Is dit de tuin van de toekomst?



Ik dacht altijd dat de gravelgarden van Beth Chatto de enige tuin in Engeland was, die nooit wordt gesproeid. Maar er blijkt er nog een te zijn. Ook Hyde Hall in Chelmsford (Essex) heeft een tuin met droogteresistente planten waarin al 22 jaar niet meer gesproeid is. Om deze reden, wordt Hyde Hall in Engeland ook wel gezien als "de tuin van de toekomst". 

Dat zo'n tuin toch behoorlijk spectaculair kan zijn, wordt hier bewezen. Je vindt hier vooral planten uit de drogere delen van de wereld zoals Australië, Zuid Afrika, Californië en het Middellandse Zee-gebied. Bijzondere planten die hier nog niet zo bekend zijn maar ook gewone tuinplanten die je in ieder tuincentrum kunt kopen. 

In dit blog vertel ik je er graag meer over, maar bekijk eerst even onderstaand filmpje (5 minuten, Engelstalig) op het Youtube kanaal van Apple Pea Fern Sea. In dit filmpje wordt 'the dry garden' van Hyde Hall prachtig in beeld gebracht. Dan weet je zometeen waar ik het over heb 😉. 



Over Hyde Hall  

In 1955 verhuisde het boerenechtpaar Helen en Dick Robinson naar Hyde Hall, een boerderij met zes bomen op een droge winderige heuveltop in Chelmsford Essex (GB). Als ze alles van tevoren geweten hadden, zouden ze er waarschijnlijk nooit aan begonnen zijn. Het terrein was koud en winderig, de top van de heuvel was bedekt met een laag grind en de bodem bestond uit zware klei. 

Het boerenbedrijf kwam al snel van de grond, maar Helen wilde meer. Naast het werk op de boerderij, was ze ook een echte tuinliefhebber. Langzaam maar zeker begon er rondom de boerderij, ondanks de barre condities, een bijzondere tuin te ontstaan. 

Hyde Hall werd in 1993 overgenomen door de Royal Horticultural Society (RHS) om het voortbestaan van de tuin in de toekomst zeker te stellen. 


Heuveltop in 'the dry garden' met o.m. Euphorbia characias (geelgroen), links Pittosporum tenuifolium 'Tom thumb' (donkerrood) en rechts een grote groep muurbloemen, waarschijnlijk Erysimum mutabile (foto: ©Acabashi; Creative Commons CC-BY-SA 4; Source: Wikimedia Commons) 

De droge tuin

Hyde Hall bestaat uit meerdere tuinen. De droge tuin is er een van. Dit deel van de tuin wordt nooit gesproeid. Ook niet tijdens een hittegolf of bij langdurige droogte. De planten krijgen water als ze net geplant zijn maar daarna moeten ze het doen met de regen die er valt. 

Nou denk je misschien dat dat in Engeland niet zo'n kunst is, maar Essex is de droogste regio van het Verenigd Koninkrijk. Er wordt wel beweerd dat hier in de zomer niet meer regen valt dan in Jeruzalem of Beiroet. Droog is dus echt wel droog!

Hyde Hall ligt, als zoveel tuinen in Engeland, op zware klei. Om de droogteminnende planten in leven te kunnen houden tijdens de natte Engelse winters, moest de grond eerst goed doorlatend gemaakt worden. Anders zouden de planten wegrotten. Voor het planten werd er daarom een laag puin met daarover een dikke laag zand en grit aangebracht. 

De bovenlaag is daarna bedekt met grind zodat de tuin er mooi uitziet en in de zomer minder snel uitdroogt. Wil je zo'n tuin op zandgrond aanleggen, dan heb je het een stuk gemakkelijker. Je hoeft dan  alleen maar een dikke laag grind aan te brengen 😁. 



