring, het blad verliest zijn frisse kleur en wordt vaalgroen of gelig;
- Afsterven van bladranden, bladverlies;
- Afsterven van takken (en uiteindelijk de hele plant);
- Zwarte ringen in het hout van de stam en de takken.
Hoe kun je verwelkingsziekte bestrijden?
Voor bestrijding van de schimmel na aantasting zijn geen middelen beschikbaar. Is je grond eenmaal besmet met verticillium dan zit er niks anders op dan de aangetaste planten te rooien (bron: Wageningen University & Research).
In de tuinbouw is veel geëxperimenteerd met biologische bodemontsmetting. Door grote hoeveelheden gras in te spitten en de grond daarna met plastic af te sluiten, ontstaat er een zuurstofloos milieu en komen er afbraakstoffen vrij. Die combinatie is dodelijk voor de schimmel. Deze vorm van bestrijding is voor de siertuin volgens mij niet erg praktisch, maar misschien wel interessant als je een moestuin hebt. Klik hier als je graag meer hierover wilt weten.
Onze pruikenbomen waren dus niet meer te redden. We hebben ze daarom gerooid en afgevoerd. Het is belangrijk dat je de zieke planten verbrand of afvoert via de huisvuil kliko (en dus niet composteert of bij het groenafval doet) om verdere verspreiding te voorkomen.
Doordat wij aanvankelijk niet in de gaten hadden waar we mee te maken hadden, hebben we de dode takken van onze zieke pruikenboom gewoon door de hakselaar gedaan. Daardoor zijn er waarschijnlijk meer plekken in de tuin besmet geraakt. We zijn nadien ook nog een kornoelje, Judasboom en Magnolia kwijtgeraakt aan de verwelkingsziekte.
Welke planten zijn gevoelig?
Verticillium tast niet alleen pruikenbomen aan. Ook andere bomen en struiken kunnen vatbaar zijn. Dit geldt, naast de kornoelje, Judasboom en Magnolia bijvoorbeeld ook voor: Acer (esdoorn), Catalpa, Ligustrum, Olea (olijf), Ribes, Robinia, Sambucus (vlier), sering, en veel prunussoorten zoals abrikozen-, kersen- en pruimenbomen.
Ook vaste planten, groenten- en fruitgewassen en zelfs eenjarigen kunnen vatbaar zijn (zie hierna voor een lijst).
Planten die resistent zijn
Verticillium is heel hardnekkig. Ook zonder "gastheer" kunnen de schimmels tien tot vijftien jaar in de grond overleven. Je zou verwachten dat ze op droge grond een snelle dood sterven, maar bodemschimmels schijnen toch behoorlijk veel droogte te verdragen.
Wanneer je de tuin opnieuw gaat aanplanten, is het daarom belangrijk dat je kiest voor soorten die niet vatbaar zijn voor de verwelkingsziekte. Dit betekent dat je flink beperkt wordt in je keuze, maar er blijft gelukkig nog genoeg over. Onze bruidsbloemen (Deutzia scabra 'Strawberry fields') bleken bijvoorbeeld immuun te zijn.
Een lijst met gevoelige en resistente planten
Ik vond op internet deze handige lijst van de University of California, Berkeley. Hierop kun je zien welke panten gevoelig zijn of juist niet. Het document is Engelstalig maar de wetenschappelijke namen van planten zijn gelukkig overal hetzelfde.
Alles wat ik in de besmette grond plant, toets ik eerst aan deze lijst. De schimmel een nieuwe gastheer geven is namelijk wel het laatste wat ik wil. De lijst is zeker niet volledig (Clematis en Cornus staan er bijvoorbeeld niet op terwijl die wel gevoelig zijn), maar het is wel de meest uitgebreide lijst die ik heb kunnen vinden.
Is het slim om toch pruikenbomen te planten?
Betekent dit nu dat je geen pruikenboom moet planten? Ik zou zeggen van niet. Het is een mooie struik en je ziet links en rechts heel veel gezonde pruikenbomen die probleemloos hun ding doen. Bij elke plant bestaat de kans dat er een ziekte inkomt. Laat je daardoor vooral niet tegenhouden!
En mocht je, net als wij, toch pech hebben dan zijn er genoeg alternatieven. Een mooi alternatief voor de roodbladige pruikenboom is bijvoorbeeld de blaasspirea Physocarpus opulifolius 'Diabolo'. Dat is een struik die ook behoorlijk snel groeit zodat het gat in je border al snel weer gevuld is.
Tip
Als tuinliefhebber ben je blij wanneer alles groeit en bloeit. Maar soms gaat het fout. Het blad wordt geel of is aangevreten. Vaak is rustig afwachten de beste optie, de natuur lost veel problemen zelf op. Soms moet je meteen iets doen om erger voorkomen. Maar wat dan? In dit boek van Bärbel Oftring lees je hoe je je tuin met natuurlijke plantbeschermingsmiddelen gezond houdt.
KLIK HIER voor meer informatie of om het boek te bestellen.
Ook interessant
Bewaar op Pinterest:
Vond je dit blog nuttig? Klik dan hier om jezelf gratis te abonneren op mijn nieuwsbrief. Je ontvangt dan een bericht wanneer er een nieuw blog is verschenen. Wees niet bang, ik ga je niet spammen met reclame!
