Passiebloem (Passiflora): alles wat je moet weten!
De schoonheid van een passiebloem is moeilijk te weerstaan. Bij het zien van de exotische bloemen waan je jezelf in een tropisch paradijs. Gelukkig is deze tropische beauty niet moeilijk te kweken. Daarvoor heb je echt geen supergroene vingers nodig. In dit blog lees je wat je moet weten om van jouw passiebloem een succes te maken.
Laten we beginnen met de hamvraag: hoe winterhard is de passiebloem eigenlijk? Kun je de plant goed overhouden of moet je elk jaar een nieuwe kopen?
Hoe winterhard is de passiebloem?
Hoe winterhard een passiebloem is, is afhankelijk van de soort. Er zijn passiebloemen die behoorlijk winterhard zijn (tot -15 °C). Er zijn ook soorten die helemaal geen winterse kou verdragen. Deze moeten binnen overwinteren bij een temperatuur van 10-15 °C.
Het is dus belangrijk om de precieze naam van je passiebloem te weten. Houd er rekening mee dat planten in potten veel gevoeliger zijn voor vorst dan planten in de volle grond. Potplanten moeten daarom 's winters altijd binnen gezet worden. Ook als het om een winterharde soort gaat.
Winterhard
De bekendste winterharde soort is Passiflora caerulea (foto boven dit blog) en haar witte cultivar 'Constance Elliott' (foto hieronder). In de tuin van mijn ouders groeide en bloeide Passiflora caerulea jaar na jaar uitbundig. En dat in een tijd dat de winters echt wel een stuk kouder waren dan tegenwoordig!
Andere soorten die winterhard zijn: Passiflora racemosa, Passiflora 'Amethyst' en Passiflora x vidacea. Deze kunnen op een beschutte plek in de volle grond geplant worden.
Niet-winterhard
Niet winterharde soorten zijn: Passiflora alata, Passiflora antiqueness, Passiflora × alatocaerulea, Passiflora × allardii, Passiflora caeruleoracemosa, Passiflora × exoniensis, Passiflora manicata, Passiflora mollissima, Passiflora vitifolia, Passiflora x vidacea 'Victoria', en Passiflora ligularis.
Passiflora alata met haar prachtige donkerrode bloemen, is wat mij betreft de meest spectaculaire in dit gezelschap. Bekijk dit wondertje hier.
 |
| Passiflora caerulea 'Constance Elliott' (foto Rémi J.) |
Waar komt de naam vandaan?
De passieflora werd in 1569 in Peru ontdekt door een Spaanse arts maar kreeg pas veertig jaar later haar naam van de Jezuïeten. Je denkt misschien dat de naam te maken heeft met passie in de zin van liefde. Maar dat is niet zo. De naam heeft een religieuze betekenis en verwijst naar het lijden van Christus.
Onder de kloosterordes vond je vroeger ook botanisten. Bij de kloosters hoorde namelijk vaak een botanische tuin of kruidentuin. Avontuurlijk aangelegde broeders deinsden er niet voor terug om zelf in den vreemde op zoek te gaan naar nieuwe (geneeskrachtige) planten,
In de exotische schoonheid van de passiebloem, zagen de Jezuïeten een metafoor voor de lijdensweg van Christus:
- De vijf meeldraden van de bloem symboliseren de stigmata (wonden op het lichaam van Jezus);
- De drie stampers staan voor de drie spijkers waarmee Jezus aan het kruis werd genageld;
- De kring van smalle bloemblaadjes staat voor de doornenkroon;
- De stempel staat voor de in azijn gedrenkte spons;
- De ranken van de plant staan voor de gesel;
- Het blad van de plant staat voor de speer die zij van Christus doorboorde.
Waarom zien de bloemen er zo apart uit?
De bloemen van de Passiflora zien er anders dan uit dan die van andere planten. De stamper en de meeldraden vormen een ingenieus bouwwerk boven de bloem. Dit heeft te maken met de strategie van de passiebloem die ervoor moet zorgen dat er altijd kruisbestuiving plaatsvindt. Zo werkt het:
- Als de bloem zich geopend heeft, kantelen de helmknoppen van de meeldraden (waar het stuifmeel zich in bevindt) omlaag. Daardoor schuren fouragerende bijen er met hun lijf langs en komt er stuifmeel op hun rug terecht. Dat stuifmeel nemen ze mee naar de volgende bloem.
