10 tips voor een prachtige border

Je wilt een border aanleggen die kan wedijveren met de borders die je op intranet en in tuinboeken ziet. Maar hoe pak je dat aan? Onderstaand geef ik je tien tips die je kunnen helpen om het mooiste resultaat te krijgen.

Tip 1: Verbeter de bodem 

Dit is misschien wel het allerbelangrijkste! Planten hebben voldoende voeding nodig en in een border staan veel planten dicht op elkaar. Zorg daarom dat je voor het planten flink wat organisch materiaal door de grond werkt en bemest je border regelmatig. 

In mijn blog 'Bodem verbeteren: zo maak je van arme zandgrond goede tuinaarde' lees je hoe wij dat aangepakt hebben. Zeker als je tuiniert op arme grond, mag je dit beslist niet vergeten.

Tip 2: mulch de grond

Mulchen zorgt ervoor dat de grond niet uitdroogt, het verbetert de bodemstructuur en bevordert het bodemleven (bacteriën, schimmels en eencellige protozoa). Deze micro-organismen in de grond beschermen plantenwortels tegen ziekten en helpen bij de opname van voedingsstoffen. Zonder bodemleven kunnen planten zich niet goed ontwikkelen en zal de groei stagneren. 

Er zijn allerlei materialen waarmee je kunt mulchen zoals compost, boomschors, houtsnippers, cacaodoppen, stropellets en snoeiafval dat is fijngemalen in een hakselaar. Zelfs het afgemaaide gras van je gazon kun je hiervoor gebruiken mits je zo vaak maait dat het gras niet de kans krijgt om in het zaad te schieten (anders wordt je border binnen no time ook een grasveld!). 

De allerfijnste mulch is de goed verteerde bladcompost van je eigen composthoop. Wanneer je tuiniert op zandgrond, en je border ligt in de volle zon, dan is mulchen echt een 'must' omdat de grond zonder mulch te snel uitdroogt. In mijn blog "Elke tuin op zandgrond zou een mulchlaag moeten hebben", lees je over mijn ervaringen met mulch.

Boomschors is een mooie en effectieve mulch (het siergras is Carex comans 'Frosted curls'). 

Tip 3: de juiste plant op de juiste plaats

Kies planten die passen bij de grondsoort waarop je tuiniert. Rozen en riddersporen zijn fantastisch maar op arme grond wordt het geen succes. Astilbes zijn prachtige, maar op droge grond houd je ze alleen met de grootst mogelijke moeite in leven. 

Aan planten die constant moeten vechten om te overleven, beleef je geen plezier. Ze bloeien slecht en zijn gevoeliger voor allerlei ziektes en plagen (bijvoorbeeld meeldauw). Tuinier je op zandgrond? Alle planten die in dit blog beschreven groeien, tenzij anders aangegeven, probleemloos op zandgrond.

Tip 4: bepaal hoeveel zon je border krijgt

Planten voor de volle zon bloeien niet in de schaduw en schaduwplanten verbranden in de volle zon. Op de kaartjes bij de planten kun je zien wat de lichtbehoefte van een plant is:  

• Volle zon wil zeggen dat een plant minimaal vijf uur per dag (middag)zon moet krijgen. Zet deze planten dus niet in de buurt van bomen en struiken die een groot deel van de dag de zon wegnemen. 
• Halfschaduw wil zeggen dat de plant maximaal 4 uur per dag in de volle zon mag staan. 
• Schaduw houdt in dat de plant per dag maximaal 2 uur zon mag krijgen.

Tuinier je op zandgrond, dan zul je ontdekken dat sommige planten, waarvan wordt aangegeven dat ze in de volle zon kunnen staan, het veel beter doen in de halfschaduw. Dat komt doordat zandgrond snel uitdroogt en deze planten toch redelijk wat vocht nodig hebben. 

Dit geldt onder meer voor Rudbeckia, Helenium, Helianthus en Eupatorium. Zet je deze in de volle zon, zorg dan voor een goede mulchlaag. Echte zonaanbidders zijn bijvoorbeeld: Gaura, Iris Germanica, Lavendel, Tijm, Oregano, alle soorten Salvia, Kattenkruid (Nepeta), Sedum en de meeste siergrassen. Deze planten gedijen op droge en zonnige plekken.

Planten voor de volle zon: Salvia sclarea, stipa tenuissima 'Ponytails, en de eenjarige spoorbloem Centhrantus macrosiphon. 

Tip 6: meerdere planten van dezelfde soort

Zet plantjes die klein blijven in groepen van minimaal vijf stuks en kies bij middelgrote planten voor groepen van minimaal drie. Bij echt forse planten kun je volstaan met één plant per soort. Herhaal groepen en kleuren. Dit geeft een rustig beeld en zorgt voor kleur over de hele lengte van de border wanneer een bepaalde plant bloeit. 

Het is verleidelijk om heel veel verschillende planten in je border te verwerken maar het risico is groot het totale beeld hierdoor heel rommelig en onrustig wordt. Minder is in dit geval meer!

