Planten die niet van droge grond houden

Toen wij dertien jaar geleden startten met het aanleggen van onze tuin, had ik een droom. Een Engelse tuin moest het worden. Borders volgepakt met zomerbloeiers, struikrozen in allerlei kleuren, een pergola begroeid met een leiroos, hortensia's en grootbladige hosta's om de schaduwplekken in onze tuin op te fleuren.

Maar tussen droom en werkelijkheid zit soms een wereld van verschil. Hoewel de grond hier van nature niet slecht is (leemhoudend zand), bleek onze tuin door de vorige eigenaar opgehoogd te zijn met meer dan een meter magere zandgrond ('klapzand'). Het laboratorium dat wij een grondonderzoek hadden laten uitvoeren was snel klaar met de bodemanalyse: onze grond bevatte niets, noppes, nada. Geen voedingsstoffen, geen humus en geen bodemleven.

Zandgrond blijft zandgrond  

Maar dat mocht de pret niet drukken. Ik was écht niet van plan om mijn droom zomaar op te geven dus wij gingen aan de slag om de bodem te verbeteren. In ons bemestingsschema lees je hoe we dat aangepakt hebben. 

Daarna startten we met het aanplanten van de zomerbloeiers, de rozen, de hosta's, de hortensia's en nog veel meer moois. Het wachten was op de zomer, het moment waarop onze tuin zijn hoogtepunt zou bereiken en alle Engelse tuinen, inclusief Sissinghurst en Great Dixter, in de schaduw zou stellen!

Hoe anders kan het lopen. Zandgrond blijft zandgrond. Je kunt van zand geen natte klei of vruchtbare veengrond maken. Zandgrond zal altijd relatief arm zijn en snel uitdrogen. Wat je er ook aan doet. Niet iedere plant kan daarmee uit de voeten. 

Ik leerde al snel dat je je bij de keuze van je planten niet moet laten leiden door mooie plaatjes in tuinboeken maar dat je vooral rekening moet houden met de soort grond waarop je tuiniert.

Negen planten die niet van droge grond houden

De juiste plant op de juiste plaats. Dat moet het uitgangspunt zijn. Als je tuiniert op droge zandgrond, betekent dit dat je sommige planten beter niet in je tuin kunt zetten. 

Onderstaand heb ik een lijstje gemaakt van planten die niet echt geschikt bleken voor onze droge grond. Niet schrikken want er zitten nogal wat tuinfavorieten bij! Allemaal fantastische planten maar helaas houden ze niet van klapzand.

1. Astilbe (pluimspirea) 

Astilbes zijn prachtige tuinplanten met mooi verdeeld blad en grote pluimvormige bloemen in crèmewit, roze, purper en rood. Wij hadden Astilbe arendsii 'Fanal' met pluimen in een fantastische rozerode kleur en de crèmekleurige Astilbe arendsii 'Weisse Gloria'. Ik ben er jaren mee aan het tobben geweest. Van de ene plek in de tuin naar de andere. Ze hebben het in een of twee natte zomers aardig gedaan maar verder was het huilen met de pet op. 

Astilbes wortelen ondiep waardoor het echte nathalzen zijn. Bij de geringste droogte krult het blad om en wordt het bruin. In 2018 is 'Fanal' definitief gesneuveld. 'Weisse Gloria' had ik al eerder afgevoerd. Ik zal ze niet meer vervangen want ze zijn niet geschikt voor onze grond.

Een mogelijk alternatief is Aruncus dioicus (geitenbaard). Deze bloeit met crèmekleurige pluimen en heeft hetzelfde ingesneden blad. Hij wordt wel een stuk hoger dan een Astilbe. Mits je geitenbaard een plekje in de halfschaduw geeft, houdt hij het prima uit droge zandgrond. 

Astilbe arendsii 'Fanal' in een van de schaarse natte zomers. 

2. Delphinium (ridderspoor)

Een groep riddersporen tilt elke border naar een hoger plan. Onmisbaar dus voor de tuin in Engelse stijl die ik in gedachten had. Om riddersporen te kweken heb je niet alleen groene vingers nodig (het is geen gemakkelijke plant) maar ook goede vruchtbare tuingrond. Niet te nat maar ook zeker niet te droog. Na een aantal pogingen heb ik het opgegeven. Riddersporen zijn voor ons kennelijk niet weggelegd.

Gelukkig zijn er andere vaste planten met eenzelfde opgaande groeiwijze waarmee je soortgelijke effecten in je border kunt creëren. Lees hiervoor mijn blogpost 'Vingerhoedskruid, de ridderspoor van de zandgrond'!

