9 droogtebestendige alternatieven voor de boerenhortensia

Na (weer) een warme en droge zomer begint het een vertrouwd beeld te worden in veel tuinen: boerenhortensia's waar lakens overheen gespannen zijn of die met een parasol worden beschermd tegen de zon. Wordt het niet eens tijd om daarmee te stoppen? 

Onze zomers beginnen hoe langer hoe meer een mediterraan karakter te krijgen. We krijgen steeds vaker te maken met droge perioden en tropische temperaturen. Misschien moeten we het eindelijk maar eens onder ogen zien: de boerenhortensia, hoewel een prachtige plant, trekt dat niet. Zeker niet op kurkdroge zandgrond. 

Misschien moeten we gewoon een andere keuze maken voor onze tuinen? Dan kunnen we zelf weer lekker onder die parasol gaan zitten. Want, laten we eerlijk zijn, ook de meeste tuiniers trekken het niet in de zon bij een temperatuur van 35 °C 😓.

Van dit klimaat houdt de boerenhortensia 

De boerenhortensia, Hydrangea macrophylla, is een heester voor koele en vochtige klimaten. De oorspronkelijke wilde vorm is afkomstig uit Japan maar de mooiste hortensia's vind je op de Azoren, een eilandengroep midden in de noordelijke Atlantische oceaan. 

De boerenhortensia groeit daar gewoon in de berm! Net als hier paardenbloemen, maar dan meer. Wat dat voor een prachtig plaatje oplevert, zie je in dit filmpje (ca. 1 minuut) van Claus Andersen op Youtube: 

De Azoren hebben het hele jaar door een constant klimaat met weinig temperatuurverschillen. De temperatuur varieert tussen 14 en 25°C. De eilanden zijn door de overvloedige neerslag en het vochtige klimaat altijd groen. De Azoren kennen géén hoge temperaturen en géén lange perioden van droogte. Het is er meestal bewolkt en zelfs in de zomermaanden regent het gemiddeld zeven dagen per maand. 

Dit is het klimaal waarin de boerenhortensia in haar element is! Niet onze zomers waarin er soms wekenlang geen druppel regen valt en waarbij temperaturen van ruim boven de 30 °C steeds normaler worden. 

Hortensia's zijn schaduwplanten 

Elke hortensia, het maakt niet uit welke, groeit in de schaduw beter dan in de volle zon. Dit geldt in het bijzonder voor de boerenhortensia. Zoals veel tuiniers door schade en schande hebben ondervonden: in de zon gaan veel hortensia's slap hangen, verbranden de bloemen en krijgt het blad lelijke bruine randen.  

De boerenhortensia heeft bovendien véél water nodig. Tijdens een hittegolf kun je er wel met je gieter naast blijven staan. Door je hortensia een schaduwrijk plekje buiten het bereik van de hete middagzon te geven, maak je je leven als tuinman of tuinvrouw een stuk eenvoudiger. 

Alternatieven voor de boerenhortensia

Nóg gemakkelijker wordt het als je helemaal afscheid neemt van je boerenhortensia. Maar wat plant je daarvoor dan in de plaats? Hieronder geef ik je vijf (droogtebestendigere) alternatieven: 

 

1. Hydrangea paniculata (pluimhortensia) 

In plaats van de boerenhortensia zou je kunnen kiezen voor een ander soort hortensia. De pluimhortensia (Hydrangea paniculata), hoewel ook geen echte droogtekampioen, is een stuk droogtebestendiger dan de boerenhortensia. Zeker wanneer je hem in de schaduw plant. 

Bij de pluimhortensia hoef je ook niet, zoals bij de boerenhortensia, bang te zijn dat de knoppen bevriezen bij een late nachtvorst. Hydrangea paniculata is bovendien gemakkelijker klein te houden dan een boerenhortensia. Pluimhortensia's mogen elk voorjaar tot zo'n 20 cm boven de grond teruggesnoeid worden. Ze zullen diezelfde zomer rijk bloeien. 

Hydrangea paniculata 'Pinky Winky' is mijn favoriet. De bloemen zijn crème-kleurig maar verbloeien naar een prachtig roze. Het is een van de weinige planten die er uitgebloeid beter uitziet dan in volle bloei. Iets forser is 'Wim's Red' die zo heet omdat de jonge stengels roodachtig van kleur zijn. Beide blijven zonder steun keurig overeind. Dat kan overigens niet gezegd worden van alle pluimhortensia's dus kies verstandig.

Klik hier voor meer informatie en prijs van bij tuinplant.nl. 

