8 leuke weetjes over de vogels in je tuin
In de winter bloeien er weinig of geen bloemen. Een enkele Helleborus, wat sneeuwklokjes en crocussen en misschien een winterbloeiende heester, maar dan heb je het wel gehad. Toch wil dat niet zeggen dat er in deze tijd niets te genieten valt in de tuin. Bij ons zorgen de vogels in de wintermaanden voor vertier.
Natuurlijk zijn er het hele jaar door vogels maar in de winter zie je ze beter omdat alles kaal is. Omdat voedsel moeilijk te vinden is, komen ze ook dichter bij de huizen. Zeker als er wat te halen valt. Wij zien in de winter vogels in onze tuin, die we de rest van het jaar niet of nauwelijks zien.
Vogels zijn zo vanzelfsprekend dat veel mensen eigenlijk maar weinig over ze weten. Ze kennen de namen van veel voorkomende soorten maar daarmee houdt het vaak wel op. In dit blog wil ik je graag vertellen wat de vogels in jouw tuin bijzonder maakt. De vogels die ik bespreek zijn heel algemeen in Nederland en België. De kans is dus groot dat je ze ook in jouw tuin ziet.
1. Het winterkoninkje
De op één na kleinste van onze broedvogels. Alleen het goudhaantje is nog kleiner. Je kunt het winterkoninkje gemakkelijk herkennen aan zijn bruine veren en parmantig opwippende staartje. Het lijkt alsof je 's winters meer winterkoninkjes ziet dan in de zomer. Dat kan kloppen want in de winter zijn er hier ook winterkoninkjes uit noordelijkere streken waar het te koud is om te overwinteren.
Winterkoninkjes brengen het hele jaar door in hetzelfde, vrij beperkte, leefgebied. Ze bouwen verschillende nesten. Hartje winter zijn ze daar al druk mee bezig. Deze kleine bouwvakkers kennen geen vorstverlet! Dat zijn een soort "oefennesten". Pas in april maken ze een echt nest waar het vrouwtje haar eitjes in legt. De nesten zijn grote kogelvormige bouwwerken met een opening aan de zijkant.
Winterkoning (foto david Griffiths op Unsplash) |
2. Roodborstje
Roodborstjes worden heel gemakkelijk tam. Zelfs zonder dat je daar moeite voor doet. Wij hadden hier een roodborstje dat direct naast mij kwam zitten zodra ik in de grond begon te wroeten. Hij pikte de beestjes op die daarbij naarboven komen. Ik moest voortdurend goed uitkijken dat ik niet per ongeluk op mijn kleine vriendje ging staan.Roodborstjes zijn territoriaal. Een roodborstje verdedigt zijn territorium te vuur en te zwaard. Hij of zij (het vrouwtje is net zo bezitterig), duldt geen indringers. Roodborstjes hebben hun territorium namelijk hard nodig om niet te verhongeren. Andere roodborstjes, die de euvele moed hebben om hun leefgebied te betreden, worden dan ook met harde hand verjaagd. Wegwezen!
Die afschuw van rood is de reden dat de jonge vogels bruin zijn. Anders zouden ze aangevallen worden door hun eigen ouders. Die ouders hebben het al moeilijk genoeg met elkaar omdat ze tijdens het broedseizoen hun leefgebied moeten delen. De rest van het jaar hebben papa en mama elk hun eigen territorium. Het vergt immense zelfbeheersing om tijdens het broedseizoen zo dicht bij een soortgenoot te zijn zonder aan te vallen.
Ken je dat liedje nog? ‘Roodborstje tikt tegen het raam tin, tin, tin. Laat mij erin, laat mij erin.’ Op het raam tikken doen ze echt. Niet omdat ze erin willen, maar omdat ze hun spiegelbeeld zien en reageren op het rood van hun eigen reflectie. Ze snappen niet dat ze het zelf zijn. Ze zouden waarschijnlijk met afschuw vervuld worden bij de gedachte dat ze zelf ook rood zijn. Je kunt het roodborstje veel stress en onnodig raamvechten besparen door een stuk huishoudfolie over het raam te plakken zodat het niet meer spiegelt.