- Is de bloem in een wat later stadium van de bloei, dan zakken ook de drie stempels omlaag. De bijen die het stuifmeel van andere bloemen nog op hun lijf hebben, geven dit dan af aan die stempels.
Je kunt heel mooi zien hoe het werkt in dit filmpje.
Wat is de beste standplaats?
Je kon hiervoor al lezen dat een passiebloem vorstgevoelig is. Dit geldt extra voor jonge planten. Plant je passiebloem daarom altijd pas na de IJsheiligen (15 mei). De beste standplaats voor een passiebloem is een warme muur op het zuiden of westen waar de plant beschut staat tegen de koude noorden- en oostenwind.
De passiebloem hecht zich niet aan de muur maar klimt door middel van ranken. Het is dus nodig om een klimrek, draden of trellis op de muur aan te brengen waar de ranken zich omheen kunnen wikkelen. De plant wikkelt zichzelf, je hoeft hem in principe niet aan te binden. De winterhard Passiflora caerulea kan ranken tot wel 10 meter lengte maken. Zorg dus dat de plant voldoende ruimte heeft.
Wat voor grond heeft een passiebloem nodig?
De passiebloem groeit in elke soort grond zolang deze maar vruchtbaar en goed gedraineerd is. Zeker in de winter mag de plant niet te nat staan. Als je zorgt voor voldoende voedingsstoffen, doet een passiebloem het ook prima op zandgrond.
Heeft een passiebloem veel water nodig?
Passiebloemen mogen nooit uitdrogen. Planten die te droog staan, verwelken snel. Geef planten in de volle grond daarom eens per week extra water tijdens warme en droge perioden.
Planten in een pot moeten water krijgen zodra de bovenlaag van de grond er droog uitziet. Passiebloemen in potten mogen in de winter juist niet veel water krijgen. De wortels kunnen anders gemakkelijk gaan rotten.
Welke mest heeft een passiebloem nodig?
Als je op arme grond tuiniert, verbeter dan voor het planten de grond door er bijvoorbeeld flink wat compost door te werken zodat de grond meer vocht en voedingsstoffen vasthoudt.
Een Passiflora heeft niet veel mest nodig. Een passiebloem die teveel mest krijgt zal groeien als een dolle maar weinig bloemen geven. Voeg elk jaar in het voorjaar wat universele organische mest toe (zoals Culterra). Blijft de groei achter, dan kun je dat eventueel in de vroege zomer nog een keer herhalen.
Planten in een pot kun je het beste vloeibare plantenmest geven. Bijvoorbeeld Substral. Herhaal dat iedere vier tot zes weken zolang het groeiseizoen duurt (maart tot oktober). In de winter gaat de plant in rust en is het niet nodig om te mesten.
Hoe snoei je een passiebloem?
Een passiebloem die het goed naar zijn zin heeft, kan flinke ranken maken. Tot wel tien meter lang. Dan kan het nodig zijn om de plant te snoeien.
Snoeien doe je in het vroege voorjaar (april). De plant bloeit op de nieuwe scheuten, dus je hoeft niet bang te zijn dat je dat jaar geen bloemen krijgt. Knip de oude takken die afgelopen jaar gebloeid hebben weg, maar zorg er wel voor dat je een een netwerk van sterke gezonde takken overhoudt.
Is de plant een aantal jaren verwaarloosd en totaal uit zijn voegen gegroeid? Dan kan het nodig zijn om drastisch te snoeien.
Knip in dat geval de takken tot ongeveer 50 cm boven de grond af. Je moet dit alleen doen als het echt niet anders kan want het verzwakt de plant en het gevolg zal ook zijn dat de plant een of twee jaar niet bloeit. Na het snoeien kunnen er heel veel nieuwe scheuten verschijnen. Dun die zo nodig wat uit waarbij je de sterkste scheuten laat staan.
