Een border waar altijd iets bloeit
Als je bedenkt dat de gemiddelde vaste plant zo'n vier tot acht weken bloeit en het seizoen 52 weken telt, dan heb je nogal wat verschillende soorten vaste planten nodig om een heel jaar te overbruggen. Uitgaande van een gemiddelde bloeitijd van 6 weken, minimaal zo'n negen soorten.
Geen probleem denk je dan. Keuze genoeg. Maar zou je al deze soorten in één border planten dan zou dat betekenen dat er steeds maar een negende deel van je border bloeit en dat je weinig of geen planten hebt die gelijktijdig bloeien waarmee je mooie combinaties qua vorm of kleur kunt maken. Er bloeit dan altijd iets, maar het knalt nooit.
De big bang theorie
Zelf ben ik afgestapt van het idee dat er in mijn vaste plantenborders altijd iets moet bloeien. Ik laat de winter- en voorjaarsbloeiers grotendeels voor wat ze zijn, en ga in principe volle bak voor de zomer en nazomer. Een soort 'big bang' dus. Op die manier heb ik vanaf begin juni tot eind oktober volop kleur in mijn borders.Kiezen voor planten die pas later in het seizoen bloeien, heeft twee grote voordelen:
- Planten die later in het seizoen bloeien zien er het hele seizoen goed uit. Dus geen lelijke plekken in je border van planten die al half zijn afgestorven omdat het seizoen er voor hun alweer opzit.
- Door je te concentreren op de zomermaanden, bloeien er veel planten tegelijk wat er een stuk spectaculairder uitziet dan een border waar hier en daar iets bloeit.
Is je tuin dan niet saai in winter en het voorjaar?
Dit hoeft niet te betekenen dat je tuin in het voorjaar en de winter saai is. Veel vaste planten en siergrassen hebben ook in de winter nog toegevoegde waarde door hun wintersilhouet. Structuurplanten noemen we dat. Ze storten 's winters niet in maar behouden hun vorm. Siergrassen zijn prima structuurplanten die door hun strogele kleur ook zorgen wat kleur in de wintertuin.Het blijft, linksom of rechtsom, natuurlijk wel een tuin in bruintinten. Maar dat beeld knapt niet echt op als je er een enkele Helleborus of winterbloeiende heester tussen zet. Natuurlijk kun je een hele collectie Helleborussen en toverhazelaars bij elkaar zetten en dan wordt het het wel wat. Maar dan kijk je in de zomer, wanneer je veel vaker buiten bent, tegen saai groen blad aan.
Hetzelfde geldt eigenlijk voor planten die in het vroege voorjaar bloeien. Vaste planten die zo vroeg bloeien hebben weinig kans gehad om zich te ontwikkelen want de dagen zijn nog kort en de nachten koud. Van dat lage spul dus, dat weinig impact heeft maar wel de rest van het seizoen ruimte inneemt in de border. Ik heb wel wat van die plantjes, maar niet veel.
Dubbel planten in je borders
Moet je dan maar accepteren dat je tuin geen kleur heeft in het voorjaar? Gelukkig niet! Vaste planten en siergrassen staan doorgaans tamelijk ver uit elkaar. Zeker de exemplaren die in de loop van het seizoen flink uitbossen. Dat betekent dat er in het voorjaar (als deze planten nog maar amper boven de grond uitkomen) volop ruimte is in je border. Van die ruimte kun je gebruik maken. Bijvoorbeeld door bollen of eenjarige voorjaarsbloeiers te planten.Je kunt in het voorjaar vergeetmijnietjes, madeliefjes en viooltjes, als confetti, tussen de vaste planten in je border strooien. Bloembollen kun je op dezelfde manier verwerken. Zelf werk ik het liefst met tulpen en blauwe druifjes. Tulpen omdat ze zorgen voor wat hoogte. Blauwe druifjes omdat ze elk jaar goed terugkomen. De tulpen moet ik elk jaar opnieuw planten, op arme grond zijn het geen blijvertjes.
Er zijn ook vaste planten die, net als bollen, in het voorjaar bloeien en daarna onder de grond verdwijnen. Bijvoorbeeld speenkruid en Dodecatheon. Die kun je op dezelfde manier gebruiken.
