Salvia, topper voor een tuin op droge grond!
Ik was altijd al een fan van de Salvia (salie). Maar na de hete en droge zomers van de afgelopen jaren, ben ik nog meer gaan houden van deze plant. Waarom? Omdat het met afstand de meest droogtebestendige planten in mijn tuin zijn!
Wanneer je tuiniert op magere zandgrond ('klapzand') zijn droge, hete zomers een probleem. Schrale zandgrond droogt supersnel uit en continu water geven is gewoonweg geen optie. Salvia's zijn dan een uitkomst. Ze verdragen veel hitte. Ze floreren er zelfs bij en ze kunnen met een minimum aan water toe. Wie op droge grond tuiniert kan eigenlijk niet zonder.
Een blog over Salvia's zat al heel lang in de pen. Tot nu toe kwam het er niet van omdat ik gewoon niet wist waar ik moest beginnen. Er zijn zoveel verschillende Salvia's! Met zo'n 900 soorten is het één van de grootste plantengeslachten. In dit blog bespreek ik daarom alleen de soorten die ik in mijn tuin heb gehad en waarmee ik dus zelf ervaring heb opgedaan.
Dit zijn niet perse de beste of de mooiste Salvia's. Misschien moet ik die nog ontdekken! Ik probeer elk jaar nieuwe soorten uit in de hoop nog betere te vinden. Onlangs kocht ik bijvoorbeeld Salvia viscosa met bloemen in een licht-wijnrode kleur. Als die plant die moeite waard is, lees je dat te zijner tijd in dit blog.
Welke soorten Salvia (salie) zijn er?
De belangrijkste soorten voor de siertuin zijn:- Salvia farinacea
- Salvia guaranitica
- Salvia microphylla (syn. Salvia greggii, Salvia x jamensis)
- Salvia nemorosa
- Salvia officinalis
- Salvia pratensis
- Salvia sclarea
- Salvia uliginosa
- Salvia verticillata
1. Salvia farinacea (meelsalie)
Salvia farinacea 'Victoria'. Niet de beste foto, maar het geeft een idee van de kleur. |
2. Salvia guaranitica (struiksalie)
- Salvia guaranitica 'Amistad': het meest beroemde lid uit de grote Salvia familie. Deze struikachtige Salvia wordt bijna twee meter hoog en bloeit met grote bloemen in een dieppaarse kleur. Het is een vrij nieuwe soort, hij bestaat pas sinds 2005 maar heeft sindsdien furore gemaakt. Als je iets moois zoekt voor de najaarstuin, dan is dit je kans! In dit blog lees je alles over deze fantastische plant.
Salvia guaranitica 'Amistad' |
3. Salvia microphylla (struiksalie, herfstsalie)
Van Salvia microphylla wordt wel gezegd dat deze niet winterhard is. In mijn ervaring valt dat reuze mee. Ik heb al jarenlang diverse soorten in mijn tuin staan en ik ben nog nooit planten kwijtgeraakt in de winter, terwijl ik ze nooit afdek. Ze kunnen in koude winters flink invriezen, maar als je geduld hebt, komen ze altijd terug. De milde winters van de laatste jaren vormen geen enkel probleem. De struikjes blijven dan zelfs de hele winter groen.
- Salvia microphylla 'Royal bumble': wat mij betreft de mooiste! Bloeit met rode bloemen. Niet het knalharde rood van de eenjarige Salvia splendens maar een warm fluwelig rood dat zich overal mee laat combineren. Salvia microphylla 'Royal bumble' zaait zich op bescheiden schaal uit en laat zich ook gemakkelijk vermeerderen via stekken of afleggen. Wordt ongeveer 80 cm hoog.
- Salvia microphylla 'Hotlips': de meest verkochte. Deze soort heeft tweekleurige bloemen, wit met een rode lip. Bij warme nachten verdwijnt de witte kleur bijna, maar als de temperatuur weer daalt, komt het wit terug. Laat in het seizoen heeft de struik bijna volledig witte bloemen. Ik ben geen liefhebber van wit in de tuin. Dus dat was voor mij een reden om afscheid te nemen van 'Hotlips'. Als de struik eenmaal goed gesetteld is, groeit hij in één seizoen uit tot een flinke struik van zo'n 80 cm die, als je niet uitkijkt, alle buren verplettert.
