Voorkom uitdroging, mulch je tuin in het voorjaar!

Een goede mulchlaag zorgt er voor dat de grond minder snel uitdroogt. Na de gortdroge zomer van 2018 ben ik daarom serieus werk gaan maken van het mulchen van onze tuin. 

Ik bracht vroeger ook wel (halfverteerde) bladcompost aan in de borders, bijvoorbeeld onder de daglelies en azalea's omdat die daardoor veel rijker gaan bloeien, maar een flink deel van de grond bleef onbedekt. Omdat we zelf niet genoeg compost konden maken voor de hele tuin maar eerlijk gezegd ook omdat ik het niet mooi vond.

Open grond is onnatuurlijk 

Onbedekte grond is een onnatuurlijke situatie. Kijk maar eens om je heen in de natuur. Daar zie je maar zelden zand want óf de grond is bedekt met een dikke laag dood blad óf deze is dicht begroeid met gras en onkruid. Alleen op hoog gelegen zandgronden, waar de grondwaterstand beneden de bewortelbare zone ligt, tref je stuifzand aan waarop niets groeit. 

In de vrije natuur is een braakliggend stuk land binnen de kortste keren begroeid. Als eerste verschijnen de pioniersplanten. Dat zijn planten, zoals kamille, melganzevoet, perzikkruid en papaver die snel kiemen, snel groeien en zichzelf kwistig uitzaaien. Ook sommige heesters zoals de vlinderstruik en fluweelboom zijn van nature pioniersplanten. 

Met hun loof schermen deze planten de grond af tegen de zon waardoor de bodem minder uitdroogt. Zo beschermen ze de vochtvoorraad die ze nodig hebben voor hun groei. Al snel volgen dan de heesters en bomen die uiteindelijk het landschap zullen bepalen.

Met name in het voorjaar droogt je tuin uit 

Hoe anders gaat het in onze tuinen toe. In het vroege voorjaar gaan we driftig aan de slag waarbij we onkruid en dood blad verwijderen omdat het er niet netjes uitziet. De vaste planten zijn dan nog niet volledig aangegroeid en de zon heeft dus vrij spel waardoor de grond supersnel uitdroogt. En dat precies in de droogste periode van het jaar, want het voorjaar is in Nederland traditioneel de periode met de minste neerslag. 

Daardoor moet je op zandgrond soms al vroeg in het seizoen sproeien, zeker bij jonge aanplant. Dat kan ook anders. De oplossing is om je tuin vroeg in het voorjaar, als de grond nog goed nat is, te voorzien van een mulchlaag. Je moet dat eind februari of begin maart al doen want als de grond eenmaal uitgedroogd is, heeft het niet veel zin meer. Het idee is namelijk dat je het vocht van de wintermaanden in de grond opsluit, de mulchlaag zorgt ervoor dat het niet verdampt.

Mijn ervaring met mulchen 

Na het debacle van 2018 (en de torenhoge waterrekening die daarmee gepaard ging) ben ik het anders gaan aanpakken. Met behulp van een hakselaar maken we tegenwoordig na de winter het afgestorven loof en de stelen van de vaste planten klein. Daarmee kunnen we een flink deel van de borders  bedekken. 

Andere borders worden bedekt met een dikke laag dood blad (of ik laat het afgevallen blad gewoon liggen). Borders die echt in het zicht liggen toppen we af met een laagje dennenschors zodat het er toch netjes uitziet. Mulchen met alleen maar dennenschors kan natuurlijk ook . 

Het werkt perfect. We hebben de afgelopen jaren, ondanks de droge en extreem warme zomers, véél minder water hoeven geven. Ik moet ook zeggen dat het blad en het gehakselde snoeiafval er in de borders niet zo slecht uitzag als ik verwacht had. Dood blad dat een hele winter in een compostvat heeft gezeten, is al tamelijk ver afgebroken. Bijkomend voordeel is dat de mulchlaag ook helpt om het onkruid te onderdrukken waardoor we minder hoeven te wieden.

Andere materialen die je kunt gebruiken om te mulchen zijn cacaodoppen, champignonmest, kokosnoot schillen, kokopeat, compost, houtsnippers, stro en zelfs afgemaaid gras. In principe is elk plantaardig materiaal geschikt, mits het niet teveel onkruidzaden bevat. Vroeger strooide ik ook de oude potgrond uit terraspotten uit over de borders om vocht vast te houden. Tegenwoordig hergebruik ik die grond liever. Ja, dan kan ook! Je leest er meer over in dit blog. 

Stro (het gehakselde loof van siergras) is de meest effectieve mulch die ik ken. Niet mooi om te zien maar wel heel duurzaam omdat stro niet snel vergaat. Je kunt er bovendien een dikke laag van aanbrengen die onkruid perfect onderdrukt terwijl het toch lucht en water doorlaat. 

Een mulch van dood blad en takjes 

Hoe dik moet de mulchlaag zijn?