3. Hydrangea (hortensia) 

In de lijst met meest verkochte tuinplanten staat de hortensia op nummer twee (op nummer 1 staat de kerstroos Helleborus niger, blijkbaar is winterbloei door niets te kloppen!). Hortensia's mochten dus absoluut niet ontbreken in mijn tuin. Ik heb dan ook jarenlang hortensia's gehad (nog steeds trouwens) maar op zandgrond is het geen doorslaand succes. 

Hortensia's zijn echte waterratten. Dat geldt voor alle variëteiten, maar in het bijzonder voor Hydrangea macrophylla (de boerenhortensia) en Hydrangea arborescens (waaronder de populaire 'Annabelle'). Op droge grond laten ze al na een paar warme droge dagen de kop hangen en kun je met gieters en tuinslangen in de weer. Niet erg voor een keer, maar in warme zomers blijf je aan de gang. 

Een ander nadeel vind ik (maar anderen vinden dit misschien een voordeel) dat de boerenhortensia op zure zandgrond felblauwe bloemen krijgt. Zeker als je de grond verrijkt hebt met bladcompost. Bladcompost is ook zuur. Is blauw je favoriete kleur, dan is dit misschien geen bezwaar maar ik had de struiken nu juist vanwege hun purper-roze kleur aangeschaft...

Een aardig alternatief voor hortensia's is Viburnum plicatum 'Rontundifolium'. Deze viburnum (sneeuwbal) verdraagt behoorlijk wat droogte, bloeit met op een hortensia gelijkende crèmewitte bloemen en heeft als bonus een prachtige najaarskleur.

Wil je toch hortensia's? Dan is de eikenblad hortensia (Hydrangea quercifolia) waarschijnlijk je beste keus. Sterker en droogtebestendiger dan alle andere!

Hydrangea macrophylla 'Renata'. Deze kleur had de plant toen ik hem kocht.

En dit gebeurde er op onze grond!

4. Hosta (hartlelie) 

Ik twijfelde een beetje om de hosta in deze lijst te plaatsen. Met wat kunst- en vliegwerk houd je sommige Hosta's namelijk wel in leven. Ze vragen om een zure, goed doorlatende bodem en daar kun je met zandgrond wel in voorzien. Alleen mag die bodem niet uitdrogen en dat maakt het een stuk moeilijker. 

Wij hebben verschillende soorten Hosta's gehad. Uiteindelijk bleek de geelbonte Hosta fortunei 'Aureomarginata' het best goed te doen maar de grotere grijsbladige soorten zoals Hosta sieboldiana (die ik nu juist zo graag wilde!) trokken het niet. 

Een nadeel van Hosta's is ook dat slakken er dol op zijn en dat de plant al vroeg in het seizoen de pijp aan Maarten geeft. Eind augustus staat er alleen nog wat halfgeel aangevreten blad in je border en daar wordt een mens ook niet vrolijk van. Wij hebben daarom alle Hosta's in onze tuin  uiteindelijk opgeruimd.

Zoek je een goede onderbeplanting voor een schaduwrijke plek, dan is de smeerwortel Symphytum grandiflorum een goed alternatief. Wat minder allure dan de hosta, maar een uitstekende bodembedekker die ook nog eens interessant is voor bijen en hommels.

5. Lilium (lelie) 

De lelie, een bolgewas, is met haar grote meestal trompetvormige bloemen een echte blikvanger. Lelies zijn er in wit roze, lila, rood, roze, geel, oranje en paars. De bloemen hebben soms spikkeltjes en strepen wat zorgt voor een exotische look. Lelies zorgen voor spektakel in je border, maar helaas, ook deze plant houdt niet van droge zandgrond. 

Een lelie vraagt weliswaar om goed doorlaatbare grond (ze houden niet van natte voeten) maar die grond moet ook humusrijk en vruchtbaar zijn. De wortels moeten bovendien koel blijven. Dat wordt op zandgrond in de zon heel lastig.

Gelukkig is er een goed alternatief in de vorm van de daglelie (Hemerocallis). In mijn optiek mooier dan de echte lelie, want minder schreeuwerig. Lees mijn blogpost 'Daglelies als bodembedekker' als je meer wilt weten over deze gemakkelijke vaste plant.

