9 mooie en sterke heesters voor een tuin op zandgrond
De 'mixed border' is de heilige graal van de klassieke Engelse tuin. In zo'n gemengde border worden allerlei soorten planten gecombineerd. Je vindt er bloembollen, eenjarigen, tweejarigen, vaste planten, siergrassen. Maar ook klimplanten, heesters en zelfs kleine bomen.
Heesters waren daardoor altijd een vaste waarde in de tuin, maar de laatste jaren hebben ze aan populariteit ingeboet. Dat is het gevolg van de 'Dutch wave'. Deze nieuwe tuinbeweging focust namelijk volledig op vaste planten en siergrassen.
Zelf heb ik aan deze rage dapper meegedaan. Steeds meer struiken in onze tuin moesten het veld ruimen voor mijn nieuwe grote liefde: vaste planten en siergrassen. Dat is ook de reden waarom er tot nu toe weinig informatie over heesters te vinden was op dit blog. Hoog tijd dus om dat goed te maken!
Waarom je heesters niet wilt missen
Eigenlijk is die afwaardering van de heester niet terecht want er zijn nog steeds veel goede redenen waarom je heesters niet wilt missen in je tuin:
- Ze zorgen voor kleur in het voorjaar. Veel heesters bloeien al vroeg, in april en mei, als er verder nog maar weinig te beleven valt in de tuin.
- Ze zorgen voor hoogte en privacy. Er zijn natuurlijk ook vaste planten die wel twee meter hoog kunnen worden maar het duurt, elk seizoen opnieuw, maandenlang voor ze die hoogte bereiken. Heesters zorgen jaarrond voor hoogte in je tuin en daarmee ook voor privacy.
- Ze zijn sterk en onderhoudsarm. Een- en tweejarigen, maar ook vaste planten, zijn onderhoudsintensief. De een- en tweejarigen kosten het meeste tijd, maar ook vaste planten zijn niet echt onderhoudsarm. Ze moeten regelmatig opgerooid, gescheurd en verplant worden om goed te blijven presteren. Heesters zijn sterke planten die, zodra ze goed zijn geworteld, geen speciale zorg meer vragen. Eén keer per jaar snoeien en af en toe wat mest geven is meestal wel voldoende.
- Ze zijn droogtebestendig. Nu onze zomers steeds warmer en droger worden, wordt het steeds belangrijker om te kiezen voor een droogtebestendige beplanting. Je wilt immers niet de hele zomer bezig zijn met water geven. Veel en vaak sproeien is bovendien steeds minder geaccepteerd. Zeker wanneer je dat met leidingwater doet.
Heesters laten zich ook goed combineren met zo'n moderne vaste planten tuin. je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om de buitenrand van je tuin te beplanten met heesters. Dat zorgt voor privacy maar ook voor geur en kleur in het voorjaar.
Mooie heesters voor een tuin op zandgrond
Onderstaand een overzicht van de heesters die nog steeds in onze tuin staan of waarvan ik stiekem spijt heb dat ik ze ooit heb afgevoerd. Deze heesters zijn allemaal goed winterhard, ijzersterk en geschikt voor een tuin op zandgrond.
1. Corylopsis spicata (schijnhazelaar)
De toverhazelaar is mooi, maar nog veel mooier vind ik de schijnhazelaar (Corylopsis) uit dezelfde familie. Deze bloeit wel wat later dan de toverhazelaar, namelijk in maart/april. De bloei, met talloze zachtgele hangende bloemen, is opvallend en zie je van ver. De schijnhazelaar is een naaktbloeier, het blad verschijnt pas na de bloei.
Deze breed uitgroeiende heester wordt ongeveer 150 cm hoog en breed. De schijnhazelaar komt het beste tot zijn recht als solitair. Vrienden van ons hadden een Corylopsis spicata in een rond perk staan omringd door een onderbeplanting van voorjaarsbloeiende bollen. Prachtig!
Snoeien
Je hoeft deze struik niet te snoeien. Eventueel kun je wat vormsnoei toepassen, maar doe dat pas na de bloei.
