Planten in de stijl van Piet Oudolf
Trouwe lezers van mijn blog hebben inmiddels wel door dat ik een fan ben van het werk van Piet Oudolf. Zijn kleurrijke tuinontwerpen, met enkel siergrassen en vaste planten, zijn voor mij een grote inspiratiebron.
Ik heb niet geprobeerd om in mijn tuin een bestaande Oudolf tuin te kopiëren. Dat zou nooit lukken want elke tuin die hij heeft aangelegd is speciaal ontworpen voor die plek en het plaatselijke (micro)klimaat.
Daarnaast vraagt een echte Oudolf tuin meer ruimte dan ik beschikbaar heb. Wel werk ik graag met de vaste planten uit het Oudolf sortiment en ben ik dol op zijn siergrassen die niet alleen mooi maar ook ijzersterk zijn. Het resultaat van mijn poging zie je op de foto's op deze pagina. Of ik erin geslaagd ben om een "Oudolf sfeer" te creëren in mijn tuin, mag je zelf bepalen!
Planten in de stijl van Piet Oudolf
Als je Piet Oudolf zou vragen om uit te leggen hoe je planten kunt gebruiken zoals hij dat doet, dan zal hij je waarschijnlijk vertellen dat dat niet mogelijk is omdat hij zich vooral laat leiden door zijn creativiteit, uitgebreide plantenkennis en de beschikbare ruimte.
Bij het maken van de beplantingsschema's heeft hij al precies voor ogen hoe het eindresultaat eruit gaat zien. Die plaatjes in mijn hoofd heb ik zelf ook, maar in mijn geval wil het resultaat nog wel eens flink afwijken van dat ideaalbeeld! Oudolf, vakman en tuinkunstenaar die hij is, weet het beeld in zijn hoofd feilloos te vertalen naar een tuinontwerp.
Niet eenvoudig dus, het realiseren zo'n Oudolf tuin! Toch zijn er wel wat richtlijnen te geven voor het ontwerpen van een tuin in de stijl van Piet Oudolf:
1. Vermijd rechte lijnen
Piet Oudolf houdt niet van rechte plantenbedden omdat die de bezoeker niet aanmoedigen om even te stoppen en de planten wat beter te bekijken. Zijn paden zijn dan ook nooit recht, ze meanderen tussen de plantenbedden door en nodigen uit om elke plant afzonderlijk te bewonderen. Ze geven je het gevoel dat je omringd bent door een zee van planten.
Hier ga ik mank, want de paden in onze tuin zijn (door keuzes die in het verleden zijn gemaakt) allemaal recht maar doordat de meeste paden relatief smal zijn, heb ik toch nog steeds wel het idee dat ik omringd ben door een zee van planten.
2. Kies voor een naturalistische beplanting
Oudolf werkt uitsluitend met vaste planten en siergras. Zijn planten zien er altijd natuurlijk uit. Je krijgt het idee dat je ze zomaar in het wild zou kunnen tegenkomen.Dat wil trouwens niet zeggen dat je wilde planten moet gebruiken. Een enkele uitzondering daargelaten, zoals de kartuizer anjer, werkt Oudolf niet met wilde planten maar met zorgvuldig geselecteerde vaste planten en siergrassen die heel natuurlijk ogen maar dat eigenlijk niet zijn.
Zijn tuinontwerpen zijn als het ware gestileerde natuur. Planten met een onnatuurlijk of kunstmatig uiterlijk horen daarin niet thuis. In de tuin van het Van Abbemuseum in Eindhoven, die door Oudolf ontworpen is, had een van de tuinmannen het initiatief genomen om een aantal zieltogende planten te vervangen voor vuurrode dahlia's. Daar werd de tuinmeester niet blij van!
 |
| Echinacea mag in een Oudolf tuin niet ontbreken! |
3. Focus op zomerbloeiers en laatbloeiers
In een Oudolf tuin ligt de focus op de zomer, het najaar en de winter. Hij heeft de lente wel eens met een knipoog zijn minst favoriete seizoen genoemd. In het voorjaar, na de winterschoonmaak, ziet een Oudolf tuin er dan ook vrij leeg uit.Veel van de prairiegrassen, die de basis van de beplanting vormen, komen pas laat op gang. In mei zijn er nog grote lege plekken die hij niet vult met vergeet-mij-nietjes of andere voorjaarsbloeiers omdat die de groei van de vaste planten kunnen schaden. Wel maakt hij gebruik van bolgewassen zoals blauwe druifjes, botanische tulpen, sieruien en Camassia.
