Negen alternatieven voor buxus (en nog een tiende).

alternatieven voor buxus


Ook onze buxus is ten prooi gevallen aan de vraatzuchtige rupsen van de buxusmot. Eerst leek de schade beperkt, maar al snel begonnen er overal in de haag kale plekken te verschijnen. En natuurlijk precies daar waar de haag toch al niet op zijn best was! Ik hoopte dat de buxus het nog tot het einde van de zomer zou redden. Maar familieleden, die de buxusmot al eerder als ongewenste gast mochten begroeten, verzekerden mij dat dat niet het geval zou zijn. Als de rupsen goed op dreef raken, zijn ze in staat om een hele haag in een paar weken tijd op te peuzelen.

Bestrijdingsmiddelen zijn altijd giftig (ook de biologische!)

Dan sta je voor de keus: de strijd aangaan of de buxushaag rooien. Wij kozen voor het laatste. We gebruiken uit principe geen bestrijdingsmiddelen in onze tuin. Eerlijk gezegd is het bestrijden van ongedierte ook niet mijn idee van tuinieren. Ik wil zaaien, stekken, planten, snoeien en zelfs wieden, maar ik heb geen zin om elk jaar opnieuw de strijd met die motten aan te gaan. Wat dat betreft hebben we aan de slakken onze handen al meer dan vol! 

Bedenk ook dat die middelen om buxusmotten te bestrijden bepaald niet goedkoop zijn. Als je dat jaarlijks moet blijven doen, ben je uiteindelijk meer geld kwijt dan wanneer je een nieuwe haag plant. Daarnaast zijn de bestrijdingsmiddelen ook schadelijk voor andere insecten. Ook als je een biologisch middel gebruikt zoals Pyrethrine dat gemaakt wordt van Chrysanten. Pyrethrine is giftig voor bijen. 

Wil je de buxusmotten bestrijden zonder andere (nuttige) insecten te doden? Kies dan liever voor een feromonenval of aaltjes. Klik hier voor meer informatie en prijzen. 