Klik hier voor meer informatie en prijs bij tuinplant.nl
 |
| Coryopsis spicata (foto: KENPEI, Corylopsis spicata5, CC BY-SA 3.0) |
2. Euonymus alatus (kardinaalsmuts)
De Nederlandse naam verwijst naar de vruchten van de struik. Die lijken, als ze open zijn gesprongen, op een kardinaalsmuts. De Engelse naam 'Burning bush' beschrijft deze heester wat mij betreft heel wat beter want dat is precies wat je in het najaar te zien krijgt. Euonymus alatus verkleurt dan spectaculair naar wijnrood.
Euonymus alatus heeft apart gevormde twijgen die voorzien zijn van kurklijsten die wel een centimeter hoog kunnen worden. Op oudere takken verdwijnen deze en wordt de bast iets gegroefd. Bloeit met kleine onopvallende geelgroene bloemen die worden gevolgd door rozerode doosvruchten met daarin 1 of 2 zaden.
Euonymus alatus staat het liefst op een zonnige plek maar groeit ook goed in de halfschaduw. Als je tuiniert op droge zandgrond, kun je hem beter in de halfschaduw planten. Euonymus alatus houdt van goed doorlatende grond maar mag niet teveel uitdrogen. Een flinke laag bladcompost rond de voet van de struik helpt ook om uitdroging te voorkomen.
Euonymus alatus is een breed uitgroeiende struik. Hij groeit niet snel maar kan uiteindelijk zo'n vier meter hoog en twee meter breed worden. Zorg dus dat hij de ruimte heeft!
Snoeien
Veel hoef je niet te snoeien aan deze struik. Het is voldoende om het dode hout weg te knippen en wat lichte vormsnoei toe te passen. Als je de struik wilt verjongen kun je de oudste takken laag bij de grond wegknippen. Nieuwe scheuten groeien vanuit het hart van de struik. Klik hier voor meer informatie en prijs bij tuinplant.nl
Bij veel heesters moet je oude takken onder bij de voet wegsnoeien. Daar kom je met je snoeischaar moeilijk bij. Bovendien zijn die takken vaak te dik om met een snoeischaar door te knippen.
 |
| Euonymus alatus in het najaar (foto Kasteel Bloemenhof Geldrop) |
3. Cornus kousa (kornoelje)
Cornus kousa is een forse heester die je kunt laten uitgroeien tot een kleine meerstammige boom. Dit is absoluut één van mijn favoriete heesters want deze heeft het allemaal: een overdaad aan crèmekleurige bloemen in mei/juni, donkerroze aardbei-achtige vruchten en een prachtige oranje herfstkleur. Als je maar ruimte hebt voor één heester, dan zou ik deze kiezen.
Mijn eigen Cornus kousa 'Schmetterling' groeide in het begin vrij snel maar is nu (na vele jaren) nog steeds niet hoger dan zo'n drie meter. Aan de voet is hij ongeveer een halve meter breed. Daarmee is het de ideale boom voor kleine tuinen. Hij wordt uiteindelijk (volgens 'Van den Berk over bomen') zo'n 4 tot 8 meter hoog maar de groei is, vooral op latere leeftijd, heel langzaam. Zelf heb ik nog nooit een exemplaar van 8 meter hoog gezien.
Snoeien
Veel hoef je niet te snoeien aan deze heester. Wij knippen alleen af en toe wat takken weg die te ver naar buiten uitwaaieren.
Klik hier voor meer informatie en prijs bij tuinplant.nl
 |
| Cornus kousa 'Schmetterling' |
4. Deutzia scabra (bruidsbloem)
De Nederlandse naam doet het al vermoeden: meestal zijn de bloemen van deze struik wit, maar Deutzia scabra 'Strawberry fields' bloeit roze. In juni/juli is de hele struik overdekt met roze bloemen. Deze heester staat niet meer in onze tuin maar eigenlijk heb ik daar spijt van.
Meer informatie en foto's van deze heester vind je in mijn blog 'Bruid in roze (Deutzia scabra, bruidsbloem).
 |
| Deutzia scabra strawberry fields |
5. Kerria japonica (ranonkelstruik)
Mijn buurman kreeg bijna een hartverzakking toen hij zag wat ik naast de scheiding had geplant. Kerria japonica heeft namelijk de reputatie een enorme woekeraar te zijn. Misschien is dat ook wel zo maar ik laat mij niet zo gemakkelijk afschrikken. Geen enkele plant groeit sneller dan ik hem kan afsteken 😁. Gelukkig viel het reuze mee. Het voordeel van droge zandgrond is dat weinig planten écht gaan woekeren. Ook de ranonkelstruik niet.