Lilium 'Oriental lavender'

6. Monarda (bergamotplant) 

Een belangrijke borderplant. Alles aan deze plant klopt: de bloemen van deze zomerbloeier zien er apart uit en hebben prachtige kleuren. De stengels zijn stevig en vallen niet om. Het blad geurt heerlijk. Je kunt er thee van zetten (de smaak doet denken aan Earl Grey). 

Als je tenminste tuiniert op goede grond! Ik heb jarenlang Monarda's in de tuin gehad. Verschillende soorten. Het probleem met Monarda is dat de plant heel gevoelig is voor meeldauw en daar op droge grond nog meer last van heeft. Mijn Monarda's zaten in droge zomers vaak al voor de bloei vol meeldauw. Mooi is anders! Ik heb me er jaren aan geërgerd en op een gegeven moment alle Monarda's opgeruimd.

7. Phlox paniculata (vlambloem) 

De overbekende zomerbloeier. Langbloeiend met grote bloemen in allerlei heldere kleuren van friswit tot shocking pink. Deze plant groeit bijna overal behalve op zware klei en droge zandgrond. 

Op droge zandgrond heeft Phlox paniculata hetzelfde manco als de Monarda. De planten bloeien wel maar zitten altijd onder de meeldauw. Zo'n beschimmelde plant in je border is geen fraai gezicht. De laagblijvende voorjaarsbloeier Phlox subulata (kruipphlox) doet het overigens wel goed op zandgrond.

Het goede nieuws is dat er steeds meer meeldauwvrije varianten op de markt komen. Wil je toch Phloxen in je tuin op droge grond, kies dan een meeldauwresistente soort. Phlox amplifolia is net zo mooi zoals Phlox paniculata maar volledig meeldauwvrij. In dit blog lees je er meer over. 

8. Paeonia (pioenroos)  

Pioenrozen bloeien in mei en juni met grote bloemen in wit, geel, roze en rood. Zelf heb ik ze niet in mijn tuin gehad maar mijn ouders (die op net zo'n "fantastische" grond als wij tuinieren) hebben het jarenlang geprobeerd. De pioenroos bleef in leven, in een goed jaar werden er wel eens een of twee bloemen uitgeperst, maar daar bleef het bij. 

Pioenen hebben goede voedzame en humusrijke grond nodig om goed te presteren. De grond mag niet uitdrogen en moet dus vochthoudend zijn. Op droge zandgrond heeft de pioenroos het niet naar zijn zin en aan planten die constant moet vechten om te overleven, beleef je weinig plezier.

9. Rosa (rozen) 

Rozen en droge grond gaan niet samen. Het heeft lang geduurd voor ik dit kon accepteren. Veel verschillende soorten rozen heb ik uitgeprobeerd, variërend van de kleine Rosa 'The Fairy' tot de sterke rambler 'American Pillar' (in een fantastische kleur roze). 

Het was steeds weer hetzelfde liedje: bladluizen, sterroet, meeldauw en roest tastten het blad aan. Als de zomer nog maar net was begonnen, zagen mijn rozen er met hun gevlekte, gele, bruine of zwarte blad al haveloos uit. 

De enige roos die het op onze zandgrond goed deed was de rimpelroos, Rosa Rugosa. Maar dat bleek een onverbeterlijke woekeraar die met zijn uitlopers de hele border koloniseerde. Het deed even pijn, maar ik heb afscheid genomen van de gedachte dat mijn tuin niet zonder rozen kan.

Wil je toch rozen? Dan zijn botanische rozen je beste keus. Ingmar Aafjes, tuinontwerper en eigenaar van Tilia Tuinen in Ede, raadde mij Rosa 'Stanwell perpetual' en Rosa 'Geranium' aan. 'Stanwell perpetual' heeft dubbele lichtroze geurende bloemen. 'Geranium' is rood en krijgt mooie oranje flesvormige bottels. 

30+ planten die wél op droge grond groeien 

Gelukkig kun je ook zonder bovenstaande tuinfavorieten een mooie tuin hebben. Het idee van die Engelse tuin heb ik inmiddels laten varen. Tegenwoordig laat ik mij inspireren door het werk van Piet Oudolf. Dat wil zeggen veel vaste planten en siergras. 

Planten die passen bij onze zandgrond en die aantrekkelijk zijn voor bijen, vlinders en andere insecten. Wat je wél kunt planten in je tuin op droge zandgrond lees je in mijn blogpost '30+ planten voor een tuin op droge grond'.

Vond je dit blog nuttig? Klik dan hier om jezelf gratis te abonneren.   

   

Dit blog bevat affiliate links. In mijn privacy statement wordt uitgelegd wat dit betekent.