Tip 7: bouw de hoogte van je border op

Werk van laag (voorin) naar hoog (achterin). Bij ondiepe borders werk je met twee lagen. Bij diepere borders (vanaf ongeveer 2-2,5 meter), kun je drie lagen maken. Maak de eerste rij van je border niet te laag. Begin met planten van minimaal 50 cm hoog. Het verschil tussen de laagste en de hoogste planten in de border zal anders te groot worden. 

Een hoge plant in de voorgrond kan een heel verrassend effect geven, maar zorg er dan wel voor dat die plant transparant is. Anders krijgen de planten erachter te weinig licht en bovendien zie je die dan niet meer. Stipa gigantea (een siergras), Gaura Lindheimeri 'Whirling butterflies' en Verbena bonariensis (ijzerhard) zijn voorbeelden van zulke transparante planten.

Border in drie lagen: achterin Eupatorium maculatum 'Purple bush' (1 stuks). In het midden Veronicastrum virginicum (3 stuks) en vooraan Rudbeckia fulgida (5 stuks). 

Tip 8: kies de juiste kleurencombinaties 

Wat is mooi? Dat is een kwestie van smaak. Zelf houd ik van kleurrijke borders maar misschien vind jij een border in pasteltinten of een monochrome border met bloemen in één kleur prachtig. Wil je meerdere kleuren combineren in je border dan is het kleurenwiel een handig hulpmiddel. 

Kies je kleuren die in het kleurenwiel naast elkaar staan, dan creëer je rust en harmonie. Kleuren die in het wiel tegenover elkaar staan zorgen voor contrast. Warm zijn de kleuren in de bovenste helft, koel zijn de kleuren in de onderste helft. Tip: betrek de kleur van het blad ook in je ontwerp! Hoe je kleur effectvol kunt gebruiken in de tuin, lees je in mijn blog "Kleuren effectvol toepassen in de tuin".

Het kleurenwiel

Tip 9: speel met blad en bloemvormen 

De kleurcombinaties kunnen perfect zijn, maar ook de structuur van een border moet goed zijn. Wissel daarom planten die aarvormig bloeien af met schermbloemigen. Zet planten met fijn loof naast grootbladige planten. Teveel fijn loof bij elkaar geeft een onrustig ("friemelig") beeld. De combinatie van grofbladige Sedum met Stipa tenuissima 'Ponytails', een siergras met draaddun loof, is bijvoorbeeld heel mooi. 

Er is een truc om te zien of de structuur van je border goed is. Maak een zwart-wit foto en kijk dan of het beeld nog steeds spannend is. Is het een grijze rijstebrij? Dan heeft je border behoefte aan structuurplanten. In mijn blog "Het belang van structuurplanten voor je border", lees je hier meer over.

Stipa tenuissima 'Ponytails' (Mexicaans vedergras) met Sedum telephium 'Herbstfreude'.

Tip 10: laat je niet gek maken! 

Borders die er 365 dagen per jaar goed uitzien, zijn er niet. Tuinboeken en internetsites laten borders op hun hoogtepunt zien. Die foto's zijn gemaakt in die ene week dat de border op zijn allerbest was. Natuurlijk kiest de fotograaf ook de mooiste hoek om zijn foto te maken. Hij zorgt er wel voor dat die uitgebloeide of ingestorte plant buiten beeld blijft! Vergelijk onderstaande foto's van mijn gele tuin maar eens!

Verder geldt dat een border bijna nooit de eerste keer meteen goed is. Ook ervaren tuinontwerpers (zelfs de allergrootsten) moeten naderhand nog aanpassingen doorvoeren. Laat je daardoor dus niet frustreren, het hoort erbij. Dat "finetunen" is nou juist zo leuk aan tuinieren. Zo is er elk seizoen iets om naar uit te kijken! Het zou een saaie boel zijn als je tuin elk jaar hetzelfde was.

Dit is de foto die ik in juli 2017 van onze gele tuin maakte. 

En zo zag hij er begin mei 2018 uit..... 

Borderinspiratie 

Op zoek naar border inspiratie? Dan kan ik je het boek 'Planten combineren' van Modeste Herwig en Jeanne van Rijs aanraden. Beiden zijn gerenommeerde tuinontwerpers die met name bekend zijn vanwege hun inspirerende border ontwerpen. Ze leggen in dit boek uit hoe je écht mooie borders maakt. Met een grote hoeveelheid prachtige foto’s om de planten en plantcombinaties te laten zien. 

KLIK HIER voor meer informatie of om te bestellen  

Ook interessant

• Het geheim van een perfecte border 
• Vaste planten combineren, 5 tips! 
• Hoe verwerk je siergras in je border? 

Bewaar op Pinterest:

Abonneren 

Vond je dit blog nuttig? Abonneer jezelf dan gratis op mijn nieuwsbrief. Je ontvangt dan een bericht wanneer er een nieuw blog is verschenen (1 of 2 keer per maand met een pauze in december). Je hoeft niet bang te zijn dat ik je ga spammen met reclame! 

Dit blog bevat affiliate links. In mijn privacy statement wordt uitgelegd wat dit betekent.