Tuinieren op zandgrond

Iedere tuinliefhebber die de afgelopen 30 jaar niet onder een steen heeft doorgebracht, heeft van The Dutch Wave gehoord. Deze stroming in de tuinarchitectuur maakt al furore sinds de jaren negentig. Piet Oudolf is de belangrijkste, maar zeker niet de enige, vertegenwoordiger van The Dutch Wave. Ook mensen als Henk Gerritsen en Anton Schlepers (van de Priona Tuinen), Ton ter Linden (kunstschilder en tuinkunstenaar) en Rob Leopold (tuinfilosoof en oprichter van De Cruydt-Hoeck) speelden een grote rol. Zij hebben ervoor gezorgd dat we nu op een andere manier naar planten en tuinen kijken.  De beweging heeft inmiddels een grote wereldwijde aanhang gekregen. Het belangrijkste kenmerk van The Dutch Wave is de naturalistische beplanting.  The Dutch Wave is nog lang niet dood  The Dutch Wave is nog steeds in ontwikkeling. Dat zie je terug in het werk van Piet Oudolf. Zijn borders van pakweg 20 jaar jaar geleden, zien er anders uit dan zijn nieuwste ontwerpen. Vergelijk het nieuw...

Het lampenpoetsergras (Pennisetum alupecuroides) is een van de meest verkochte siergrassen. Geen wonder want dit gras is heel sterk, onderhoudsarm, goed winterhard en het heeft een mooie vorm. Niet voor niets noemen ze dit gras in het Engels 'fountaingrass'. Het dunne loof hangt elegant over, als het water van een fontein.  Pennisetum bloeit in het najaar met opvallend dikke aren die lijken op flessenragers. Vandaar de Nederlandse naam lampenpoetsersgras. Die aren blijven er de hele winter aanzitten wat zorgt voor een mooi winterbeeld.  Omdat het loof ook in de winter zijn vorm behoudt, is het één van de beste grassen voor winterstructuur.  Er wordt wel eens beweerd dat dit gras wintergroen zou zijn. Dat is het niet. Het loof wordt strogeel maar heeft door zijn vorm tóch veel toegevoegde waarde in de wintertuin.  Ik heb verschillende pollen lampenpoetsersgras in mijn tuin staan, maar ze hebben niet allemaal gebloeid. Tijd dus om eens uit te zoeken wat er aan de hand ...

Een tuin gaat niet alleen over bloemen. Als je een tuin met een natuurlijke uitstraling wil, dan is siergras eigenlijk onmisbaar. Veel grassen bewegen op het minste briesje wind. De meeste grassen (niet allemaal) zijn laat in het seizoen op hun best en zorgen ook in de winter voor kleur en structuur. En, ook niet geheel onbelangrijk als je op droge zandgrond tuiniert: siergrassen zijn sterk, hebben weinig nodig en verdragen veel droogte.  Maar hoe verwerk je siergras in je tuin zodat het een mooi, natuurlijk ogend, geheel vormt met de rest van de beplanting? Dat is iets waar ik zelf jaren mee geworsteld heb. Aanvankelijk plantte ik wat plichtmatig hier en daar een pol gras tussen de vaste planten maar al snel werd duidelijk dat dat niet de weg was. De bijzondere kwaliteiten van gras zoals weelderigheid, transparantie en beweging, komen dan niet tot hun recht.  In een tweede poging besloot ik om het siergras in een acht-vormige slinger te planten door twee tegenover elkaar gele...

Daar zit je dan in je nieuwbouw woning. Binnen is alles piekfijn voor elkaar, maar de tuin is nog een woestenij van bouwpuin en onkruid. Bepaald geen sieraad voor jouw nieuwe paleisje. Het liefste zou je deze zomer al willen genieten van een tuin vol bloemen, maar OMG wat groeien die planten langzaam....  Voor ongeduldige tuiniers zoals jij, is er een oplossing: de prairietuin. Wanneer je een tuin vult met struiken en boompjes duurt het een hele tijd voor je tuin volwassen is. De eerste jaren zijn ze nog klein, heb je weinig hoogte en is de bloei niet spectaculair tenzij je een godsvermogen uitgeeft aan volwassen heesters en bomen. Een prairietuin is een tuin die gevuld wordt met vaste planten en siergrassen en dat is het ei van Columbus voor ongeduldige tuiniers zoals jij. Je koopt ze in tien centimeter potjes voor een paar Euro per stuk en je hebt meteen de eerste zomer al een flinke plant en volop bloei. Een jaar later is jouw tuin volwassen. En wat nog mooier is: zo'n tuin hoef...

Molinia caerulea (pijpenstrootje of bunt) is inheems in Nederland en België. Ik ben altijd blij als ik ontdek dat een tuinplant inheemse ouders heeft want dat betekent dat hij optimaal aangepast is aan ons klimaat. Met andere woorden: goed winterhard is, in een natte winter niet wegrot en niet meteen de kop laat hangen als het een paar dagen droog is.  Het wilde pijpenstrootje houdt van nattere bodems, die redelijk zuur zijn. Je vindt Molinia in het wild dan ook vooral in nattere heidevelden, langs vennen, in schrale graslanden en natte duinvalleien, maar ook in loof- en naaldbossen en in laag- en hoogveenmoerassen.  Om een wild exemplaar te vinden hoef je niet veel moeite doen. Dit gras is berucht omdat het onze heidevelden in hoog tempo koloniseert. Natuurbeschermers zijn er om die reden niet blij mee. Ik wel! Met de tuinvarianten dan welteverstaan. Een romantisch 'Wuthering heights' visioen  In het najaar van 2018 plantte ik Molinia in het meest zonnige deel van...

Siergrassen hebben flink aan populariteit gewonnen onder invloed van de Dutch wave ,  de tuinbeweging waarvan Piet Oudolf de bekendste voortrekker is. Dat is geen wonder want siergras heeft veel voordelen: het geeft je tuin een natuurlijke uitstraling, het zijn ijzersterke planten die weinig onderhoud vragen en bovendien veel droogte verdragen. Siergras past dus prima in een klimaatbestendige tuin. Het meest bekend is ongetwijfeld het pampasgras (Cortaderia selloana). Dit was voor de Dutch wave zo'n beetje het enige siergras in onze tuinen. Met zijn gigantische witte pluimen is het een blikvanger van jewelste in het najaar maar helaas is het pampasgras is niet echt geschikt voor kleine tuinen. Het worden namelijk mastodonten van planten die héél veel ruimte in beslag nemen. Hetzelfde geldt voor Miscanthus sinensis 'Gracilimus'. Dit rijkbloeiende, elegante siergras wordt ruim twee meter hoog en vormt in korte tijd forse pollen. Het overhangende loof sluist het water na...