Dat ik blij ben met deze heester heeft een aantal redenen. Om te beginnen de vroege bloei. Deze heester bloeit al in april met kleine gevulde gele roosjes. De bloei is heel rijk en duurt behoorlijk lang. Zes tot acht weken. Nou weet ik dat geel niet de favoriete kleur van de meeste tuiniers is, maar in het voorjaar, als er nog weinig andere kleuren zijn, is zo'n struik echt prachtig.
De twijgen zijn groen en blijven dat ook in de winter. Daarmee geven ze toch wat kleur aan de wintertuin. Op droge zandgrond is een plekje in de (half)schaduw het beste. In de volle zon is zandgrond vaak te droog voor de Kerria.
Kerria japonica 'pleniflora' wordt op droge grond ongeveer 1,75 meter hoog en zo'n 75 cm breed aan de voet. Er is ook een enkelbloemige soort, Kerria japonica 'Picta', die lager blijft.
Snoeien
Ik snoei mijn Kerria's na de bloei met ongeveer een derde tot de helft terug. Daardoor ontstaan er meer zijtakken en krijgt de struik een mooie fonteinvorm. Als de Kerria zich wat al te enthousiast uitbreidt, zul je wat uitlopers moeten wegsteken. Op droge zandgrond hoef je dat niet vaker dan 1 keer per jaar te doen.
Klik hier voor meer informatie en prijs bij tuinplant.nl
 |
| Kerria japonica 'pleniflora' |
6. Magnolia stellata (stermagnolia)
Elke tuin zou een magnolia moeten hebben. Het probleem met de meeste magnolia's is alleen dat het na verloop van tijd gigantische bomen worden. Ook de soorten die als heester verkocht worden zoals Magonolia 'Susan'. In een kleine tuin betekent dit dat je óf je Magnolia telkens flink terug moet snoeien óf uiteindelijk blijft zitten met een te grote boom die al het licht en water uit je tuin wegneemt.
Gelukkig zijn er ook soorten die niet zoveel ruimte vragen. Eén van de meest verkochte is Magnolia stellata. Dit is geen boom maar een traag groeiende struik die uiteindelijk zo'n 3 tot 5 meter hoog wordt en ongeveer 1,5 meter breed. Bloeit doorgaans met witte bloemen. Er is ook een roze bloeiende soort: Magnolia stellata 'Rosea'. Deze heeft het in mijn tuin helaas niet gered. Geen idee waarom niet. De wit bloeiende Magnolia stellata 'Royal star' doet het echter prima.
Magnolia's bloeien heel vroeg. Vaak al in maart. Het kan dus gemakkelijk gebeuren dat de bloemen bevriezen. Probeer daarom altijd om je Magnolia een beschutte plek (dicht bij het huis uit de koude wind) te geven want het is zó jammer als een stevige nachtvorst die prachtige bloemen verandert in bruine proppen.
Snoeien
Veel hoef je niet te snoeien aan deze heester. Wij knippen alleen af en toe wat takken weg die te ver naar buiten uitwaaieren.
Klik hier voor meer informatie en prijs bij tuinplant.nl
 |
| Magnolia stellata 'Royal star' |
7. Spiraea arguta (spierstruik, sneeuwspiraea)
De naam sneeuwspirea doet deze heester eer aan. De frêle, licht overhangende takken bloeien in maart/april met zoveel kleine witte bloempjes dat de struik wel met sneeuw bedekt lijkt te zijn. Echt heel mooi! Onze Spiraea arguta hebben we geërfd van de vorige bewoners maar hij staat er nu, 17 jaar later, nog steeds.
Spiraea arguta heeft piepkleine groene blaadjes, is heel sterk en droogtebestendig. De struik wordt ongeveer 1,50-1,80 meter hoog en kan wel 1,50 meter breed worden. Als je niet zoveel ruimte hebt, is Spiraea thunbergii misschien een goed alternatief. Deze blijft wat kleiner. Spiraea thunbergii wordt meestal gebruikt als haagplant maar kan ook prima als solitair geplant worden.