Bij mulchen geldt: alles wat je doet is beter dan niets doen. Een dunne laag maakt ook al verschil. In mijn ervaring is het al voldoende als de grond goed bedekt is zodat je geen zand meer ziet. Omdat dood blad vrij snel vergaat, zeker bij nat weer, moet je dat wat dikker aanbrengen of de laag later in het seizoen nog een keer aanvullen. 

Het schors ligt in onze tuin zo'n twee centimeter dik. Dat doet al wonderen. Om onkruid te onderdrukken is een dikkere laag effectiever maar ook dan hoeft het niet meer te zijn dan zo'n 5 cm. Op websites wordt de benodigde dikte van de mulchlaag vaak overdreven. Vooral leveranciers van houtschors of houtsnippers kunnen er wat van! Sommige sites adviseren laagdikten van tien centimeter of meer, dat is echt niet nodig.

LET OP 
Dit ontdekte ik ook: niet alle planten zijn dol op mulch. Met name de droogtebestendige soorten, zoals lavendel, oregano, salie en Sedum, houden niet van zo'n vochtige deken. Het jonge loof kan daardoor gaan rotten. Zorg daarom dat je de voet van deze planten altijd vrij houdt en maak de laag zeker niet te dik. 

Welke mulch is fijner? 

Het fijnste vond ik de mulch van dood blad omdat je dat niet aan de kant hoeft te doen wanneer je gaat planten. Het is niet erg dat het blad zich mengt met de grond. Boomschors mag je eigenlijk niet mengen met de grond, het moet erop blijven liggen. In de grond gaat het schors rotten en dat rottingsproces onttrekt stikstof aan de grond, een bouwstof die je planten nodig hebben om te groeien. Dit heet stikstoffixatie. 

Daarnaast is het ook zonde om het schors onder te spitten want het is een duurzame mulch waar je meerdere jaren plezier van kunt hebben. Als je gaat planten in een met boomschors bedekte border, moet je dus eerst het schors aan de kant vegen en dat naderhand weer terug doen. Dat is wel een beetje een gedoe. Voor houtsnippers geldt hetzelfde. Dat is ook geweldige mulch, zolang het maar op de grond blijft liggen.

Goed voor het bodemleven 

Een mulchlaag is heel goed voor het bodemleven. Dat bodemleven is belangrijk want het zorgt ervoor dat jouw tuingrond vruchtbaar is en blijft. Het viel mij ook op dat we nu veel meer paddestoelen in onze tuin hebben dan vroeger. Vooral in de perken waar we boomschors gebruiken. Dat beschouw ik als een bonus!

Slakken walhalla 

Tot slot wil ik toch ook een nadeel van mulchen benoemen. Zo'n dikke vochtige mulchlaag is namelijk een walhalla voor slakken. Als je veel last hebt van naaktslakken kan het verstandig zijn om nematoden toe te passen voordat je de mulch aanbrengt. Nematoden zijn microscopisch kleine aaltjes die in de grond leven. Het zijn de natuurlijke vijanden van slakken. Met name naaktslakken kun je hiermee goed bestrijden. 

Nematoden worden geleverd in een soort poeder dat je kunt oplossen in water. Het water giet je uit over de border. Dit kan vanaf maart (als het niet te koud is, het moet warmer dan 5 graden zijn). Bij ons heeft dit goed gewerkt. Een andere oplossing is om te mulchen met cacaodoppen. Daarvan wordt gezegd dat het slakken zou weren maar dat heb ik zelf nog niet uitgeprobeerd.

Tip

Met een hakselaar kun je snoeiafval en plantenresten snel en gemakkelijk klein maken zodat het beter composteert of om direct uit te strooien in je borders. Veel hakselaars hebben moeite met de sprieten van het gras maar als je ervoor zorgt dat het goed droog is en het samen met wat takken door de machine doet, werkt het prima. 

Een professioneel apparaat is duur, maar er zijn kleine versies voor particulieren vanaf zo'n honderd Euro. Je kunt daar geen dikke takken mee malen, maar dun snoeiafval en dode plantenresten gaat prima. Bij sommige doe-het-zelf zaken kun je ook een hakselaar huren.

KLIK HIER voor een overzicht van hakselaars bij bol.com 

Ook interessant

• Bodem verbeteren: zo maak je van arme zandgrond goede tuinaarde 
• Tuin bemesten: wat heb je nou écht nodig? 
• Bodemleven, wat is het en waarom is het belangrijk? 

Bewaar op Pinterest:

Abonneren   

Vond je dit blog nuttig? Abonneer jezelf dan gratis op mijn nieuwsbrief. Je ontvangt dan een bericht wanneer er een nieuw blog is verschenen (1 of 2 keer per maand met een pauze in december). Je hoeft niet bang te zijn dat ik je ga spammen met reclame! 

Dit blog bevat affiliate links. In mijn privacy statement wordt uitgelegd wat dat betekent.