Het geheim van een perfecte border
Elke border heeft structuurplanten nodig. Structuurplanten zijn planten met een sterke uitstraling. Door hun omvang, hun uitgesproken structuur of opvallende bloeiwijze overheersen ze visueel de beplanting. Je oog wordt er als het ware direct naartoe getrokken. Het zijn de gangmakers van je tuin, maar toch werkt een border met alleen maar structuurplanten niet.
Waarom niet? Zie het als een gezelschap van mensen. Wanneer je heel veel sterke persoonlijkheden bij elkaar brengt, proberen al die ego's de aandacht voor zichzelf op te eisen en wordt het niet echt gezellig. Een goed gezelschap heeft ook toehoorders nodig, mensen die gewoon gezellig meegaan met de flow.
In de border vervullen de 'gatenvullers' die rol. Naast structuurplanten heb je daarom ook gatenvullers nodig.
Wat zijn gatenvullers?
Gatenvullers, dat klinkt een beetje onsympatiek. Bijna alsof we het hier over derderangs planten hebben maar dat is zeker niet het geval. Gatenvullers zijn juist heel belangrijk. Veel structuurplanten passen namelijk niet goed bij elkaar en de gatenvuller vormen het verbindende element tussen al die krachtige persoonlijkheden.
Ze zorgen ervoor dat je border een harmonieus geheel wordt. Gatenvullers zijn vooral nuttig vooraan in de border. Ze worden geplant omwille van hun lange bloeitijd, aparte blad of gewoon omdat ze in staat zijn om snel de bodem te bedekken.
Terwijl structuurplanten na de bloei netjes van vorm blijven hebben gatenvullers de neiging om na de bloei in te storten. De meeste tuingeraniums bijvoorbeeld, veranderen na de bloei in een warrige hoop omgevallen stelen terwijl een structuurplant zoals de Veronicastrum ook na de bloei zijn uitgesproken opgaande vorm houdt.
Sommige geraniums, zoals Geranium psilostemon of Geranium 'Brookside' slagen er niet eens in om uit zichzelf overeind te blijven. Ze hebben daarvoor de steun van sterkere buren nodig.
Persicaria is een fantastische borderplant die met zijn lange bloeitijd en soms bijzondere blad heel veel toegevoegde waarde heeft. Op de foto boven dit blog zie je bijvoorbeeld Persicaria microcephala 'Red dragon'. Een prachtige plant, met name door het mooi getekende donkerrode blad, maar na de eerste nachtvorst zakt hij als een plumpudding in elkaar. Typisch een gatenvuller dus.
 |
| Veronicastrum virginicum 'Alba' is met zijn sterke opgaande vorm een typische structuurplant. |
Waar moet je op letten bij gatenvullers?
Belangrijk voor een gatenvuller is dat het sterke groeiers zijn die niet woekeren en dat ze een lange bloeitijd hebben of mooi blad dat voor toegevoegde waarde zorgt. Maak er liefst grotere groepen van. Plant er, afhankelijk van de omvang van je tuin, minstens drie maar liever vijf of meer.
Een belangrijke rol van de vullers is om voor kleur te zorgen zolang de structuurplanten nog niet bloeien. De meeste structuurplanten zijn zomer- en nazomerbloeiers. Ze eisen vanaf juli alle aandacht op. De gatenvullers moeten dus vooral in het late voorjaar en de vroege zomer voor kleur zorgen. De bloeitijd is daarom ook iets om in de gaten te houden.
In zijn boek "Ontwerpen met planten" geeft Piet Oudolf aan dat ongeveer 75% van een beplanting moet bestaan uit structuurplanten en dat een kwart mag bestaan uit gatenvullers. In mijn ervaring is dat een goede richtlijn. Je border geeft dan ook een aardig winterbeeld terwijl een border met alleen maar gatenvullers in de wintermaanden volledig instort.
Welke planten kun je als gatenvuller gebruiken?
Gatenvullers kunnen vaste planten zijn maar ook siergrassen kunnen die rol vervullen. Om je een idee te geven welke planten je hiervoor kunt gebruiken geef ik je hieronder een aantal voorbeelden van planten die ik in mijn eigen tuin als gatenvuller heb toegepast.
Gatenvullers die relatief vroeg bloeien
Deze planten bloeien in het late voorjaar of de vroege zomer:
- Alchemilla;
- Brunnera macrophylla;
- Geranium 'Brookside';
- Geranium endressii / Geranium oxonianum;
- Geranium magnificum;
- Geranium phaeum;
- Geranium psilostemon;
- Geranium Rozanne;
- Geum rivale;
- Lamium orvala (dovenetel);
- Lunaria rediviva (judaspenning);
- Nepeta racemosa 'Walkers low', ook vanwege de lange bloeitijd;
- Papaver orientale;
- Persicaria affinis (breidt zich snel uit);
- Salvia nemorosa (salie);
- Stachys byzantina (ezelsoor), ook vanwege het grijze fluwelige blad.
 |
| Geranium oxonianum |
In mijn blog "De beste tuingeraniums voor een tuin op droge zandgrond" lees je welke geraniums het wél doen op droge grond.
Wanneer je een vaste planten border gaat aanleggen is het belangrijk om rekening te houden met vorm, blad en kleur van de planten. Op dezelfde manier als een kunstschilder werkt met een palet van kleuren, werken tuiniers met een palet van planten. Traditioneel was kleur daarbij het belangrijkste maar in de nieuwe manier van tuinieren tellen ook vorm, structuur en textuur mee.
Gatenvullers die later bloeien
- Gypsophila paniculata (gipskruid);
- Hemerocallis (daglelie), ook vanwege het grasachtige loof dat al heel vroeg in het seizoen verschijnt;
- Heuchera, vooral vanwege het blad;
- Persicaria amplexicaulus, vanwege de langdurige bloei;
- Persicaria microcephala, vooral vanwege het blad (je ziet hem op de foto boven dit blog).
Siergrassen
- Briza media 'Limouzi' (trilgras, bevertjes), vanwege de vroege bloei
- Hakonechloa macra, vanwege het loof
- Stipa tenuissima 'Ponytails' (Mexicaans vedergras)
- Sporobolus heterolepsis (parelgras)
Het parelgras was in mijn tuin geen succes maar het is een plant die inheems is op hete droge prairies. Dit gras zou dus geen moeite moeten hebben droge grond. Ik vermoed dat de zuurgraad het probleem was (onze grond is met een pH-waarde van 5,1 behoorlijk zuur).
 |
| Briza media 'Limouzi (trilgras, de bevertjes) |
Hoe zit het dan met die structuurplanten?
Als je meer wilt weten over structuurplanten, lees dan ook mijn blog 'Het belang van structuurplanten voor je border'. Daarin lees je wat een structuurplant is en welke vijf planten mijn favoriete structuurplanten zijn.
Tip
Hoe dat werkt wordt uitgelegd in het boek 'Ontwerpen met planten' van Noel Kingsbury en Piet Oudolf. Piet Oudolf staat bekend als de meester van de originele combinaties. Met heel veel prachtige foto's en voorbeelden!
KLIK HIER voor meer informatie of om het boek te bestellen
Ook interessant
Bewaar op Pinterest:
Abonneren
Vond je dit blog nuttig? Abonneer jezelf dan gratis op mijn nieuwsbrief. Je ontvangt dan een bericht wanneer er een nieuw blog is verschenen (1 of 2 keer per maand met een pauze in december). Je hoeft niet bang te zijn dat ik je ga spammen met reclame!