4. Werk met een matrixbeplanting
Oudolf experimenteert al meer dan tien jaar met matrixbeplantingen. Dit houdt in dat een oppervlak wordt opgeplant met één of enkele soorten gras waartussen hier en daar groepjes vaste planten opduiken zoals Achillea, Echinacea, Eryngium, Helenium of Sedum. Deze stijl is geïnspireerd op wilde plantengemeenschappen zoals weiden en prairies.Grassen die je kunt gebruiken voor een matrixbeplanting zijn bijvoorbeeld Sporobolus heterolepsis, Stipa tenuissima en Sesleria autumnalis. De laatste is ook vroeg in het voorjaar al mooi. Sporobolus is een wazig uitziend gras met fijn loof dat door Oudolf zelf is omschreven als "wilder dan de natuur zelf". Het is inheems in de hete droge prairies van Noord-Amerika maar groeit ook goed in mildere klimaten.
 |
| Ik koos zelf voor Stipa tenuissima 'Ponytails' om te vullen. |
5. Wees niet bang voor kleur
Oudolf werkt met een rijk kleurenpalet waarbij hij heftige kleuren als geel, oranje, rood en paars niet uit de weg gaat. Door de matrixbeplanting van grassen worden deze dominante kleuren "verdund" en ontstaat het harmonieuze geheel dat zo kenmerkend is voor zijn tuinen.
6. Kies planten die ook in de winter de moeite waard zijn
Omdat Oudolf uitsluitend werkt met vaste planten en siergrassen, betekent dit dat zijn tuinen in de winter bijna helemaal bestaan uit dood materiaal. Oudolfs plantenkeuze is gebaseerd op de gedachte dat planten ook in deze tijd de moeite waard moeten zijn. Het moeten (voor minstens 70%) planten en grassen zijn die aan het einde van het seizoen niet instorten maar ook in de winter hun structuur behouden.
Dat geldt voor de siergrassen maar ook voor de vaste planten: deze moeten stevige stelen en mooie zaadhoofden hebben. Voorbeelden van zulke planten zijn Agastache foeniculum, Echinacea pallida, Eryngium alpinum, Eyngium Yuccifolium en Phlomis russeliana.
 |
| De prachtige zaadhoofden van Vernonia crinita 'Mammuth' |
Met eigen ogen zien?
Veel van de tuinen die Piet Oudolf heeft aangelegd bevinden zich in het buitenland. Maar je hoeft het vliegtuig niet te pakken om zijn tuinen te bekijken. Ook hier in Nederland zijn er diverse door Oudolf ontworpen tuinen die je kunt bezoeken. Bijvoorbeeld de tuin bij het Van Abbe museum in Eindhoven, het Singer museum in Laren of Museum Voorlinden in Wassenaar.
Maar het, volgens mij, allermooiste voorbeeld, is de Vlinderhof in Vleuten bij Utrecht. In dit blog lees je er alles over. Met prachtige foto's uit de beeldbank van de Vlinderhof en filmpjes van de tuin in alle seizoenen.
Oudolf gardens
Oudolf kreeg van de eigenaren de vrije hand om ermee te doen wat hij wilde en dat resulteerde in een tuin die een kunstwerk op zichzelf is.
De tuin van Hauser & Wirth wordt prachtig in beeld gebracht in het boek "Oudolf gardens" door Rory Dusoir met een inleiding van Oudolf zelf en foto's van Jason Ingram.
Ik bezit meerdere boeken over Oudolf, maar in geen ervan wordt zijn manier van planten zo goed uitgelegd. Van het eerste ontwerp tot en met het inspirerende eindresultaat. Met meer dan 350 prachtige kleurenfoto's van de tuin en de planten.
Klik hier voor meer informatie of om het boek te bestellen.
Hij vertelt er zelf meer over in dit filmpje (Engelstalig, 2:51 minuten). Bevat ook beelden van de tuin!
Ook interessant!
Bewaar op Pinterest:
Abonneren
Vond je dit blog nuttig? Abonneer jezelf dan gratis op mijn nieuwsbrief. Je ontvangt dan een bericht wanneer er een nieuw blog is verschenen (1 of 2 keer per maand met een pauze in december). Je hoeft niet bang te zijn dat ik je ga spammen met reclame!