Passiebloemen stekken
Je kunt passiebloemen vermeerderen door afleggers of door middel van stekken. Het is verstandig om dit te doen want het zijn geen langlevende planten. Ook bestaat altijd het risico dat de plant in een extreem strenge of natte winter het loodje legt. Een reserve achter de hand is dan fijn.Afleggen is de gemakkelijkste methode. Leid een scheut naar de grond en bedek hem met aarde. De scheut blijft gewoon verbonden met de moederplant maar zal zelf wortels gaan vormen. Als dat gebeurd is knip je de plant los van de moeder en heb je een nieuwe plant.
Je kunt ook zomerstekken maken in de periode van april t/m juni. Knip hiervoor de de top van een jonge scheut. De stekken moeten minstens 10 cm lang zijn. Snijd de stekken vlak onder een oog af. Uit het oog zullen de wortels groeien. Verwijder het blad, laat alleen de bovenste vier blaadjes zitten.
Steek de stekken in potjes gevuld met zaai- en stekgrond. Plaats de stekjes onder glas of plastic om de verdamping via het blad te beperken. Geef de stekken een warme en lichte plek maar niet in de volle zon.
Passiebloemen zaaien
Je kunt passiebloemen ook uit zaad opkweken. Je kunt het zaad kopen of je eigen zaad gebruiken. Houd er rekening mee dat zaailingen van eigen zaad niet soortecht zullen zijn. De zaden zijn nogal hard. Je kunt ze sneller laten kiemen door ze eerst zacht te maken. Week de zaden daarom van tevoren 24 uur in lauwwarm water.
Zaai in een tray met potgrond en bedek het zaad met een dun laagje grond. Dek af met glas of plastic en zorg dat de grond goed warm blijft tot de plantjes verschijnen. Het zaad heeft een temperatuur van ongeveer 25°C nodig om te kiemen.
Passievruchten kweken
Passiebloemen worden ook gekweekt omwille van hun vruchten. Passiflora edulis is de soort die hiervoor het meest geschikt is. Andere soorten hebben een veel lagere opbrengst. Deze soort is niet winterhard en moet in een verwarmde kas gehouden worden. De temperatuur moet in de winter minstens 10-15 °C zijn.Passiflora edulis heeft wit met paarse bloemen en ei-vormige paarse vruchten. Kweek deze passiebloemen in potten gevuld met goede potgrond. Zorg dat de pot niet te klein is. Begin met een pot van minstens 30 cm doorsnede. Het water moet goed weg kunnen. De passiebloem kan niet tegen natte voeten! Giet de planten in het voorjaar en de zomer regelmatig en zorg dat de kluit nooit uitdroogt.
Voor een goede opbrengst is het belangrijk dat de planten altijd warm staan en veel licht krijgen. Op hete dagen moeten ze beschermd worden tegen de zon want onder glas kan het jonge loof gemakkelijk verbranden. Hiervoor kun je schermgaas (schaduwnet) gebruiken.
Laat de vruchten hangen tot de schil kreukelig wordt. Pas dan is de vrucht lekker zoet.
 |
| Passievrucht (foto: Michael Kucharski) |
De geneeskrachtige werking van passiebloem
De wilde passiebloem, Passiflora incarnata, wordt al eeuwenlang gebruikt omwille van zijn geneeskrachtige werking. Passiflora zou slaapbevorderend, kalmerend en angstremmend werken. Als je beter wilt slapen hoef je je passiebloem daarvoor niet op te offeren. Het middel wordt kant-en-klaar op de markt gebracht in de vorm van tabletten, een spray of druppels (onder meer door A. Vogel).Tip
Je kunt verschillende soorten passiebloemen bestellen bij tuinplant.nl. Ze verkopen de planten in verschillende potmaten.
Ook interessant
Bewaar op Pinterest:
Vond je dit blog nuttig? Klik dan hier om jezelf gratis te abonneren op mijn nieuwsbrief. Je ontvangt dan een bericht wanneer er een nieuw blog is verschenen. Wees niet bang, ik ga je niet spammen met reclame!