Buxusvervangers

Zonde van de buxus? Ach, niet echt. Als de buxus weg is, is er weer ruimte voor iets nieuws. Dat is altijd leuk. Maar wat dan? Om daar achter te komen ben ik mijn eigen kleine privé onderzoekje gestart naar buxus alternatieven. De resultaten deel ik graag met jullie. Ik begon mijn zoektocht op MijnTuin.org om te zien wat collega-tuiniers ervan vinden. Daarna nog wat andere websites geraadpleegd en zie hier het resultaat:
  • Taxus baccata: dit is misschien wel het meest voor de hand liggende alternatief. Hoewel taxus er heel anders uitziet dan buxus, kun je er ook mooie strakke hagen en vormen van knippen. Taxus groeit traag, zodat je niet meer dan 1 of 2 keer per jaar hoeft te snoeien. Taxus is geschikt voor zowel grote als kleine hagen en je kunt er ook vormen van snoeien zoals bollen of blokken. De buxusmot heeft geen trek in taxus, maar de helaas lust de taxuskever er wél pap van. Je loopt dus het risico dat je de ene plaag inruilt voor de andere. Klik hier voor meer informatie en prijzen. 
  • Ilex crenata (Japanse hulst). Uiterlijk lijkt deze plant het meeste op buxus. De fijne vertakkingen en het wintergroene kleine blad, zorgen voor een vergelijkbaar beeld. Vooral de soort  'Dark green' wordt aanbevolen. Eén van de tuiniers gaf aan dat ze de ilex vond tegenvallen en noemde het "een stijve tante". Ook las ik dat de groei toch net anders is dan van buxus (wat meer bolvormig). Klik hier voor meer informatie en prijzen. 
  • Lonicera nitida (struikkamperfoelie). Het glanzende groenblijvende blad is kleiner dan dat van Buxus. In tegenstelling tot zijn klimmende familieleden heeft de struikkamperfoelie geen opvallende bloemen en ook de geur ontbreekt (jammer!). Lonicera is geschikt voor vrijwel iedere standplaats en iedere grondsoort. Een nadeel is dat het een tierige groeier is. "Je snoeit je ongans" las ik over deze plant. Als je de hagen en blokken strak wilt houden, moet je zo'n drie tot vier keer per jaar snoeien. Maar, in de woorden van Johan Cruijff, "ieder nadeel heb zijn voordeel": met struikkamperfoelie kun je veel sneller dan met buxus een vorm kweken. Lonicera nitida 'Maigrun' is fris groen van kleur en groeit iets meer in de breedte. 'Elegant'  is iets donkerder en groeit wat meer in de hoogte. Lonicera Nitida 'Red tips' heeft mooie rode bladpunten. Je kunt Lonicera bovendien heel gemakkelijk zelf stekken waarmee je de kosten kunt beperken. Klik hier voor meer informatie en prijzen. 
  • Osmanthus x burkwoodii (schijnhulst). Voor iets hogere haagjes of bolvormen (vanaf ca. 50 cm) is schijnhulst een leuk alternatief. Osmanthus x Burkwoodii groeit vrij traag en is prima in vorm te snoeien (haagjes of bollen). Lief wit bloempje dat heerlijk ruikt. Klik hier voor meer informatie en prijs. 
  • Teucrium Chamaedrys (gamander). Voor een heel andere benadering van een haagje. Niet te vergelijken met buxus maar wel zo vrolijk want Teucrium bloeit met aardige roze bloemen die ook nog eens aantrekkelijk zijn voor bijen. Het is een inheemse plant met mooi donker blad dat wintergroen is. Teucrium Chamaedrys wordt ongeveer een halve meter hoog en is dus niet geschikt voor hogere hagen. Helaas is dit struikje vorstgevoelig en in strenge winters kan het tot de grond afvriezen. Het loopt dan wel weer opnieuw uit maar je haagje blijft dan relatief laag. Klik hier voor meer informatie en prijs. 
  • Leucothoe 'Zeblid' (druifheide) is een alternatief voor haagjes of lage bollen. Dit bladhoudende heestertje valt vooral op door zijn herfstverkleuring. In het najaar kleurt het blad dieprood maar ook het jonge blad in het voorjaar is rozig van kleur. Leucothoe 'Zeblid' is wel minder strak dan buxus door het veel grotere blad. Maar misschien moeten we ook een beetje van dat superstrakke af? Klik hier voor meer informatie en prijs. 
  • Ligustrum ovalifolium (liguster) is een min of meer wintergroene snelle groeier die prima als haag geplant kan worden. Er zijn  groen-, geel- en bontbladige cultivars. Wanneer ze bloeien worden ze flink door bijen bezocht. Liguster kan ook heel aardig bloeien, maar dat doet hij een stuk beter wanneer er niet aan gesnoeid wordt! Ligusterhagen moet je goed bijhouden omdat ze anders gemakkelijk verwilderen. De haag moet minstens drie keer per jaar gesnoeid worden, er gaat dus wel wat tijd in het onderhoud zitten. Klik hier voor meer informatie en prijzen van liguster.  
  • Euyonimus Japonicus (kardinaalsmuts). Binnen de Euyonimus familie vind je verschillende cultivars die je kunt snoeien in de vorm van een haag, blokken of bollen. Deze zijn wel iets minder strak omdat het blad van Euyonimus licht gekarteld is en ook wat groter. Soorten die hiervoor geschikt zijn, zijn o.m. Euyonimus Japonicus "Microphyllus' en Euyonimus fortunei 'Vegetus'. Beide met groen blad. Klik hier voor informatie en prijzen van Euyonimus japonicus. 
  • Euyonimus fortunei (kardinaalsmuts). Er zijn ook bontbladige cultivars zoals Euyonimus fortunei 'Emerald 'n gold' en Euyonimus fortunei 'Emerald 'n gaiety'. Zelf ben ik niet zo'n fan van bontbladige hagen. Alles wat je ervoor plant heeft de neiging weg te vallen in de drukke achtergrond. Inmiddels heeft de vlinderstichting vastgesteld dat Euyonimus fortunei een potentiële waardplant voor de buxusmot is. Dus misschien is dit niet de beste keuze. Klik hier voor informatie en prijzen van Euonimus fortunei. 
  • Lavandula angustifolia (lavendel). Als het allemaal niet zo strak hoeft te zijn, is een haagje van lavendel ook heel mooi. En, niet te vergeten: heel aantrekkelijk voor hommels en bijen! Kies hiervoor de soort Lavandula angustifolia, die is het meest winterhard. Zelf vind ik Lavandula angustifolia 'Hidcote' de mooiste, de bloemen zijn wat donkerder van kleur (meer paars dan blauw). Als je een haagje maakt van lavendel, let er dan wel op dat de lavendel gestekt en niet gezaaid. Een goede kweker zal zijn lavendel altijd stekken. Lavendel die gestekt is, heeft een opgaande groeiwijze, lavendel die gezaaid is valt tijdens de bloei uit elkaar waardoor de buurplanten bedolven worden en dat is natuurlijk niet de bedoeling van een haag. Lavendel snoei je twee keer per jaar: in het najaar knip je de uitgebloeide aren weg, in het voorjaar knip je de struikjes terug tot net boven het dode hout. Houd er rekening mee dat lavendel snel verwildert zonder de jaarlijkse snoeibeurt in het voorjaar. Klik hier voor meer informatie en prijzen van Lavandula angustifolia. 
Deze lijst is zeker niet uitputtend. Vooral als je haagje niet zo heel strak hoeft te zijn, zijn er nog veel meer alternatieven. Zo zag ik laatst bijvoorbeeld een haagje van witbloeiende Spiraea (spierstruik). Het zag er prachtig uit, al ben ik wel bang dat zo'n haag snel veel te groot wordt. 