Heb je zomer en winter een roodborstje in de tuin? Dan hoeft dat niet hetzelfde beestje te zijn. Sommige roodborstjes trekken in de winter weg naar warmere streken. Het vrijgekomen territorium kan dan overgenomen worden door een roodborstje uit Scandinavië, dat voor zijn gevoel wel ver genoeg naar het zuiden is afgezakt.
Roodborstje (foto: Jack Blueberry op Unsplash) |
3. Koolmees
Koolmees (foto: Wim van 't Einde op Unsplash) |
4. Pimpelmees
Pimpelmees (foto: Erik Karits op Unsplash) |
5. Staartmees
Staartmees (foto: Bob Brewer op Unsplash) |
6. Vink
Vink, overigens hebben alleen de mannetjes een rode borst (foto: Erik Karits op Unsplash) |
7. Zanglijster
De vriend van elke tuinier want een betere slakkenverdelger zul je niet vinden. Samen met regenwormen, vormen slakken het favoriete kostje van de zanglijster. Het is best lastig om slakken uit hun huisjes te krijgen. De lijster zoekt daarom een steen die hij als aambeeld kan gebruiken om de slakkenhuisjes stuk te slaan. In zo'n lijster 'smidse' kun je tientallen kapot geslagen slakkenhuisjes aantreffen. Als je dat ziet, weet je wie er aan het werk is geweest!Zanglijster (foto: Bob Brewer op Unsplash) |
8. Gaai
Misschien beter bekend als de Vlaamse gaai, maar tegenwoordig heet het beestje kortweg gaai. Gaaien zijn vogels die eigenlijk in bosachtige omgevingen leven, maar je ziet ze ook steeds vaker in tuinen en parken. De gaai is een lid van de kraaienfamilie maar zijn verenpak oogt een stuk kleurrijker dan dat van zijn neven zoals de kauw, de roek en de kraai.
Gaaien zijn net eekhoorns. In de herfst plukken ze eikels die ze begraven in de grond om ze 's winters weer op te graven. Wist je dat een gaai tot wel zes eikels ineens kan vervoeren? En dat ze er meer dan 5.000 verstoppen? Veel van die eikels blijven in de grond zitten en groeien uit tot bomen. Gaaien planten misschien wel meer bomen dan Staatsbosbeheer! (bron: Rootsmagazine)
De gaai staat ook bekend onder de namen meerkol, Spaanse ekster en schreeuwekster. Het is inderdaad een schreeuwlelijk. Zijn meest bekende roep is een hese schreeuw die in het bos geregeld te horen is. De zang van de gaai is heel gevarieerd en bevat imitaties van andere vogels zoals een soort onderdrukt lachen waarmee hij vermoedelijk een ekster imiteert. Gaaien hebben in het bos de functie van indringersalarm. Veel dieren verbergen zich als de gaai zijn waarschuwingsroep laat horen.
De wetenschappelijke naam van de gaai is Garrulus glandarius. Dat laat zich vertalen als 'voortdurend krassende eikelzoeker'. Dat typeert de gaai trouwens alleen in de winter, want tijdens het broedseizoen is hij juist opvallend stil.
Gaai (foto: Bob Brewer op Unsplash) |
Tip
Wil je graag meer weten over de vogels in je tuin? Volg dan de gratis cursus tuinvogels van de Vogelbescherming.
Ik haalde veel van bovenstaande weetjes van de website van de Vogelbescherming en uit 'Het beste vogelboek' van Readers Digest. Dit boek is geschreven voor iedereen die graag meer wil weten over vogels. 225 verschillende soorten worden uitgebreid beschreven met allerlei wetenswaardigheden. Per soort wordt aangegeven wat deze vogel bijzonder maakt.
De prachtige tekeningen in kleur, helpen je om de vogels te determineren. Een standaardwerk! Jammer genoeg alleen nog tweedehands verkrijgbaar.
KLIK HIER voor meer informatie
Ook interessant
Vond je dit blog nuttig? Klik dan hier om jezelf gratis te abonneren op mijn nieuwsbrief. Je ontvangt dan een bericht wanneer er een nieuw blog is verschenen. Wees niet bang, ik ga je niet spammen met reclame!