Hydrangea paniculata 'Pinky Winky' 

2. Viburnum plicatum 'Rotundifolium' (sneeuwbal) 

Veel droogtebestendiger dan welke hortensia ook, is deze viburnum. De groenige bloemen lijken verrassend veel op de bloemen van hortensia's. Ik heb op een tuinforum wel eens de vraag zien staan "Welke plant is dit" met een foto van deze viburnum erbij. Negen van de tien antwoorden luidde "een hortensia". 

Viburnum plicatum 'Rotundifolium' bloeit niet, zoals een hortensia, in de zomer maar in het voorjaar. Als je een zomerbloeiende heester zoekt, is deze dus niet geschikt. Deze sneeuwbal komt wél met een bonus. Het blad verkleurt in de herfst naar een prachtig diep donkerrood. 

Viburnum plicatum 'Rotundifolium' (sneeuwbal) 

Herfstverkleuring van Viburnum plicatum 'Rotundifolium' (sneeuwbal) 

3. Vitex agnus-castus (monnikenpeper) 

Dit is ook zo'n plant waarbij veel mensen het meestal mis hebben als ze de naam moeten raden. De struik lijkt sprekend op een vlinderstruik maar het aromatische blad van de monnikenpeper is handvormig samengesteld. Het bestaat uit vijf tot zeven smalle blaadjes. Daarmee is is hij goed te onderscheiden van de vlinderstruik. 

Het is een sterke struik die je zelfs in gemeenteplantsoenen tegen kunt komen. Bij alles wat daar geplant wordt, kun je ervan uitgaan dat het vrijwel onverwoestbaar is. De gemeentelijke plantsoenendienst heeft noch de tijd noch de mankracht om planten te pamperen. Laat staan om er een parasol bij te zetten of er een laken over te spannen 😂. 

Vitex vraagt om een plekje in de zon of halfschaduw. Deze struik bloeit in de late zomer en het najaar (augustus-oktober). De monnikenpeper wordt wel een stukje hoger dan de gemiddelde hortensia, namelijk zo'n twee meter. Vitex laat zich echter prima snoeien. Je kunt de struik in het voorjaar, net als een vlinderstruik, terugsnoeien tot net boven de grond. 

De monnikenpeper is afkomstig uit Zuid-Europa en heeft, eenmaal gesetteld, geen moeite met warme en droge perioden. Vitex is winterhard tot zo'n -15°C. Ze zijn dus, zeker op een beschutte plek, opgewassen tegen onze huidige winters waarbij het zelden harder vriest. 

Klik hier voor meer informatie en prijzen bij tuinplant.nl. 

Vitex agnus-castus (foto:  Stan Shebs, Vitex agnus-castus flowers, CC BY-SA 3.0)

4. Hibiscus syriacus (altheastruik)  

De altheastruik, Hybiscus syriacus, is familie van de Chinese roos die als kamerplant wordt verkocht. In ons klimaat is Hybiscus syriacus een bladverliezende struik maar in de warmere streken in Azië waar hij oorspronkelijk vandaan komt, is hij groenblijvend. Hibiscus syriacus is de enige soort uit de Hibisucus familie die voldoende winterhard is om in onze tuinen te overleven.

Hibiscus is, net als de boerenhortensia, een zomerbloeier. De struiken kunnen twee tot drie meter hoog worden maar het duurt een hele tijd voor ze zover zijn. Hibiscus wordt pas laat groen. Wanhoop dus niet te snel als de struik in het voorjaar niet uitloopt. Er zijn veel verschillende soorten met bloemen in allerlei kleuren: 

• 'Totus Albus': witbloeiend, hoogte 2 tot 2,50 meter 
• 'Red Heart':  witte bloemen met een rood hart, hoogte 1,50 meter 
• 'Ultramarine': diepblauwe bloemen met een rood hart, hoogte1,50 tot 2 meter 
• 'Oiseau Bleu': lilablauwe bloemen  met een rood hart, hoogte 2 meter
• 'Woodbridge': roze bloemen met een rood hart, hoogte 2 tot 2,50 meter 

Klik hier voor meer informatie en prijzen bij tuinplant.nl. 

Hibiscus syriacus 'Woodbridge' (foto:Agnieszka Kwiecień, Nova, Hibiscus syriacus 'Woodbridge' Ketmia syryjska 2009-07-20 03, CC BY-SA 4.0

5. Abelia grandiflora 

Abelia grandiflora is de bekendste Abeliasoort. Het blad van deze heester is vrij klein en donkergroen van kleur. Deze struik wordt ongeveer 1.50 meter hoog. Abelia grandiflora bloeit vanaf mei tot en met september met witte of roze bloemen die lekker ruiken. In het najaar verkleurt het blad naar mooie roodtinten. 