Kunststof buxus 

Voor degenen die het helemaal gehad hebben met hun haag is er (ongelogen waar!) ook kunststof buxus verkrijgbaar.  Ik mag echt hopen dat er niet veel mensen zijn die voor deze oplossing kiezen want anders eindigen we straks met hele wijken vol plastic tuinen: kunstgras met een kunststof haag en plastic tulpen en zonnebloemen. Afschuwelijk!

Wat ik zelf heb gekozen? Het zal je misschien verbazen, maar geen van deze. Toen de haag in de achtertuin eruit lag, vond ik de tuin eigenlijk veel mooier. De perken die vroeger omringd waren door de buxushaag, vormen nu meer een geheel met de border ernaast. De tuin ziet er ook informeler en natuurlijker uit en lijkt groter. Misschien zijn die buxushagen ook wel een beetje passé? Ik heb de kale stroken waar de heg heeft gestaan daarom opgevuld met borderplanten. Dat scheelt ook nog eens flink in het werk  want het is elk jaar toch weer opnieuw een uitdaging om alle hagen voor de langste dag gesnoeid te hebben!


Onze tuin oogt zonder de buxushagen veel ruimtelijker


Met speciale dank aan alle tuiniers die hun ervaringen met buxusvervangers gedeeld hebben op MijnTuin.org en Dries de Pauw.

Ook interessant:


Vond je dit blog nuttig? Klik dan hier om jezelf gratis te abonneren.   

   


Dit blog bevat affiliate links. In mijn privacy statement wordt uitgelegd wat dit betekent. 

