Hylotelephium, vlinder- en bijenplant voor droge grond
Toen ik een aantal jaren geleden het prehistorisch dorp (een openluchtmuseum in Eindhoven) bezocht, viel het mij direct op dat er zoveel hemelsleutels waren aangeplant. Navraag wees uit dat ze dit gedaan hadden omdat Hylotelephium een inheemse plant is die ook in prehistorische tijden al in Nederland groeide.
De Hylotelephium komt in Nederland, België en Luxemburg nog steeds in het wild voor. Het gekke is dat je de wilde soort blijkbaar vooral aantreft op vochtige, voedselrijke grond in bermen, onder struikgewas, in open loofbossen en op dijken terwijl mijn hemelsleutels het nou juist goed doen op de droogste en meest zonnige plekken in onze tuin.
Prehistorische pleister
Ik leerde tijdens mijn bezoek aan het prehistorisch dorp ook dat de Hylotelephium een soort prehistorische pleister is. Door het blad te breken, komt er een vliesje vrij dat je kunt gebruiken bij de behandeling van open wonden. Al denk ik niet dat onze verre voorouders hiervoor Hylotelephium 'Herbstfreude' gebruikten.....
De kans is groot dat het museum "Herbstfreude" inmiddels vervangen heeft voor de inheemse Hylotelephium want ik begreep uit datzelfde gesprek dat de puristen binnen het museum bezwaar hadden gemaakt tegen de aanwezigheid van sommige planten.
Hylotelephium is super droogtebestendig!
Hylotelephium is een vetplant die water opslaat in zijn bladeren. De huidmondjes in de bladeren zijn, zoals bij veel vetplanten, alleen 's nachts geopend om overdag het verlies van vocht te minimaliseren. Dat maakt dat de planten bijzonder droogtebestendig zijn.
2018 (de zomer zonder regen) was voor veel van mijn tuinplanten een dramatische jaar maar mijn hemelsleutels hadden nergens last van. Ze overleefden de zomer met een minimum aan water.
Laatbloeier
Hylotelephium is een plant die in een tuin op droge grond beslist niet mag ontbreken. Hemelsleutels verdragen véél droogte en zijn goed winterhard. Ze beginnen bovendien al heel vroeg in het seizoen te groeien zodat de plant al vroeg in het voorjaar mooi groen is.Hemelsleutels bloeien aan het einde van de zomer met fantastische bloemschermen die na de bloei hun vorm en structuur behouden. Het zijn daarmee ook geweldige structuurplanten voor de wintertuin.
Bijen en vlinderplant
Dit alles is natuurlijk al reden genoeg om Hylotelephium aan te planten maar er is nog een bonus! Hemelsleutels zijn enorm in trek bij allerlei insecten zoals bijen en hommels en vlinders. Je helpt dus ook om de biodiversiteit in ons land in stand te houden als je Hylotelephium plant.
 |
| Hylotelephium 'Herbstfreude' met Atalanta |
Het stekken van Hylotelephium
Hylotelephium stekken is peanuts! Knip aan het einde van het voorjaar (net onder een bladpaar) een tak van de plant. Haal het onderste blad eraf en steek het steeltje in een potje natte potgrond. De stekken schieten binnen enkele weken wortel. Het werkt zelfs met een blad dat je in een potje vochtige potgrond steekt.
Ziekten en plagen
De Hylotelephium is een sterke plant die normaal gesproken weinig last heeft van ziekten en plagen. Dat wil zeggen: zo lang de groeicondities optimaal zijn (droog en zonnig). Als de Hylotelephium te weinig zon krijgt, of te nat staat, kan er Meeldauw inkomen.
Meeldauw is vaak het gevolg van droogte maar bij de hemelsleutel is de oorzaak dat de planten te nat staan en/of te weinig zon krijgen. Het blad droogt dan niet snel genoeg op. Plant Hylotelephium daarom altijd op een droge plek in de volle zon. Hoe meer zon hoe beter, liefst de hele dag.
In natte zomers kun je ook last krijgen van schimmels en rot. De plant kan daardoor al zijn blad verliezen of zelfs helemaal wegrotten. In dit blog, kun je lezen wat je dan moet doen.
Voorkomen dat je hemelsleutel uit elkaar valt
Hylotelephium is een plant voor droge, goed doorlatende grond. Dat wil niet zeggen dat je op wat nattere grond geen Hylotelephium zou kunnen planten (tenzij ze echt met hun voeten in het water staan want daar houden ze niet van).
Een probleem is dan wel dat de hemelsleutel te hoog opschiet. In een nat seizoen kun je daar op droge grond trouwens ook last van hebben. Tegen de tijd dat ze gaan bloeien valt de hele plant dan uit elkaar omdat de relatief grote bloemschermen te zwaar zijn voor de lange stelen. Om deze reden kun je ze ook beter niet teveel mest geven.
Voor dit probleem zijn er drie oplossingen:
- Je kunt de plant in het late voorjaar een keer terugknippen (Chelsea chop).
