9 planten met een mooi wintersilhouet

Je hebt planten die bij de eerste nachtvorst volledig instorten en je hebt planten die aan het einde van het seizoen gracieus tenonder gaan. Die laatste soort heeft ook in de winter nog toegevoegde waarde voor je tuin. 

Door hun silhouet, vorm en structuur zorgen ze ervoor dat je borders in de winter niet veranderen in een onaantrekkelijke hoop verslijmd dood blad en bruine stelen. Sommige van deze planten zijn ook nog eens interessant voor vogels, dus daar heb je dubbel plezier van! 

Als je de zaaddozen van planten laat zitten omwille van het wintersilhouet, moet je er rekening mee houden dat sommige planten zich rijkelijk kunnen uitzaaien. Dat kan een reden zijn om ze niet te willen. Bij elke plant heb ik er daarom bij vermeld of ze hinderlijk zaaien of niet. 

Agastache 'Blue fortune' (dropplant) 

Er zijn mensen die niet dol zijn op Agastache. Ze vinden het maar een stramme soldaten. Maar dat stramme is in dit geval nou juist een pluspunt want het betekent dat de plant de hele winter goed overeind blijft. Ook de bloeiaren blijven volledig intact. 

De meeste dropplanten zijn prima planten voor winterstructuur maar de allerbeste is wat mij betreft Agastache 'Blue fortune'. Het is een halfhoge plant die rijk en langdurig bloeit met blauwe bloemen die enorm in trek zijn bij veel insecten. Agastache houdt van zon en droge goed doorlatende grond. Het is de perfecte vaste plant voor een tuin op zandgrond. 

Agastache 'Blue fortune' zaait zichzelf niet uit. Hetzelfde geldt trouwens voor de wat hogere Agastache 'Blackadder'. Ook een plant met een prachtig wintersilhouet! De bloemen van 'Blackadder' zijn iets intenser van kleur. Eigenlijk mooier, maar deze soort is in tegenstelling tot 'Blue fortune' kortlevend. 

Wintersilhouet van Agastache 'Blue fortune' 

Aster dumosus 'Herbstgruss vom Bresserhof' 

Alle asters blijven in de winter goed overeind. Na de bloei krijgen ze pluizige zaadhoofdjes die nog lange tijd mooi blijven. Bij Aster divaricatus raad ik je aan om die toch maar weg te knippen. Die plant zaait zichzelf namelijk overvloedig uit en je krijgt de zaailingen niet gemakkelijk meer weg als je er niet op tijd bij bent. Ook Aster novae-angliae 'Violetta' produceert nogal wat zaailingen. De meeste andere asters in mijn tuin zaaien zich niet uit of op heel bescheiden schaal. 

Hoe lang de zaadhoofdjes mooi blijven, wisselt per soort. Aster dumosus 'Herbstgruss vom Bresserhof' was al mijn favoriete aster vanwege zijn compacte formaat, rijke bloei en lilaroze bloemen, maar hij heeft ook nog eens het beste wintersilhouet. De zaadhoofden lichten zo mooi op tegen het donkerbruine loof! Ook Aster frickartii 'Mönch' blijft nog heel lang mooi. 

'Mönch' zaait zichzelf niet uit maar van de "herfstgroet" kom ik incidenteel wel eens een zaailing tegen. Ze zijn niet soortecht. De zaailingen zijn wat hoger en de bloemen zijn blauwer, meer de kleur van 'Mönch'. Misschien gaat het om een kruising tussen de twee? Ik vind ze mooi dus, soortecht of niet, hebben ze een plekje in de tuin gekregen. Geen idee of ik een nieuwe soort hebt gecreëerd maar mijn man noemt deze nu voor de grap Aster "Margo". 

Aster dumosus 'Herbstgruss vom Bresserhof'

Chelone obliqua (schildpadbloem) 

De plant sterft helemaal af in de winter maar de uitgebloeide bloemen van de schildpadbloem (Chelone obliqua) blijven de hele winter intact. Ze worden soms verwerkt in droogstukken of kerststukken. Ik zie er in de winter regelmatig meesjes op zitten. Blijkbaar is er voor hun dus ook nog wat te halen. 