Populaire posts

Helleborus: 10 vragen en antwoorden

Afbeelding
Ik val er elk najaar weer voor en jij waarschijnlijk ook! Niets is verleidelijker dan een vaste plant die volop staat te bloeien terwijl de rest van je tuin dor en bruin is. Ik heb het dan natuurlijk over de Helleborus, een plant die in de winter bloeit met grote klokvormige bloemen boven glanzend wintergroen blad. Daar zou je toch een moord voor doen? Niet voor niets is de Helleborus Nederlands meest verkochte tuinplant.  De Helleborus is geen goedkope plant. Je telt in het tuincentrum al gauw vijftien Euro neer voor een mooi exemplaar. Zeldzame cultivars kosten een veelvoud daarvan. De reden is dat een Helleborus die uit zaad wordt opgekweekt, drie tot vijf jaar nodig heeft om goed te bloeien. De prachtige bloeiende plant die je in het tuincentrum koopt is dus al een aantal jaren oud.  Veel cultivars zijn hybriden die niet uit zaad gekweekt kunnen worden. Deze planten moeten vermenigvuldigd worden door middel van weefselkweek, een relatief duur en tijdrovend proces. Als je een Helleb
Read more »

Zo krijg je meer bloemen in je agapanthus!

Afbeelding
Geen plant waarover zoveel broodje aap verhalen de ronde doen als over de Agapanthus (Kaapse lelie). Een korte bloemlezing: Agapanthus moet je planten in een te kleine pot; Agapanthus moet je weinig water geven;  Agapanthus moet je niet bemesten;  Agapanthus moet je niet verpotten.  Dat is natuurlijk de droom van iedere tuinier: een plant die je totaal kunt verwaarlozen en die jou voor die abominabele behandeling beloont met een overdaad aan bloemen. Zoals ze ook op marktplaats zeggen: als het te mooi klinkt om waar te zijn, is het ook niet waar.  Agapanthus is beslist geen moeilijke plant maar hij heeft wél verzorging nodig. Wij besloten bovenstaande "wijze" raad dus onder onze zolen te lappen en werden daarvoor dit jaar beloond met maar liefst dertig bloemen per plant!  Hoe je een Agapanthus wél verzorgt  Hoe wij onze Agapanthus dan wel verzorgen? We hebben vorig jaar onze Agapanthus africanus, die te groot werd voor zijn pot, in tweeën gescheurd en beide stukken in
Read more »

Zeven planten voor droge (half)schaduw

Afbeelding
Met droge grond leer je omgaan. Na verloop van tijd weet je welke planten wel of niet geschikt zijn. Ook schaduw hoeft geen probleem te zijn. Er zijn genoeg planten die met enkele uurtjes zonlicht per dag prima uit de voeten kunnen. Maar droogte en schaduw gecombineerd beperkt je keuze qua planten behoorlijk.  Zo'n plek hebben wij onder onze notenboom achter in de tuin. De boom, die mijn man ooit als zaailing vond en achter in onze tuin plantte, heeft in vijftien jaar tijd een flinke omvang bereikt. Dat betekent schaduw (wat heerlijk is op de warme dagen) maar ook droogte. Veel droogte!  Pas op voor de regenschaduw Grote bomen veroorzaken namelijk een "regenschaduw". Doordat regen schuin naar beneden valt (tegen de kroon van de boom), blijft het deel van de tuin daarachter droog. Ook wanneer het wél regent. Die regenschaduw is vaak groter dan je denkt. Daarnaast wordt de kruin op den duur zo dicht dat steeds minder water de grond bereikt.  Sommige bomen zijn ook behoor
Read more »

Zijn winterharde orchideeën het geld waard?

Afbeelding
Ik koop voor binnen wel eens een orchidee. Meestal is dat een Phalaenopsis. Deze exotische planten bloeien vele maanden aan een stuk met prachtige bloemen in schitterende kleuren. Steeds bekruipt mij dan de gedachte dat het toch ontzettend jammer is dat zulke tropische planten niet geschikt zijn voor de tuin.  Ik was dus aangenaam verrast toen ik in ons plaatselijke tuincentrum orchideeën aantrof die geschikt bleken voor de tuin en, nog mooier, zelfs winterhard zouden zijn! Er hing een behoorlijk prijskaartje aan (bijna 20 euro per plant), maar goed, voor dat geld heb je dan ook wel iets heel bijzonders. Cypripedium heet deze schoonheid, venusschoentje of vrouwenschoentje in het Nederlands. Schaduwplant  Opgewekt laadde ik de plant in mijn winkelwagentje. Thuisgekomen werd mijn humeur nog beter toen ik na wat googelen ontdekte dat deze plant het goed zou doen op zanderige grond. Daarvan hebben wij plenty beschikbaar!   Snel een mooi plekje gezocht voor de nieuwe aanwinst. Halfschaduw
Read more »

