Het belang van structuurplanten voor je border


Je hebt hard gewerkt aan je border. Je hebt de juiste planten geselecteerd en de kleuren zorgvuldig gecombineerd. Maar op de een of andere manier is het resultaat toch niet naar je zin. De kans is  groot dat je border dan te weinig structuurplanten bevat. 

Structuurplanten zijn forse planten met een duidelijk silhouet en een opgaande groeiwijze die vanaf het voorjaar tot in de winter hun vorm en structuur behouden. Het zijn de blikvangers van je tuin, de planten waar het oog direct naartoe getrokken wordt.

Met alleen borderplanten als daglelies, salvia's en tuingeraniums, hoe mooi ze ook zijn, red je het niet. Natuurlijk zijn deze zomerbloeiers onmisbaar als het gaat om kleur in de (vroeg)zomerborder, maar wanneer ze uitgebloeid zijn, hebben ze verder weinig toegevoegde waarde. In het beste geval heeft zo'n plant aardig blad, maar daar houdt het dan wel mee op. Dit soort planten noemen we daarom vulplanten.  

Wat zijn structuurplanten? 

Als je wilt dat je border blijft boeien tot laat in het seizoen, heb je structuurplanten nodig. Planten die, ook als ze uitgebloeid zijn, overeind blijven en niet bij de eerste de beste najaarsstorm als luciferhoutjes afbreken. De kleur mag dan weg zijn, maar de vorm van de planten zorgt ervoor dat de structuur van de border behouden blijft. Een dergelijke border heeft ook waarde voor de insecten in je tuin die er in de winter een schuilplaats vinden. 

Veel vaste planten zijn geschikt voor deze rol, maar mijn favorieten zijn: 
  • Eupatorium maculatum 'Atropurpureum' (koninginnenkruid)
  • Vernonia crinita 'Mammuth' (ijzerkruid) 
  • Rudbeckia nitida 'Herbstsonne' (zonnehoed) 
  • Agastache 'Blackadder' (dropplant)
  • Veronicastrum virginicum (virginische ereprijs)
  • Sedum Telephium 'Matrona' (vetkruid)
 

Eupatorium maculatum 'Atropurpureum' 

Alle Eupatoriums zijn uitstekende structuurplanten. Het zijn hoge statige vaste planten met grote roze of witte bloemschermen die enorm in trek zijn bij allerlei insecten waaronder vlinders en bijen. In augustus zijn ze op hun allerbest maar de pluizige zaadhoofden zien er ook na de bloei nog lange tijd aantrekkelijk uit. 

Mijn favoriet is Eupatorium maculatum 'Atropurpureum'. Vanwege zijn uiterlijk maar ook omdat hij toch iets droogteresistenter is dan bijvoorbeeld Eupatorium maculatum 'Purple bush'. Wil je weten welke soorten er nog meer zijn, lees dan ook mijn blog 'Eupatorium, een feest voor vlinders en bijen'. 


Eupatorium maculatum 'Atropurpureum' 

Vernonia crinita 'Mammuth' 

Vernonia crinita 'Mammuth' heeft, net als de  Eupatorium, een schermvormige bloeiwijze. Als ik moest kiezen tussen deze twee, dan zou mijn voorkeur uitgaan naar de Vernonia. De kleur van de bloemen is wat uitgesprokener en deze plant verdient absoluut de hoofdprijs voor het mooiste zaadhoofd. De oranjeachtige pluizebolletjes zien er zelfs maanden na de bloei nog prachtig uit. Zeker in het licht van een laagstaande najaarszon. Gelukkig hoefde ik niet te kiezen, ik heb ze dus gewoon allebei aangeplant.


Structuurplanten voor een border
Vernonia crinita 'Mammuth' september 


Pluizige zaadhoofdjes van Vernonia crinita mammunth
De uitgebloeide bloemen van Vernonia crinita 'Mammuth' 

Rudbeckia nitida 'Herbstsonne' 

De zonnehoed, Rudbeckia nitida 'Herbstsonne' heeft mooie gele bloemen. Deze plant kent een lange bloeitijd. De bloei start in de nazomer tot eind oktober. De plant doet zijn naam eer aan want de goudgele kleur van de bloemen licht als een zonnetje op tussen de herfstkleuren. 

Rudbeckia nitida stort niet in na de bloei en de uitgebloeide bloemen geven structuur aan de wintertuin. Houd er rekening mee dat deze plant hoog wordt. In onze wat vochtigere halfschaduw border ruim twee meter.


Bloei van Rudbeckia nitida 'Herbstsonne' 


Het wintersilhouet van Rudbeckia nitida 'Herbstsonne'.

Agastache en Veronicastrum 

Agastache en Veronicastrum vormen met hun aarvormige bloeiwijze een soort uitroepteken in de border. Ze worden wat minder hoog (ca. 1.20 meter). De bloemen blijven ook na de bloei intact. Ik plant ze in groepen van drie. 

Als je zo'n groepje een aantal keren herhaalt, creƫer je een soort rode draad in de border die het gehele seizoen voor structuur zorgt. Bij de Veronicastrum wordt na de bloei ineens heel duidelijk dat de plant familie is van onze inheemse weegbree. De zaadstengels zien er namelijk precies hetzelfde uit!


Veronicastrum Viginicum vormt met zijn opgaande groeiwijze een uitroepteken in de border.
Veronicastrum Viginicum 'Alba' vormt met zijn opgaande groeiwijze een uitroepteken in de border.


Agastache 'Blackadder' 

Hylotelephium 'Matrona' 

Hylotelephium 'Matrona' (voorheen Sedum telephium 'Matrona') is de plant van je dromen: hij begint al vroeg in het jaar te groeien met aantrekkelijk bronsgroen loof en bloeit in de nazomer met grote lichtroze bloemschermen die de hele winter intact blijven. Fantastisch! 

Overigens zijn alle Hylotelephium soorten geschikt om als structuurplant te gebruiken. wil je meer weten over deze plant, lees dan ook mijn blogpost 'Sedum, ideale bijenplant voor een tuin op droge grond'.

TIP

Misschien is Piet Oudolf wel de uitvinder van het begrip 'structuurplant'. Oudolf, Nederlands bekendste tuinarchitect, hecht grote waarde aan de structuur en het wintersilhouet van planten. Zijn credo is 70% structuurplanten en 30% "vulplanten". In zijn boek "Droomplanten, de nieuwe generatie tuinplanten" kun je lezen welke andere planten en siergrassen geschikt zijn om als structuurplant te gebruiken.

KLIK HIER voor meer informatie of om het boek te bestellen. 

Ook interessant


Vond je dit blog nuttig? Klik dan hier om jezelf gratis te abonneren.   

   

Tuinplant - Het grootste aanbod met meer dan 15.000 tuinplanten en bomen

Dit blog bevat affiliate links. In mijn privacy statement wordt uitgelegd wat dit betekent.

Populaire posts

Helleborus: 10 vragen en antwoorden

Is dit de tuin van de toekomst?

Zo krijg je meer bloemen in je agapanthus!

10 tips voor een prachtige border

30+ planten voor een tuin op droge grond

Een kleine tuin in de stijl van Piet Oudolf, kan dat?

Een tuin op droge grond waar nooit wordt gesproeid

Mijn haat-liefde verhouding met Stipa tenuissima 'Ponytails'

De hoogtepunten van mijn tuinjaar

10 planten die niet mogen ontbreken in een Piet Oudolf tuin