- Salvia microphylla 'Pink lips': ook deze soort heeft tweekleurige bloemen, wit met in dit geval een roze lip. Hetzelfde verhaal als 'Hotlips'. Toen ik de planten kocht waren ze roze, maar eenmaal in de tuin werden ze wit.
- Salvia microphylla 'Cerro potosi': met magenta bloemen. Een prachtige kleur die zelfs in het felste zonlicht goed overeind blijft. Pastelkleuren en wit worden in fel zonlicht "platgeslagen". Ze vallen niet meer op. Dat geldt niet voor een diepe verzadigde kleur als dit magentaroze. Ik combineerde deze Salvia met de lichtblauw bloeiende Aster ericoides 'Blue star' en dat leverde eind september een prachtig plaatje op.
- Salvia microphylla 'Delice aquamarina': een nieuwe introductie van onze zuiderburen. Bloeit rijk in een lavendelblauwe kleur die nieuw is voor Salvia microphylla. Heel mooi! Wordt ongeveer 75 cm hoog. Staat sinds dit voorjaar in mijn tuin, dus hij moet zich nog bewijzen.
- Salvia microphylla 'Viola's darling': dit is een soort die wat lager blijft, ongeveer 60 cm. Bloemen in een intens roodpaarse kleur. Als je deze plant in het tuincentrum ziet, wil je hem hebben maar in de border vind ik de kleur wat tegenvallen. De bloemen vallen van een afstandje niet echt op.
Eind juli, begin augustus neemt de bloei af. Je ziet dan alleen nog een enkele bloem op de toppen van de stelen. Op dat moment kun je de plant (gewoon met een heggenschaar) met ongeveer een derde terugknippen. Salvia greggii zal dan in september/oktober nog een keer heel rijk gaan bloeien.
Salvia greggii 'Royal Bumble' |
4. Salvia nemorosa (bossalie)
Nemorosa Salvia's bloeien rijk met rechtopgaande aren in kleuren variërend van wit tot blauw, paars en roze. Het zijn sterke langlevende planten die weinig speciale zorg vragen. Ze groeien en bloeien altijd. Zelfs als je vingers bruin zijn in plaats van groen.
- Salvia nemorosa 'Caradonna': donkere stelen en dieppaarse bloemen. Prachtig mits op de juiste manier gecombineerd. Bijvoorbeeld met het grijs van ezelsoren (Stachys byzantina) of prikneuzen (Lychnis coronaria - Silene coronaria).
- Salvia nemorosa 'Amethyst': deze lilaroze bloeiende Salvia wordt hoog. Wel zo'n 90 cm. Zorg dat je hem een plekje geeft waar hij de hele dag zon krijgt. Anders gaat de plant overhangen en moet hij afgesteund worden.
- Salvia nemorosa 'Ost Friesland': een golden oldie. Hij is écht paars, een kleur die je niet zoveel ziet bij tuinplanten. Prachtig te combineren met het geel van Achillea filipendulina of Euphorbia niciciana die om dezelfde tijd bloeien.
- Salvia nemorosa 'Mainacht': de aren zijn blauwer en iets dikker dan bij 'Ost Friesland'.
Salvia's van het nemorosa type, knip je na de bloei tot zo'n 5 à 10 cm boven de grond terug. Je wordt dan beloond met een tweede bloei die, als het niet te koud of te nat is, net zo goed is als de eerste. Bijkomend voordeel is dat de planten dan geen last van meeldauw krijgen in het najaar.
5. Salvia officinalis (de keukensalie)
De gewone keukensalie is met zijn zacht behaarde grijze blad en grijsblauwe bloemen zeker geen lelijke plant. Maar uit deze soort zijn andere, nog mooiere, soorten gekweekt voor de siertuin. Salvia officinalis plant je vooral omwille van het blad. Deze soorten bloeien vaak niet of nauwelijks. Zelf ben ik dol op planten met een bijzonder blad. Ze hebben het hele seizoen toegevoegde waarde terwijl bij bloeiende planten het feest vaak al na een week of vier afgelopen is.
- Salvia officinalis 'Berggarten' (lepelsalie): deze Salvia kun je ook gebruiken in de keuken. Hij is even scherp van smaak als de gewone vorm. Het lichtgrijze blad is groter en ronder dan bij de gewone salie en de plant goeit in een mooie bolronde vorm. Daardoor heeft deze keukensalie het zelfs geschopt tot de lijst met droomplanten van Piet Oudolf.