10 tips voor een prachtige border

Afbeelding
Je wilt een border aanleggen die kan wedijveren met de borders die je op intranet en in tuinboeken ziet. Maar hoe pak je dat aan? Onderstaand geef ik je tien tips die je kunnen helpen om het mooiste resultaat te krijgen. Tip 1: Verbeter de bodem  Dit is misschien wel het allerbelangrijkste! Planten hebben voldoende voeding nodig en in een border staan veel planten dicht op elkaar. Zorg daarom dat je voor het planten flink wat organisch materiaal door de grond werkt en bemest je border regelmatig.  In mijn blog ' Bodem verbeteren: zo maak je van arme zandgrond goede tuinaarde ' lees je hoe wij dat aangepakt hebben. Zeker als je tuiniert op arme grond, mag je dit beslist niet vergeten. Tip 2: mulch de grond Mulchen zorgt ervoor dat de grond niet uitdroogt, het verbetert de bodemstructuur en bevordert het bodemleven (bacteriën, schimmels en eencellige protozoa). Deze micro-organismen in de grond beschermen plantenwortels tegen ziekten en helpen bij de opname van voedingss
Read more »

Een kleine tuin in de stijl van Piet Oudolf, kan dat?

Afbeelding
Een kenmerk van de tuinen van Piet Oudolf is dat ze wijds en uitgestrekt zijn. Grote open ruimtes met groepen vaste planten en siergrassen die vrij bewegen op de wind. Als je een fan bent van het werk van Piet Oudolf, is er natuurlijk niets mooiers dat zo'n tuin te reproduceren in je eigen achtertuin. Maar kan dat eigenlijk wel? De doorsnee Nederlandse achtertuin is vaak niet meer dan 10 meter diep en zo'n 7,5 meter breed. En dan mag je al niet mopperen.... Bij nieuwbouwwoningen zijn de tuinen vaak nog kleiner. Het mag duidelijk zijn dat je daarin niet de Salvia rivier van de 'Lurie Gardens' of de matrixbeplanting van 'Hauser & Wirth' gaat realiseren. Maar wat let je om je voor- en achtertuin vol te zetten met  Piet Oudolfs droomplanten ?  De vaste planten en siergrassen waarmee Oudolf werkt, passen in elke tuin. Hoe klein ook! Zo kan jouw kleine tuin toch grootse allure hebben. Een voordeel van Oudolfs planten is bovendien dat ze er het hele seizoen goed ui
Read more »

De hoogtepunten van mijn tuinjaar

Afbeelding
Als ik dit blog schrijf is het januari. We zitten nog steeds in lockdown, het weer is grijs en mijn tuin is bruin. Een mens zou van minder depressief worden... Op deze momenten kijk ik graag vooruit naar al het moois dat het komende jaar voor ons in petto heeft.  Voor mij heeft elk tuinjaar vijf hoogtepunten waar ik altijd vol ongeduld naar uitkijk. Die piekmomenten worden bepaald door de bloeitijd van de vaste planten met de meeste toegevoegde waarde. Voor mij zijn dat: Geranium, Salvia, Helenium, Hylotelephium en Aster. Vaste planten die rijk bloeien in geweldig kleuren. Planten waarvan je liefst zoveel mogelijk soorten wilt aanplanten.  In mijn tuin vind je liefst dertien(!) soorten Salvia, zeven soorten Geranium, vijf soorten Helenium, vier soorten Hylotelephium en acht soorten Aster. Omdat ze zo rijk en lang bloeien, omdat ze prachtige kleuren hebben en omdat bijen, hommels en andere insecten er (net als ik) niet genoeg van kunnen krijgen.  Plant van deze vijf planten liefst meerd
Read more »

Wie maken die zandhoopjes in je stoep of terras?