De schildpadbloem bloeit in de nazomer met roze bloemen die wat lijken op het schild van een schildpad. Vandaar de naam. Schildpadbloemen zijn erg in trek zijn bij hommels. Ze kruipen helemaal in het "schild" wat er grappig uitziet. In dit blog kun je een foto zien van een bloeiende schildpadbloem.  Chelona obliqua zaait zichzelf niet uit. 

Schildpadbloemen (rechtsvoor) blijven de hele winter overeind 

Dipsacus sativus fullonum (weverskaarde) 

Ik had afgelopen jaar voor het eerst kaardebollen in mijn tuin en ik ben helemaal enthousiast over deze plant. Het is geen vaste plant zoals de andere planten in dit lijstje. Het is een tweejarige. Je zaait ze aan het einde van de zomer. Voor de winter vormen ze dan een bladrozet en in de vroege zomer van het jaar daarop bloeien ze met prachtige ovaalronde stekelbollen. Je ziet ze op de foto boven dit blog. De foto is gemaakt in oktober maar in januari ziet de plant er nog net zo mooi uit. 

Een nadeeltje van de kaardenbol is dat hij zich stevig uitzaait. Het aantal zaailingen is te vergelijken met dat van Verbena bonariensis. Dat kun je natuurlijk voorkomen door de planten na de bloei te rooien (ze zijn immers tweejarig) maar dan moet je dit prachtige plaatje missen! Daarnaast trekken de uitgebloeide bloemen putters aan en die vogeltjes zien we allemaal graag in onze tuin. 

Wil je meer weten over de kaardenbol, lees dan ook mijn blog 'Kaardebol mag niet ontbreken in een wilde tuin'. Zaad van kaardebollen kun je bij bol.com bestellen. 

Putter op kaardenbol (foto: Steve Harrris)

Eupatorium (koninginnekruid)

Als je mijn blog al wat langer volgt, dan weet je dat ik wild enthousiast ben over Eupatorium maculatum. Een imposante vaste plant die laat in het seizoen bloeit met dieproze bloemschermen die veel vlinders en andere insecten aantrekken. 

Behalve dat is de Eupatorium ook nog eens een uitstekende structuurplant voor de wintertuin. De stevige stelen blijven de hele winter overeind en de uitgebloeide bloemschermen blijven heel lang intact. Dat levert mooie plaatjes op, zoals op onderstaande foto van Eupatorium maculatum 'Atropurpureum'. Een reus van bijna twee meter hoog. Veel Eupatoriums zaaien zichzelf uit, maar van deze Eupatorium ben ik nog geen zaailingen tegengekomen. 

Wil je meer weten over de Eupatorium? Bijvoorbeeld welke soorten en kleuren er zijn? Lees dan mijn blog over deze prachtige planten. 

Berijpte bloem van Eupatorium maculatum 'Atropurpureum' 

Eryngium yuccifolium (yuccabladige kruisdistel)

Eryngium yuccifolium heet zo omdat het grijsgroene loof doet denken aan het blad van een yucca. Deze kruisdistel bloeit met witte kogelvormige bloemen op hoge stelen. De stelen met de uitgebloeide bloemen blijven de hele winter fier overeind staan. Het is een prachtige plant om mee te combineren. Mooi bij siergrassen, maar ook bij vaste planten zoals Echinacea purpurea 'Magnus'. 

Bij veel Eryngiums (zoals Eryngium x zabelii 'Big blue') zie je dat de plant snel aftakelt na de bloei. Het loof wordt al vroeg bruin wat zorgt voor een lelijke plek in de nazomerborder. Ook het loof van de kogeldistel "Echinops ritro', die wel wat op deze plant lijkt, wordt al vroeg lelijk. Eryngium yuccifolium heeft dat manco niet. Het blad sterft pas af als het gaat vriezen. 

Eryngium zaait zichzelf uit maar niet op een hinderlijke manier. De zaailingen laten zich ook gemakkelijk verwijderen. 

Wintersilhouet van Eryngium yuccofolium

Foeniculum vulgare 'Purpureum' (bronsbladige venkel) 

Vaste plant met heel fijn verdeeld, wolkachtig, bruinrood loof. De bronsbladige venkel bloeit met mooie zachtgele schermbloemen die hun structuur behouden als ze uitgebloeid zijn. Dat zorgt voor een een mooi wintersilhouet. Een extra bonus is dat de venkel een waardplant is voor de koninginnenpage. Hij mag dus niet ontbreken in een vlindervriendelijke tuin! 