- Je kunt dit oude tuinmanstrucje toepassen: steek een riek schuin onder de wortels van de plant en druk de steel omlaag totdat je de wortels hoort knappen. Dit is een vorm van wortelsnoei waardoor de plant langzamer gaat groeien.
- Je kunt de planten opbinden met tuintouw. Ik heb daar mijn eigen methode voor ontwikkeld. Ik bind ze (onzichtbaar) op met tuintouw. Je leest er meer over in mijn blog 'Hoe voorkom je dat je planten omvallen?'.
Welke Hylotelephium je kiest, maakt eigenlijk niet zoveel uit. Het zijn stuk voor stuk prachtige planten. Ik heb zelf onderstaande soorten in mijn tuin staan:
1. Hylotelephium 'Herbstfreude'
Een 'golden oldie' want het is een van de oudste cultuurvormen. Een ouderwetse plant dus, maar wat mij betreft toch een blijvertje. De bloei van deze hemelsleutel begint heel lichtroze waarna de bloemen steeds donkerder van kleur worden tot ze uiteindelijk donkerrood zijn. Deze hemelsleutel wordt ongeveer 60 cm hoog.
Hylotelephium 'Herbstfreude' kan na verloop van jaren enorme pollen vormen. Dat komt doordat blaadjes en stukjes die van de pant afvallen, gemakkelijk wortelen. Eigenlijk is het dan niet meer één plant maar zijn het er meerdere.
Op onderstaande foto zie je Hylotelephium in combinatie met het Mexicaans vedergras (Stipa tenuissima 'Ponytails'. Ik vind het zelf een prachtige combinatie: de grote liggende bloemschermen van Hylotelephium met de fijne opgaande structuur van het siergras.
Lees voordat je deze combinatie gaat aanplanten wel even mijn blog 'Mijn haat-liefde verhouding met Stipa tenuissima 'Ponytails'. Anders wordt je misschien onplezierig verrast.
Te koop bij: tuinplant.nl
2. Hylotelephium 'Matrona'
Misschien wel de mooiste van allemaal is Hylotelephium 'Matrona' met donkerrode stelen, grote lappen bronsgroen blad en grote lichtroze bloemschermen. Prachtig! Kan wel zo'n 80 centimeter hoog worden.
Te koop bij: tuinplant.nl
 |
| Hylotelephium 'Matrona' |
3. Hylotelephium 'Munstead dark red'
Donkerrood is ie niet (pas als hij uitgebloeid is). De bloei is, zoals je op de foto kunt zien, helderroze. Ik hou van deze kleur die goed opvalt in de border. Als je op zoek bent naar een compacte soort is dit een goede keuze. Hij wordt niet hoger dan ca. 40 centimeter.
Hylotelephium 'Carl' blijft ook heel compact (ca. 35 cm) maar is iets minder uitgesproken van kleur. Bekijk 'Carl' op de website van tuinplant.nl.
Hylotelephium 'Munstead dark red'
4. Hylotelephium 'Purple emperor'
Diep donkerrood blad en relatief kleine roze-rode bloemschermen. Deze soort wordt ongeveer 50 cm hoog. Het dieprode blad is van grote toegevoegde waarde in de border omdat het ook kleur geeft als de plant niet bloeit. Deze hemelsleutel zaait zichzelf uit maar de zaailingen zijn niet soortecht. Wil je soortechte planten, maak dan stekken.
Een nadeel van 'Purple emperor' is dat hij vrij gemakkelijk uit elkaar valt. Ik heb hem op aanraden van het tuincentrum daarom vervangen door Hylotelephium 'Karfunkelstein' die ook roodbladig is. Eigenlijk heb ik daar spijt van. 'Karfunkelstein' blijft inderdaad beter overeind maar is niet zo mooi als 'Purple emperor' omdat het blad en de bloemen veel minder intens van kleur zijn.
Te koop bij: tuinplant.nl
 |
| Hylotelephium 'Purple Emperor' |
5. Hylotelephium spectabile 'Brilliant'
Hylotelephium spectabile 'Brilliant' heeft grijsgroen blad en zachtroze bloemen. Wordt ca. 50 cm hoog. Niet lelijk, maar deze haalt het wat mij betreft niet bij de andere soorten hierboven. Gezegd wordt dat Hylotelephium spectabile de meeste vlinders aantrekt. Dat kan een overweging zijn om deze soort toch aan te planten. Er is ook een witbloeiende soort (Hylotelephium spectabile 'Stardust').
Te koop bij tuinplant.nl
 |
| Hylotelephium spectabile 'Brilliant' |
Ook interessant
- Zieke hylotelephium (Sedum telephium), afvoeren of laten staan?
- 30+ planten voor een tuin op droge grond
- Meer dan 250 bijenplanten voor je tuin
Bewaar op Pinterest:
Abonneren
Vond je dit blog nuttig? Abonneer jezelf dan gratis op mijn nieuwsbrief. Je ontvangt dan een bericht wanneer er een nieuw blog is verschenen (1 of 2 keer per maand met een pauze in december). Je hoeft niet bang te zijn dat ik je ga spammen met reclame!
