Twee visies op de wintertuin: welke kies jij?


Ik zal het maar ronduit toegeven: ik ben GEEN liefhebber van het winterseizoen. Ik hou van het voorjaar met zijn frisse groen en zijn beloften voor de zomer. Ik geniet van de zomer als de tuin op zijn allerbest is. De laatste jaren heb ik zelfs geleerd om de herfst te waarderen. Zo'n najaarstuin in verval vind ik echt wel iets hebben, maar de wintermaanden? Daar wordt ik zowel letterlijk als figuurlijk niet warm van. 

Het liefst zou ik, als een egel, eind november in winterslaap gaan en pas in het voorjaar weer wakker worden. Jammer genoeg is dat niet mogelijk. Als tuinier zul je, hoe dan ook, met de winter moeten dealen. Je kunt dat op twee manieren benaderen. 

Bij de traditionele (Engelse) manier van tuinieren wordt vooral geprobeerd om de winter te ontkennen. Bijvoorbeeld door het planten van evergreens en winterbloeiers. Met groen en kleur in de tuin kun je net doen of de winter niet bestaat. 

De nieuwe stijl van tuinieren, die bekend staat als 'the Dutch wave', doet precies het omgekeerde. Deze tuiniers omarmen juist de doodsheid van de winter. Hun tuinen zijn 's winters gevuld met dood materiaal. Niet groen, maar bruin en strogeel zijn de overheersende kleuren. 

De vraag is dus waar jij van houdt: wintergroen of winterbruin?

Wintergroen

Het zijn vooral heesters die de wintermaanden opfleuren. Wanneer je kiest voor deze benadering betekent dit dat je dus meer (wintergroene) heesters in je tuin zult hebben. Er zijn zelfs heesters die midden in de winter bloeien. De toverhazelaar, Hamamelis intermedia, is misschien wel het bekendste voorbeeld. Andere heesters die op hun best zijn in de winter:  

  • Cornus alba 'Sibirica' (witte kornoelje), een heester waarvan de takken vuurrood gekleurd zijn. Als de struik in het blad zit, zie je dat nauwelijks maar in de winter, ziet dat vlammende rood er spectaculair uit. 
  • Jasminum nudiflorum (winterjasmijn) is een klimplant die bloeit met heldergele bloemetjes.  
  • Mahonia x media 'Winter Sun' (mahonie) is een groenblijvende heester die in de winter bloeit met mooie heldergele bloemen. 
  • Skimma japonica is een groenblijvende heester die in de winter opvallende donkerrode bloemknoppen heeft die vaak in kerststukjes verwerkt worden. Er zijn ook witbloeiende soorten en Skimma japonica 'Pabella' krijgt prachtige vuurrode bessen. 
  • Viburnum bodnantense 'Dawn' bloeit midden in de winter met roze-witte geurende bloemen.

Wintergroene vaste plant: Euphorbia martini
Wintergroene vaste plant: Euphorbia martinii


De Helleborus (kerstroos) is natuurlijk een 'must'. Niet voor niets is de Helleborus in Nederland de meest verkochte tuinplant! Kerstrozen zijn er in allerlei kleuren van simpel wit tot donkerrood en ze bloeien ongelofelijk lang. 

Boven dit blog zie je Helleborus niger die witte bloemen heeft maar verbloeit naar een veel mooiere rozig groene kleur. Soms is het blad ook bijzonder. Helleborus argutifolius 'Silver lace' heeft bijvoorbeeld mooi zilvergrijs blad. 

Er zijn ook vaste planten die in de winter niet afsterven maar gewoon groen blijven zoals de schoenlapperplant (Bergenia) waarvan het blad bij koud weer verkleurt naar donkerrood, Campanula poscharskyana, de Kaapse fuchsia (Phygelius rectus), Salvia microphylla, Wolfsmelk (Euphorbia) en het zonneroosje (Helianthemum). 

Bedenk wel dat meer kleur in de winter, vaak minder kleur in de zomer betekent. Veel winterbloeiende heesters zijn in de zomer gewoon groen en hebben dan weinig toegevoegde waarde. Het is dus belangrijk om het evenwicht tussen winterbloeiers en zomerbloeiers goed in de gaten te houden. 

Winterbruin  

De tuinen van de 'Dutch wave' bevatten vooral vaste planten en siergrassen die in de winter volledig afsterven. De nadruk ligt daarbij op planten die op een gracieuze manier ten onder gaan, die niet volledig instorten maar hun vorm en textuur behouden tot het weer voorjaar wordt. 