Venkel houdt van een plekje in de volle zon op droge, goed doorlatende grond. Het is dus de ideale kandidaat voor een tuin op zandgrond. De planten zijn goed winterhard maar kortlevend. Dat is geen probleem want hij zaait zich, vooral op droge grond, rijkelijk uit. Als je dat niet wilt, moet je de uitgebloeide bloemen wegknippen maar dat raad ik niet aan want dan moet je onderstaand plaatje missen. Dan maar liever een keer extra wieden! 

Op de voorgrond, de uitgebloeide schermbloemen van de bronsbladige venkel. 

Hylotelephium (vetkruid) 

Veel mensen zullen deze plant beter kennen als Sedum telephium. Hylotelephium is de nieuwe naam voor deze plant. Er zijn veel soorten Hylotelephium en ze hebben allemaal een prachtig wintersilhouet. De plant begint al vroeg in het seizoen te groeien maar bloeit pas in de nazomer. De grote bloemschermen blijven de hele winter intact. Prachtig met wat sneeuw of een laagje rijp erop. Mooi in combinatie met siergras. 

Hylotelephium zaait zichzelf niet uit. Je kunt de plant wel heel gemakkelijk stekken. Wil je meer weten over de Hylotelephium, lees dan ook mijn blog over deze plant. 

Hylotelephium bedekt met een laagje rijp 

Phlomis Russeliana (brandkruid)

Phlomis Russeliana is een gemakkelijke vaste plant. Hij bloeit in de vroege zomer met zachtgele bloemen die in kransen om de bloemstengel staan. Dat geeft de plant een aparte uitstraling. Het zachte geel laat zich gemakkelijk combineren met andere vaste planten. Phlomis russeliana staat mooi in een gele border maar kleurt ook goed bij pasteltinten zoals lila, zachtblauw en roze. 

De bloeitijd is niet uitzonderlijk lang maar de uitgebloeide bloemen hebben tot lang na de bloei nog sierwaarde. De zaaddoosjes zien er zelfs in de winter nog aantrekkelijk uit. Zeker met een mutsje van sneeuw erop. Dit is ook zo'n plant die interessant is voor de vogels in je tuin. Vinken zijn er dol op. Ze pikken in de winter het zaad eruit. En dat is maar goed ook, want anders zou je wel heel veel zaailingen krijgen. Zolang ze nog klein zijn, laten die zaailingen zich gemakkelijk verwijderen, maar wacht niet te lang met wieden!

 

Phlomis russelliana in bloei 

Met een mutsje van sneeuw in de winter

Natuurlijk zijn er nog veel meer vaste planten met toegevoegde waarde voor je wintertuin. Echinacea en Rudbeckia fulgida bijvoorbeeld, hebben ook een aardig wintersilhouet. Van beide worden de zaadjes ook gegeten door Vogels. Ook veel siergrassen, zoals Molinia, Hakonechloa of Micanthus zorgen voor kleur en structuur in het koude seizoen. 

Meer voorbeelden zien? 

Trakteer jezelf dan op het boek 'Oudolf gardens'. Piet Oudolf, die wereldwijd naam heeft gemaakt met zijn bijzondere toepassing van vaste planten en grassen, ontwerpt al zijn tuinen met de winter in het achterhoofd. Door te kiezen voor planten met een mooi wintersilhouet zorgt hij ervoor dat zijn tuinen ook in de koude maanden een prachtige aanblik bieden. Dit wordt heel mooi in beeld gebracht in het boek "Oudolf gardens" door Rory Dusoir. Met meer dan 350 prachtige kleurenfoto's!  

KLIK HIER voor meer informatie of om het boek te bestellen. 

Ook interessant

• Twee visies op de wintertuin: welke kies jij?
• Het belang van structuurplanten in je border 
• Molinia geeft structuur aan de wintertuin
• Helleborus, 10 vragen en antwoorden 

Bewaar op Pinterest:

Abonneren 

Vond je dit blog nuttig? Abonneer jezelf dan gratis op mijn nieuwsbrief. Je ontvangt dan een bericht wanneer er een nieuw blog is verschenen (1 of 2 keer per maand met een pauze in december). Je hoeft niet bang te zijn dat ik je ga spammen met reclame! 

Dit blog bevat affiliate links. In mijn privacy statement wordt uitgelegd wat dit betekent.