Een leuke laagblijvende vaste plant om tussen de vaste planten door te "weven" is Euphorbia cyparissias 'Fens ruby'. Deze plant bloeit in april met grote tuilen geelgroene bloemen. Hij verdwijnt na de bloei niet onder de grond maar heeft in de zomer aantrekkelijk loof bestaande uit blauwgroene naaldjes. Alsof er sparrentakjes op de grond liggen. Leuk! Wel een beetje een woekeraar, maar het plantje zit nooit echt in de weg en laat zich zo nodig gemakkelijk uitwieden.
 |
| De geelgroene bloemtuilen van Euphorbia cyprarissias |
Ook Sedum reflexum (tripmadam) kun je op deze manier verwerken. Sedum reflexum 'Angelina' is een soort waarvan het loof felgeel uitloopt in het voorjaar en naar lichtgroen verkleurt in de zomer. Zowel Euhorbia cyparissias als Sedum reflexum zijn extreem droogtebestendig. Ik verwerk ze in de randen van mijn droogste borders waar ze in het voorjaar voor kleur zorgen.
Je kunt ook "vaste" viooltjes, zoals het maarts viooltje of het roodbladige Labrador viooltje tussen je vaste planten zetten. Die zaaien zichzelf uit zodat de groepjes steeds groter en mooier worden.
Werken met bladkleuren
Een andere truc om kleur te krijgen in je voorjaarstuin, zonder in te leveren op de zomerborder, is het werken met bladkleuren. Planten die rood, grijs of geelgroen blad hebben, zorgen voor kleur zodra de plant begint uit te lopen. Daarom ben ik altijd dol op vaste planten met een afwijkende bladkleur.
Aster lateriflorus 'Prince' bijvoorbeeld, heeft in het voorjaar donkerrood loof dat later donkergroen wordt. Het loof van Penstemon digitalis houdt het hele seizoen zijn rode kleur. Hetzelfde geldt voor Persicaria microcephala 'Red dragon'.
De rozebloeiende Veronicastrum virginicum 'Erica' loopt uit met mooie donkerrode bladtoppen waardoor de plant in het voorjaar bijna net zo mooi is als wanneer hij bloeit. Mooi in combinatie met de geelgroene bloemen van Euphorbia cyparissias 'Fens Ruby'. Hylotelephium kent ook enkele donkerbladige soorten zoals 'Purple emperor' en 'Karfunkelstein'.
 |
| V.l.n.r. Aster lateriflorus 'Prince', Sedum reflexum 'Angelina', Veronicastrum virginicum 'Erica' |
Ook grijsbladige planten vallen op. Voorbeelden van grijsbladige planten zijn Artemisia, Cerastium tomentosum (hoornbloem), Stachys byzantina (ezelsoor), Salvia argentea en de prikneus Silene coronaria (voorheen Lychnis coronaria).
In mijn blog "Combineren met bladplanten op droge grond' vind je een aantal voorbeelden van combinaties met bladkleuren.
Niet inleveren op je zomerborder!
Et voilá: kleur in het voorjaar zonder ook maar iets in te leveren op je zomerborder! Dubbel planten noemen ze dat. Het is een truc die ook in commerciële tuinen, die jaarrond mooi moeten zijn, volop wordt toegepast.
Ik heb eens gelezen dat dergelijke tuinen drie keer per jaar (deels) opnieuw worden opgeplant. In het vroege voorjaar worden eenjarige voorjaarsbloeiers geplant, aan het einde van het voorjaar de niet-winterharde zomerbloeiers en aan het einde van de zomer voorjaarsbloeiende bollen.
Daarnaast moeten de vaste planten natuurlijk regelmatig opgerooid en gescheurd of vervangen worden. Wie jaarrond bloemen wil, moet hard werken!
 |
| In maart, als alles net afgeknipt is. |
 |
| Eind april als alles weer begint te groeien (blauwe druifjes zijn hier al uitgebloeid) |
 |
| Het hoogepunt in juni |
 |
| Laat in het seizoen (begin november). Najaarsasters geven nog steeds kleur. |
Op zoek naar borderinspiratie?
Het 'Handboek borders' van Modeste Herwig staat sinds jaar en dag in mijn boekenkast. Er staan veel inspirerende voorbeelden van borders in. In totaal worden er 27 borders beschreven en getoond. Zo laat ze bijvoorbeeld de voorjaarsborders zien in de tuin van Claude Monet te Giverny. Een tuin die bijna jaarrond uit een zee van bloemen en kleuren bestaat. Dubbel planten is hier tot een hogere kunst verheven!
KLIK HIER voor meer informatie of om te bestellen
Ook interessant
Bewaar op Pinterest:
Vond je dit blog nuttig? Klik dan hier om jezelf gratis te abonneren op mijn nieuwsbrief. Je ontvangt dan een bericht wanneer er een nieuw blog is verschenen. Wees niet bang, ik ga je niet spammen met reclame!