Persicaria is een fantastische langbloeiende borderplant maar hij zakt bij de eerste nachtvorst als een plumpudding in elkaar. Planten als Agastache, Echinacea en Phlomis russeliana blijven daarentegen tot het einde van de winter fier overeind staan en hun afgestorven bloeiwijzen blijven de hele winter intact. Ze hebben daardoor ook als ze afgestorven zijn, nog steeds toegevoegde waarde. 

Dat wil trouwens niet zeggen dat je geen Persicaria zou moeten planten. De stelregel is dat voor een aantrekkelijk winterbeeld ongeveer 70% van je planten uit structuurplanten moet bestaan. In mijn blog 'Het belang van structuurplanten voor je border', vind je een aantal voorbeelden van goede structuurplanten. 

Siergras mag niet ontbreken in dit type wintertuin. Siergrassen zijn over het algemeen uitstekende structuurplanten maar hebben ook door hun winterkleur toegevoegde waarde. De meeste vaste planten worden donkerbruin als ze afsterven maar siergras verkleurt naar een zachte strogele kleur en zorgt er zo voor dat je tuin er in de wintermaanden niet al te somber uitziet. Een gras als Hakonechloa macra verkleurt naar oranjebruin en geeft daarmee zelfs nog wat kleur aan een vale winterdag. 

Een tuin in bruintinten klinkt misschien niet erg aantrekkelijk maar in kleurarme omstandigheden stemmen je ogen zich vanzelf af op fijnere nuances. De aanhangers van de Dutch wave zeggen dat je, door met andere ogen naar je wintertuin te kijken, daarin evenveel schoonheid kunt zien als in de zomer.

  

Mijn wintertuin met planten die hun vorm en structuur behouden
Mijn wintertuin met planten die hun vorm en structuur behouden

Waar kies jij voor?  

Voordat je een tuin gaat aanleggen is het belangrijk om daarover na te denken want bij het kiezen van de planten moet je daar rekening mee houden. Als jij in de winter graag kleur en groen ziet is het niet slim om je tuin vol te zetten met vaste planten die in de winter voornamelijk bruin zijn. Bruin is weliswaar ook een kleur, maar niet iedereen wordt er vrolijk van.

Zelf heb ik gekozen voor winterbruin. Dat is min of meer uit noodzaak geboren. Ik ben vooral dol op vaste planten en siergrassen. Daarmee wil ik zoveel mogelijk van de beschikbare ruimte in mijn tuin vullen maar dat betekent automatisch dat je tuin in de winter afsterft. 

De planten met een goed wintersilhouet zorgen ervoor dat de structuur in de winter overeind blijft, en hoewel ik nog steeds niet van de winter houd, begin ik mijn wintertuin echt te waarderen! 

Oudolf gardens 

Piet Oudolf is het boegbeeld van de 'Dutch Wave'. Hij heeft wereldwijd naam gemaakt met zijn bijzondere toepassing van vaste planten en grassen. Oudolf ontwerpt al zijn tuinen met de winter in het achterhoofd. Door te kiezen voor planten met een mooi wintersilhouet zorgt hij ervoor dat zijn tuinen ook in de koude maanden een prachtige aanblik bieden. Dit wordt heel mooi in beeld gebracht in het boek "Oudolf gardens" door Rory Dusoir. Met meer dan 350 prachtige kleurenfoto's!  

KLIK HIER voor meer informatie of om het boek te bestellen. 

Tip

Gemakkelijk online winterbloeiers bestellen? Check het assortiment van tuinplant.nl. Planten kan ook in de wintermaanden, zolang het maar niet vriest. 

Ook interessant


Bewaar op Pinterest:

Vond je dit blog nuttig? Klik dan hier om jezelf gratis te abonneren op mijn nieuwsbrief. Je ontvangt dan een bericht wanneer er een nieuw blog is verschenen. Wees niet bang, ik ga je niet spammen met reclame! 

   

Tuinplant - Het grootste aanbod met meer dan 15.000 tuinplanten en bomen

Dit blog bevat affiliate links. In mijn privacy statement wordt uitgelegd wat dit betekent. 


Populaire posts

Helleborus: 10 vragen en antwoorden

Is dit de tuin van de toekomst?

Zo krijg je meer bloemen in je agapanthus!

10 tips voor een prachtige border

30+ planten voor een tuin op droge grond

Een kleine tuin in de stijl van Piet Oudolf, kan dat?

Een tuin op droge grond waar nooit wordt gesproeid

Mijn haat-liefde verhouding met Stipa tenuissima 'Ponytails'

De hoogtepunten van mijn tuinjaar

10 planten die niet mogen ontbreken in een Piet Oudolf tuin