Afbeelding
Je hebt ze misschien op jouw terras ook gezien: van die kleine hoopjes zand met in het midden een rond gat. Meestal op een "kruispunt" van de voegen tussen de stenen. Het lijkt wel een soort mini krater. Wij zagen ze, kort nadat de bestrating gelegd was, in ons terras verschijnen.  Onze eerste ingeving was dat het mieren waren. Maar rondom een mierennest is het altijd een druk gaan en komen en rondom onze zandhoopjes was weinig actie te bespeuren. De hoopjes waren ook veel regelmatiger van vorm dan de mierenhopen in onze tuin. De daders moesten dus elders gezocht worden. Ons speurwerk leverde als resultaat op dat we te maken hebben met bijen of wespen die hun nest in de bodem graven. Bij het graven van hun ondergrondse nest verplaatsen ze de grond, duwend met hun poten en achterlijf. Dat doen ze zowel in open zand als onder de bestrating. Die laatste plek is favoriet omdat stenen de warmte goed vasthouden en die afgeven aan de grond eronder. De broedcellen blijven zo lekk
Read more »

10 planten die niet mogen ontbreken in een Piet Oudolf tuin

Afbeelding
Ik denk niet dat ik overdrijf als ik zeg dat Piet Oudolf de meest geliefde landschaps- en tuinontwerper van de afgelopen vijftig jaar is.  Zijn geheim? De planten! Oudolfs tuinen zijn uniek door hun beplanting die grotendeels bestaat uit vaste planten en siergrassen met een natuurlijke uitstraling. Het zijn tuinen die in alle seizoenen iets te bieden hebben. Zelfs in de winter !   Piet Oudolfs plantenlijst  Een wijd verbreid misverstand is dat er ergens een (geheime) plantenlijst bestaat waarmee je moeiteloos je eigen Oudolf tuin in elkaar knutselt. Maar als er al zo'n plantenlijst bestaat, dan zit die waarschijnlijk alleen in het hoofd van Oudolf.  Door tientallen jaren van onderzoek en experimenteren, heeft hij zo'n omvangrijke plantenkennis opgebouwd dat die zich niet zomaar laat vangen in een simpele lijst. Hoe het dan wel werkt? De omgeving is bij Oudolf altijd het uitgangspunt. Bij het ontwerpen van de New York Highline (een park op een verhoogde spoorlijn) liet hij zich
Read more »

9 mooie en sterke heesters voor een tuin op zandgrond

Afbeelding
De 'mixed border' is de heilige graal van de klassieke Engelse tuin. In zo'n gemengde border worden allerlei soorten planten gecombineerd. Je vindt er bloembollen, eenjarigen, tweejarigen, vaste planten, siergrassen. Maar ook klimplanten, heesters en zelfs kleine bomen.  Heesters waren daardoor altijd een vaste waarde in de tuin, maar de laatste jaren hebben ze aan populariteit ingeboet. Dat is het gevolg van de 'Dutch wave'. Deze nieuwe tuinbeweging focust namelijk volledig op vaste planten en siergrassen.   Zelf heb ik aan deze rage dapper meegedaan. Steeds meer struiken in onze tuin moesten het veld ruimen voor mijn nieuwe grote liefde: vaste planten en siergrassen. Dat is ook de reden waarom er tot nu toe weinig informatie over heesters te vinden was op dit blog. Hoog tijd dus om dat goed te maken!  Waarom je heesters niet wilt missen  Eigenlijk is die afwaardering van de heester niet terecht want er zijn nog steeds veel goede redenen waarom je heesters niet wil
Read more »