Snoeien
Je kunt Spiraea arguta compact houden door goed te snoeien. Het moment waarop je dat doet is heel belangrijk. De sneeuwspiraea bloeit namelijk op de nieuwe scheuten van het voorgaande jaar. Ga je laat in de zomer of in het najaar nog eens flink knippen aan de struik, dan heb je het volgende voorjaar géén bloemen.
Direct na de bloei terugknippen is dus het beste. Ik doe dit met een heggenschaar waarbij ik de struik flink inkort (ik knip het opschot van het voorgaande jaar er volledig af). Zo houd je deze heester compact. Het is zelfs mogelijk om hem in een perfecte bolvorm te snoeien.
Klik hier voor meer informatie en prijs bij tuinplant.nl
 |
| Spiraea arguta (spierstruik, sneeuwspraea) |
8. Viburnum (sneeuwbal)
Zoals iedere tuin een Magnolia zou moeten hebben, zo zou er ook in elke tuin een Viburnum moeten staan. Er zijn talloze soorten Viburnums en ze zijn allemaal even mooi. Bovendien groeien ze uitstekend op zandgrond. Veel soorten bloeien niet alleen rijk, maar verkleuren ook nog eens heel mooi in het najaar.
Als je op zoek bent naar een mooie heester voor je tuin, moet je je zeker eens goed verdiepen in dit plantengeslacht. Zoek je een winterbloeier? Dan zou je bijvoorbeeld kunnen kiezen voor Viburnum bodnantense 'Dawn'. Ook Viburnum plicatum 'Rotundifolium', de Japanse sneeuwbal, is wat mij betreft een geweldige keus. Kogelvormige witte bloemen die sterk doen denken aan de bloemen van een hortensia en een prachtige najaarskleur. Klik hier om deze Viburnum te bekijken.
Zelf ben ik nog steeds heel blij met mijn Viburnum burkwoodii. Deze struik die ongeveer drie meter hoog en zo'n anderhalve meter breed kan worden, bloeit in april met witte bloemen die in de knop roze zijn. Die bloemen ruiken heel lekker en de geur is zo sterk dat je hem op warme dagen in de hele tuin ruikt. Ik hou wel van geur als extra dimensie in de tuin. Omdat hij ook nog eens een mooie herfstkleur heeft, was deze heester een blijvertje.
Snoeien
Veel hoef je niet te snoeien aan deze struik. Wat vormsnoei is meestal voldoende. Daarbij knip je dood hout weg en kort je takken die te ver uitsteken wat in. Snoeien doe je in het voorjaar, direct na de bloei.
Klik hier voor meer informatie en prijs bij tuinplant.nl
 |
| Viburnum burkwoodii |
9. Weigela florida (weigelia)
Ik weet zeker dat onze Weigela de laatste heester is die uit onze tuin zal verdwijnen. Waarschijnlijk zal ik het nooit over mijn hart kunnen krijgen om deze struik af te voeren.
Weigela's zijn rijk bloeiende heesters die niet al te groot worden. Dus ook geschikt voor een kleine tuin. Zelf heb ik Weigela florida 'Victoria' met grijs/brons blad en lichtroze trompetvormige bloemen. Er zijn ook Weigela's die bloeien in wit of rood. Er is zelfs een soort die bloeit in zachtgeel (Weigela middendorffiana).
Vlinders en bijen komen in grote getale af op de bloemen. Deze heester groeit zowel in de zon als in de halfschaduw. Hij wordt uiteindelijk zo'n 1,40 meter hoog en ongeveer 80 cm breed. Gezegd wordt dat de bloei in de halfschaduw minder zou zijn, maar ik heb daar weinig van gemerkt. Mijn Weigela krijgt alleen ochtendzon maar bloeit toch elk jaar uitbundig.
Snoeien
Weigela florida snoeien doe je direct na de bloei in juni. Veel hoef je aan deze struikt niet te snoeien. Ik kort alleen de te lange takken wat in.
Klik hier voor meer informatie voor prijs bij tuinplant.nl
 |
| Weigela florida 'Victoria' |
De beste tijd om heesters te planten
In het voorjaar rennen we met zijn allen, mijzelf incluis, naar het tuincentrum om planten te kopen. Intratuin en consorten weten dat, dus zorgen ze voor een rijk aanbod van (bloeiende) heesters. Tóch is het voorjaar niet de beste periode om heesters te planten. Het najaar (september, oktober) is een veel betere tijd.
