Kun je houtas in de tuin gebruiken?

Foto van een openhaard vuur met houtblokken


Een open haard brengt warmte en gezelligheid in de winter. Zo'n 1,2 miljoen woningen in Nederland hebben een houtkachel of open haard. Dat levert veel houtas op. Hout is een organisch product. Als tuinier vraag je je dan natuurlijk meteen af of je daar in de tuin iets mee kunt. En zo ja, wat dan?  

Houtas is inderdaad nuttig. Je kunt het gebruiken om de bodem te verbeteren maar dat wil niet zeggen dat je de emmers met as zomaar in de tuin kunt omkiepen. Er zijn een aantal dingen waar je rekening mee moet houden. 

Wat zijn de risico's bij het gebruik van houtas? 

Je kunt houtas alleen in je tuin gebruiken als je zuiver, onbewerkt hout (of houtpellets) hebt gestookt. 
Als het hout resten van bijvoorbeeld beits, verf, lijm of impregneermiddel bevat, komen er bij de verbranding schadelijke stoffen vrij die je beslist niet in je tuin wilt hebben. 

Vooral tuinhout dat met wolmanzouten is geĆÆmpregneerd, is heel slecht. Het bevat de kankerverwekkende stoffen chroom-6 en arseen. Daarnaast zit er koper in. Koper is niet schadelijk voor mensen maar wel funest voor het bodemleven. Gebruik daarom alleen je eigen as zodat je weet wat erin zit.  

In houtas kunnen dioxines voorkomen als de verbranding niet volledig was. Tijdens het stoken moet de verbrandingstemperatuur daarom zo hoog mogelijk zijn. Gebruik alleen stookhout dat goed droog is en zorg voor een goede luchttoevoer. As van droog hout, opgestookt in een goede kachel of open haard, levert geen risico's op. 

Afhankelijk van de oorsprong van het hout, kan de as zware metalen zoals cadmium en zink bevatten. Bijvoorbeeld als het hout afkomstig is uit een regio met veel zware industrie. Weet je niet waar je hout vandaan komt? Gebruik die as dan liever niet in je moestuin. Bij siertuinen is het risico kleiner omdat je die planten doorgaans niet opeet. 

Teveel as strooien is niet goed. De kalk in houtas is in grotere hoeveelheden agressief. Het kan, net als kunstmest, planten verbranden. Ook kan het, vooral op lichte zandgrond, schade toebrengen aan het bodemleven. Gebruik houtas daarom altijd spaarzaam.  

Welke voedingsstoffen bevat houtas?

Na de verbranding is alle organische stof in het hout verbrand en blijven er alleen snel opneembare mineralen over. In houtas zitten, afhankelijk van de soort hout en de verbranding, de volgende voedingsstoffen (bron: Velt):  
  • Calcium: 20 tot 53%
  • Silicium: ongeveer 14%
  • Kalium: 6 tot 20%
  • Magnesium: ongeveer 1 tot 5%
  • Zwavel: ongeveer 2%
  • Fosfor: 1 tot 7% 
Verder bevat houtas sporenelementen zoals koper, zink en ijzer. De as van harde houtsoorten zoals beuk, eik, esdoorn, douglasspar, lariks, robinia of tamme kastanje is het meest geschikt. Deze as levert meer mineralen dan de as van zachtere houtsoorten. 

Hoe gebruik je houtas? 

De beste manier om houtas in de tuin te gebruiken is meteen ook de simpelste: je strooit het dun uit tussen de planten. Velt geeft aan dat je niet meer dan 100 gram per vierkante meter moet strooien. Dit wordt ook bevestigd door andere bronnen. Dat houdt in dat het laagje niet dikker mag zijn dan 1 of 2 millimeter. Je moet de grond er nog doorheen kunnen zien.  

Wanneer moet je houtas uitstrooien?

Houtas kun je beter niet tijdens de winter uitstrooien. De kalium die erin zit lost gemakkelijk op in water en spoelt daardoor meteen uit. Dat is zonde. Je kunt de as daarom het beste (goed droog!) bewaren en pas uitstrooien in het voorjaar als het groeiseizoen weer begint. 

Om dezelfde reden is het verstandig om niet alles ineens te verwerken. Als je genoeg hebt, houd dan wat achter de hand zodat je later in het seizoen nog een keer kunt strooien. 

Wanneer mag je geen houtas gebruiken?