- Salvia officinalis 'Purpurascens' (purpersalie): deze heeft langwerpige, purperpaarse, fluwelige blaadjes. Hoe warmer en droger, hoe mooier de purpersalie erbij staat! Dit waren mijn eerste bladsalvia's en ik heb ze nog steeds. Vaak wordt gezegd dat het kortlevende planten zijn, maar de mijne staan er al meer dan vijf jaar.
- Salvia officinalis 'Aurea': ook heel mooi maar deze geelbonte salie is in mijn beleving minder sterk dan 'Purparescens'. De planten gingen hier maar enkele jaren mee. Neem dus regelmatig stekken!
- Salvia officinalis 'Tricolor' (driekleurige salie): het blad is donkergroen met wit en purper. Ik kan er verder nog weinig over zeggen want hij staat nog maar net in mijn tuin.
Purpersalie met het grijze blad van Artemisia |
6. Salvia pratensis (de inheemse salie)
- Salvia pratensis 'Dear Anja': dit is een kruising van Salvia pratensis met Salvia nemorosa 'Tänzerin". Bloeit met prachtige los vertakte blauwe bloemen met een witte lip. Om het gemakkelijk te maken (maar niet heus) wordt deze plant aangeboden onder drie verschillende namen: Salvia pratensis 'Dear Anja', Salvia nemorosa 'Dear Anja' en Salvia sylvestris 'Dear Anja'. Salvia sylvestris is de naam die gebruikt wordt voor kruisingen van Salvia pratensis met Salvia nemorosa, dus dat is feitelijk de juiste naam maar die kom je het minst vaak tegen. Over 'Dear Anja' schreef ik eerder dit blog.
- Salvia pratensis 'Twilight serenade': een ras met grote, diep paars gekleurde bloemen. Kies voor buurplanten in contrasterende kleuren zoals oranje, geel of roze om deze Salvia mooi uit te laten komen in de border. De bijen zijn er net zo dol op als op de wilde vorm. Deze staat nog maar kort in mijn tuin, dus ik kan er nog weinig over zeggen.
Salvia pratensis knip je na de bloei tot zo'n 5 à 10 cm boven de grond terug. Je wordt dan beloond met een tweede bloei die, als het niet te koud of te nat is, net zo goed is als de eerste. Bijkomend voordeel is dat de plant dan geen last van meeldauw krijgt in het najaar.
7. Salvia sclarea (de scharlei of muskaatsalie)
De scharlei heeft tamelijk groot behaard grijs blad en grote lila/witte bloemen. De plant wordt circa een meter hoog, maar heeft stevige stelen die zonder steun goed overeind blijven. Het is een echte zomerbloeier (juni-augustus). Omdat de schutblaadjes van de bloemen ook kleur hebben, heeft de scharlei, ook als hij uitgebloeid is, nog sierwaarde.Salvia sclarea is tweejarig: het eerste jaar wordt het bladrozet gevormd en in het tweede jaar verschijnen de bloemen. Tweejarig moet je overigens niet al te letterlijk opvatten. Bij ons hebben ze ook nog wel eens een derde jaar gebloeid. De plant zaait zichzelf goed uit. Als je elk jaar wat zaailingen laat staan, kun je het volgende jaar weer opnieuw genieten van deze prachtige zomerbloeier. Over deze plant schreef ik eerder dit blog.
De "gewone" Salvia sclarea |
8. Salvia uliginosa
Salvia uliginosa hoeft niet gesnoeid te worden. Het enige wat je moet doen is het afgestorven loof in het voorjaar afknippen. Na de winter lijkt de plant vaak verdwenen te zijn. Dat komt omdat hij pas laat in voorjaar weer begint te groeien. Even geduld hebben dus!
9. Salvia verticillata (de kranssalie)
In mijn tuin:
- Salvia verticillata 'Purple rain': deze soort is gekweekt door Piet Oudolf. Het is een oersterke plant die jarenlang meegaat en elke vorm van droogte lijkt te verdragen. De planten die nu in mijn tuin staan, heb ik zeker al een jaar of tien.