In het najaar blijft de grond nog lang warm. Dat betekent dat de heesters die je dan plant, nog een aantal maanden goed kunnen groeien. Ze hoeven geen bloemen en nieuw blad meer te maken zodat ze al hun energie kunnen steken in hun wortelgestel. Heesters die in het najaar al flink hebben kunnen wortelen, zijn in het voorjaar sterker en droogtebestendiger.
Natuurlijk kun je heesters ook in het voorjaar planten, maar dat betekent dan wel dat je in het voorjaar eerder water zult moeten geven. Je moet de nieuwe aanplant bovendien de hele zomer goed in de gaten houden. Heesters die in het voorjaar zijn geplant, kunnen gemakkelijk verdrogen.
Geef heesters de ruimte
Niet voor niks heb ik hierboven bij alle heesters vermeld hoe ze breed ze worden! Als je zo'n struikje koopt in een anderhalve literpot, dan lijkt het bijna niets. Je hebt daardoor de neiging om heesters veel te dicht op elkaar te planten.
Heesters laten zich niet zo gemakkelijk als vaste planten oprooien en verplanten wanneer ze te groot zijn geworden. Je moet de kluit ruim afsteken want de struik mag niet teveel wortels verliezen. Zo'n grote kluit weegt een ton, dus het verplaatsen is best wel een uitdaging.
Heesters die in elkaar zijn gegroeid krijgen dode takken en kale plekken. Als je ze daarna uit elkaar haalt, heb je geen mooie struik maar een scheef gegroeid half kaal scharminkel. Meestal zit er niks anders op dan de struik flink terug te snoeien en dat verdragen ze niet allemaal even goed.
Bij heesters is het dus nog belangrijker dan bij vaste planten om meteen de juiste plantafstand te kiezen. Ik doe dat altijd als volgt. Ik plant de heester. Dan trek ik er, vanaf de voet van de struik, een cirkel omheen waarvan de straal gelijk is aan de halve breedte die de struik uiteindelijk bereikt.
Binnen die cirkel moet je géén andere heesters planten. Je kunt de ruimte (tijdelijk) opvullen met bodembedekkers, een- en tweejarigen of vaste planten. Planten die je gemakkelijk kun verwijderen als de heester breder wordt. Zo groeit je border mooi in en heb je toch geen lege plekken.
Vergeet die plantgrond!
Vaak wordt aangeraden om de grond in het plantgat van een heester te verrijken met potgrond of plantaarde. Zoals je in mijn blog '10 tuinmythes die echt niet waar zijn' kunt lezen, is dat geen goed plan. Je creëert daarmee een soort bloempot in de grond. De heester vindt dicht bij zijn voet alles wat hij nodig heeft en wordt niet aangemoedigd om zijn wortels verder te spreiden.
Om de nieuweling een goede start te geven, is het beter om flink wat compost of ander plantaardig materiaal door het hele perk te werken. Of om rond de voet van de struik een dikke laag compost aan te brengen. Compost houdt de grond vochtig en is bovendien goed voor de ontwikkeling van het bodemleven.
Als je je eigen compost gebruikt, kun je daarnaast wat organische mest strooien (zoals Culterra). Compost uit de winkel is al bemest. Extra bemesten is dan niet nodig.
Tip
Een takkenschaar is ideaal voor deze klus. Zeker als die verstelbaar in lengte is. Daarmee kun je overal gemakkelijk bij. Zowel bij de grond als boven je hoofd. Door de hefboomwerking kun je bovendien dikke takken (tot wel 4 cm) doorknippen zonder veel kracht te hoeven zetten.
Klik hier voor meer informatie en prijs bij bol.com
Ook interessant
Meer blogs over heesters die het goed doen op (droge) zandgrond:
Bewaar op Pinterest:
Abonneren
Vond je dit blog nuttig? Abonneer jezelf dan gratis op mijn nieuwsbrief. Je ontvangt dan een bericht wanneer er een nieuw blog is verschenen (1 of 2 keer per maand met een pauze in december). Je hoeft niet bang te zijn dat ik je ga spammen met reclame!