Abelia is winterhard tot -15 °C. Jonge planten kun je de eerste jaren bij stenge vorst het beste wat bescherming geven. Bloemenpark Appeltern schrijft dat de struik in de tuinen van Appeltern voldoende winterhard is gebleken. Abelia grandiflora gedijt het beste op een zonnige, beschutte plek in goed doorlatende grond.   

Ik heb deze heester zelf nooit gehad maar kwam hem een poos geleden tegen in de tuin van een vriendin. De vorige eigenaar van haar huis had zo te zien al jarenlang niets aan de tuin gedaan. Alleen de allersterksten overleven zo'n regime van verwaarlozing en de Abelia was er één ervan. 

Klik hier voor meer informatie en prijzen bij tuinplant.nl 

Abelia grandiflora (foto: Wouter Hagens, Abelia grandiflora A, op Wikimedia Commons)

6. Escallonia  

Deze tip kreeg ik van een lezer. Zelf heb ik geen ervaring met deze plant. Sterker nog, ik kende hem niet eens. Ik ben dus wat onderzoek gaan doen en daar kwam uit naar voren dat dit misschien wel de perfecte vervanger is voor de boerenhortensia. Deze wil ik je dus niet onthouden. 

Escallonia's vragen om een zonnige plek en goed doorlatende grond. Een minpuntje is misschien de winterhardheid. Escallonia's zijn winterhard tot -12°C. Op een beschutte plek zou het dus moeten lukken. Mijn Botanica schrijft over deze plant: "De meeste soorten lopen wel weer uit vanuit de basis wanneer ze deels of tot op de grond zijn afgestorven". Voor mij is dat een risico dat ik wel kan nemen. 

Escallonia is misschien niet de meest droogtebestendige heester die je kunt vinden, maar deze plant heeft in elk geval véél minder water nodig dan een boerenhortensia. Tuinadvies schrijft dat de Escallonia bestand is tegen droogte in de zomer als de struik eenmaal goed gesetteld is. Verdraagt echter geen natte voeten in de winter.

Escallonia macrantha (foto: 阿橋 HQ, 南鼠刺 Escallonia macrantha -英格蘭 Woking, England- (9207640212), CC BY-SA 2.0

De Escallonia is afkomstig uit de meer gematigde streken in Zuid-Amerika. Met name Chili. In het wild groeien ze als onderbegroeiing op berghellingen en langs de kust. De Escallonia heeft glanzend, vetachtig, vrij klein getand blad dat wintergroen is. Er zijn verschillende soorten:

• Escallonia 'Pink Elle', bloeit roze, hoogte ca. 1.20 meter
• Escallonia 'Apple blossom', bloeit roze, hoogte ca. 2.00 meter 
• Escallonia 'Iveyi', bloeit wit, hoogte 1.20 - 2 meter 
• Escallonia 'Red dream', bloeit rood, hoogte 60 cm 

'Pink Elle' is al jaren een van de meest populaire escallonia's en de trotse winnaar van de RHS-Award of Garden Merit. Dat is meestal een garantie voor iets goeds. 

Escallonia’s zijn net als hortensia's zomerbloeiers. De bloeitijd is juni-augustus. De Escallonia bloeit met grote trossen bloemen.Van een afstandje heeft dat net zoveel effect als een bloeiende hortensia. Bekijk het filmpje hieronder maar eens om te zien hoe mooi dat is. Het blijkt ook nog eens geweldige vlinderplant te zijn! 

Klik hier voor meer informatie en prijzen bij tuinplant.nl

Nog meer alternatieven! 

Eerder schreef ik de blogs "Bruid in roze (Deutzia scabra)" over de roze bloeiende bruidsbloem en "Een hortensia die droge zomers wél verdraagt" over de eikenblad hortensia. Beide kunnen ook prima dienst doen als vervanger voor een boerenhortensia.  

Als de vervanger niet per se een heester hoeft te zijn, zou je bijvoorbeeld ook kunnen denken aan een sterk en droogtebestendig siergras zoals Miscanthus sinensis.  

De foto boven dit blog is gemaakt door: Summer Quinn op Unsplash

Ook interessant 

• Negen mooie en sterke heesters voor een tuin op zandgrond
• In deze viburnums heeft het viburnumhaantje geen trek! 
• Alles wat je moet weten over de Japanse esdoorn (Acer palmatum) 

 

Bewaar op Pinterest:

Abonneren 

Vond je dit blog nuttig? Abonneer jezelf dan gratis op mijn nieuwsbrief. Je ontvangt dan een bericht wanneer er een nieuw blog is verschenen (1 of 2 keer per maand met een pauze in december). Je hoeft niet bang te zijn dat ik je ga spammen met reclame! 

Dit blog bevat affiliate links. In mijn privacy statement wordt uitgelegd wat dit betekent.