Minder goede ervaringen
De volgende Salvia's heb ik gehad, maar nu niet meer:- Salvia Bulleyana 'Blue lips'. Zachtgele bloemen met een paarse lip. Het blad is vrij grof. Deze soort is maar matig droogtebestendig en takelt na de bloei snel af. Ondanks het feit dat ik de kleur erg mooi vond, heb ik er om die redenen toch afscheid van genomen.
- Salvia 'Love and wishes'. De paarsrode kleur lijkt in de pot heel mooi, maar valt in de border niet op. Ik vond het niet de moeite waard hem binnen te laten overwinteren.
- Salvia 'Kisses and wishes'. Suikerroze bloemen met beige schutbladen. De bloemstengels bevatten steeds maar een paar lipbloemen tegelijk. Mij kon het niet bekoren.
- Pink Friesland. 'Ost Friesland' is een paarse Salvia die het erg goed doet in onze tuin. Ze staan er al vanaf het begin. Helaas bleek 'Pink Friesland' maar een mager aftreksel met weinig groeikracht. Ik heb er na 1 seizoen afscheid van genomen.
Of je een bepaalde plant mooi vindt of niet, is natuurlijk persoonlijk en een soort die bij mij niet goed groeit, kan het ergens anders geweldig doen. Laat mijn ervaring je dus niet weerhouden om deze planten zelf te proberen.
Bijenmagneet
Salvia's zijn echte bijenmagneten. Bijen, maar ook hommels, vlinders, zweefvliegen en andere insecten, komen er in groten getale op af. Als je iets wilt doen om bijen en andere bestuivers te helpen, zijn Salvia's dus een prima keus.
Wat voor grond hebben Salvia's nodig?
Salvia's stellen weinig aan de eisen aan de grond behalve dat deze vrij droog en goed doorlatend moet zijn. Salvia's doen het meestal het beste in de volle zon. Als ze te nat staan of te weinig licht krijgen komt er meeldauw in, bloeien ze minder en kunnen ze in de winter wegrotten.Vaak wordt beweerd dat Salvia's kalkrijke grond nodig zouden hebben. Dat is onzin! De grond in mijn tuin heeft een pH van 5,1 wat betekent dat de grond behoorlijk zuur is. Ik voeg nooit kalk toe en toch doen al mijn Salvia's het geweldig.
Waarom bloeit mijn Salvia niet?
- Je Salvia's staan teveel in de schaduw: Salvia's zijn echte zonaanbidders, plant ze dus in de volle zon. Hoe groter het blad, hoe meer schaduw een salvia verdraagt. Salvia guaranitica verdraagt bijvoorbeeld meer schaduw dan Salvia microphylla.
- Overbemesting: Salvia's groeien van nature op schrale grond. Wanneer je ze teveel mest geeft, maken ze veel loof maar geen bloemen. Wij tuinieren zelf op schrale zandgrond. We bemesten onze Salvia's elk voorjaar met kieseriet en wat universele tuinmest (Culterra). Daar doen ze het prima op.
Salvia's houden niet van een koud en nat voorjaar, dit kan leiden tot een wat mindere bloei bij soorten die al vroeg in de zomer bloeien zoals Salvia nemorosa en Salvia pratensis.
De juiste tijd om Salvia's te planten
Vorstgevoelige soorten plant je bij voorkeur wat dieper (ca. 10 cm) dan de bovenkant van de pot. Dit werkt zeker voor Salvia guaranitica. Sommige Engelse tuinsites adviseren om dit ook te doen bij Salvia microphylla. Zelf doe ik dat bij de laatste soort niet en ik raak eigenlijk nooit planten kwijt.
Boze geesten verdrijven met salie
Gedroogde witte salie om te branden (tot Ginny Rose Stewart on Unsplash), |
Een tuin vol Salvia's
Het is wel handig om altijd te controleren hoe winterhard een Salvia is. Veel soorten zijn afkomstig uit tropische en semi-tropische streken en de winterhardheid wil dan nog wel eens een dingetje zijn. Ontdek je een topper die nog niet in dit lijstje staat? Dan ben ik altijd geïnteresseerd!
TIP
Abonneren
Vond je dit blog nuttig? Abonneer jezelf dan gratis op mijn nieuwsbrief. Je ontvangt dan een bericht wanneer er een nieuw blog is verschenen (1 of 2 keer per maand met een pauze in december). Je hoeft niet bang te zijn dat ik je ga spammen met reclame!