In houtas zit relatief veel kalk. Als de grond in je tuin al sterk alkalisch (kalkhoudend) is, kun je beter geen houtas gebruiken. De grond is alkalisch als de pH waarde hoger dan 8 is. De gemiddelde tuingrond heeft een pH waarde van rond de 7. De grond in mijn eigen tuin heeft een pH waarde van 5,1 en is dus behoorlijk zuur. Dit betekent dat houtas dus een prima bodemverbeteraar voor mijn zandgrond is. 

Zandgrond is vaak (maar niet altijd!) tamelijk zuur. Weet je niet hoe zuur je grond is? Je kunt de pH waarde gemakkelijk zelf meten met een doe-het-zelf testkitje (zoals deze van Ecostyle bij bol.com). 

Welke planten mogen geen houtas krijgen? 

De meeste planten hebben baat bij de voedingsstoffen in houtas. Het is alleen niet slim om houtas te strooien bij zuurminnende planten zoals rododendron, azalea, heide, skimmia, camellia en magnolia. Bij hortensia's kun je gerust houtas gebruiken maar houd er rekening mee dat blauwe hortensia's dan roze kunnen worden (de blauwe kleur is het gevolg van een hoge zuurgraad in de grond en die wordt door de kalk in de as naar beneden gebracht). 

In de moestuin kun je beter geen houtas gebruiken bij bosbessen, veenbessen en aardappels. Bosbessen en veenbessen zijn zuurminnend. Aardappels hebben weliswaar baat bij het hoge kaliumgehalte van houtas maar krijgen daardoor een ruwe schil. Dat probleem is vooral esthetisch. Als het je niet uitmaakt, kun je de as ook bij de aardappels gebruiken. 

Omdat teveel houtas nooit goed is, moet je het altijd spaarzaam gebruiken. Ook bij kalkminnende planten zoals lavendel, oregano, rozemarijn, tijm of vlinderstruiken. 

Kun je houtas ook voor je gazon gebruiken?

Kalk is goed voor je gazon en houtas bevat veel kalk. Het is dus een goed idee om in februari of maart wat houtas heel dun over je gazon uit te strooien. Doe dat niet in de volle zon omdat het gras dan kan verbranden. Het beste moment is net voor een regenbui.

Kun je houtas composteren?

Over het composteren van houtas lopen de meningen uiteen. Velt schrijft dat je beter geen houtas kunt gebruiken in de composthoop omdat het de compostering vertraagt. Anderen zeggen dat je het gerust in dunne laagjes kunt uitstrooien in de bruine lagen van de compostbak. Dus niet ineens de emmer omkiepen boven de hoop! 

Zelf vraag ik me af waarom je houtas zou willen composteren als je het net zo goed rechtstreeks kunt uitstrooien in de tuin. Ik zou zeggen: spaar jezelf de moeite!  

Met houtas meeldauw voorkomen

Een lezer van mijn blog tipte mij dat houtas ook helpt om meeldauw te voorkomen. Sinds hij houtas uitstrooit in zijn voortuin, hebben zijn planten veel minder last van deze schimmel. Een klein onderzoekje wijst uit dat dit ook logisch is. Houtas bestaat voor een kwart tot de helft uit kalk. Kalk versterkt de celwanden en daardoor wordt het lastiger voor de schimmelsporen om het blad binnen te dringen. Aangezien tuinen op zandgrond vaak last hebben van meeldauw, is dit een nuttig weetje dat ik graag met jullie deel. 

Foto boven dit blog: Andrew Ridley 

Ook interessant


Bewaar op Pinterest:

Vond je dit blog nuttig? Klik dan hier om jezelf gratis te abonneren op mijn nieuwsbrief. Je ontvangt dan een bericht wanneer er een nieuw blog is verschenen. Wees niet bang, ik ga je niet spammen met reclame! 

   

TuinKerst 2021

Dit blog bevat affiliate links. In mijn privacy statement wordt uitgelegd wat dit betekent. 

Populaire posts

Helleborus: 10 vragen en antwoorden

Is dit de tuin van de toekomst?

Zo krijg je meer bloemen in je agapanthus!

10 tips voor een prachtige border

30+ planten voor een tuin op droge grond

Een kleine tuin in de stijl van Piet Oudolf, kan dat?

Een tuin op droge grond waar nooit wordt gesproeid

Mijn haat-liefde verhouding met Stipa tenuissima 'Ponytails'

De hoogtepunten van mijn tuinjaar

10 planten die niet mogen ontbreken in een Piet Oudolf tuin