Voorjaar: Tulipa saxatiles 'Lilac wonder' (foto: Acabashi, Tulipa saxatilis 'Lilac Wonder' at RHS Garden Hyde Hall, Dry Garden - Essex, England 01, CC BY-SA 4.0)

De gangmakers 

De meeste droogtebestendige planten blijven laag. Een tuin met alleen maar droogtebestendige planten kan er daardoor al snel saai en vlak gaan uitzien. Er zijn geen focuspunten die de aandacht trekken en je oog als het ware rondleiden door de tuin. Het gevolg is dat je het hele beeld ineens in je opneemt. Dat maakt de tuin minder "spannend". 

Elke tuin heeft daarom gangmakers nodig. Opvallende planten die direct in het oog springen. In de droge tuin van Hyde Hall vervullen Verbascum olympicum (toorts), Echium pininana (reuzeslangenkruid) en Stipa gigantea deze rol. Ik weet zeker dat je ze niet gemist hebt in het filmpje!

Verbascum olympicum 

De olympische toorts heb ik zelf in mijn tuin gehad. Deze plant vraagt wat geduld. Als je de planten in het voorjaar uitplant, bloeien ze pas het jaar daarop. Soms kan het nog een jaar langer duren. Bij mij bloeiden ze in het tweede jaar. De planten zijn winterhard dus je hoeft ze niet binnen te laten overwinteren. 

Uit het groffe bladrozet groeit een enorme toorts van wel twee meter hoog die bedekt is met kleine zachtgele bloemen. Je moet er even op wachten, maar dan heb je ook wat! Verbascum olympicum is monocarpisch wat betekent dat de plant na de bloei afsterft. 


De opvallende lichtgele toorts van Verbascum olympicum in mijn eigen tuin 

Echium pininana 

Het reuzenslangenkruid is zo mogelijk nog indrukwekkender dan de toorts. Ook de Echium vraagt geduld. In het eerste jaar vormt de plant een bladrozet en pas in het tweede jaar wordt de stam gevormd waarop de lavendelblauwe bloempjes in een symmetrische spiraal verschijnen. De stam kan meer dan drie meter hoog worden. Spectaculair!

Het probleem is alleen dat deze Echium (in ons klimaat) niet echt winterhard is. Je moet hem dus 's winters binnen laten overwinteren of hem een heel beschut plekje geven en het beste ervan hopen. Een winterdek helpt om de koude winter te overleven. De plant wordt soms (voor veel geld) door tuincentrums aangeboden maar je kunt ook zaad kopen. 


Echium pininata (foto: Derek Harper/Echium pininana at Coleton Fishacre/

Stipa gigantea 

Het lijkt wel of ik mijzelf blijf herhalen, maar ook met Stipa gigantea moet je even geduld hebben. Dit gras met de reusachtige open aren waar je doorheen kunt kijken, beweegt mooi op de wind. Het heeft echter wat tijd nodig om goed te settelen. In mijn voortuin bloeide het pas in het tweede jaar. Dit gras is winterhard en wintergroen. Het is een vaste plant die elk jaar weer terugkomt. 


Eenjarigen 

Wat opvalt in Hyde Hall zijn de grote groepen eenjarige planten. Vooral juffertje-in-het-groen (Nigella damascena) en slaapmutsjes (Escholzia californica). Het juffertje-in-het-groen is er in blauw, wit en roze. Slaapmutstjes kunnen variëren van crèmekleurig tot oranje en rood.

Het is mij, in mijn eigen tuin, al vaak opgevallen dat veel eenjarigen extreem veel droogte verdragen. Dat is ook logisch. Eenjarige planten hebben maar een jaar de tijd om te bloeien en hun zaad te verspreiden. Daarna gaan ze dood. Ze moeten dus hoe dan ook presteren. Dat maakt dat het hele sterke planten zijn. 


De helderblauwe bloem van het juffertje-in-het-groen (Nigella dasmascena)
Juffertje-in-het-groen, Nigella damascena(foto: Manuel Torres Garcia on Unsplash)


Het slaapmutsjesEscholzia californica

Vaste planten  

In het filmpje zag ik onder meer de volgende vaste planten:
  • Acaena (stekelnootje)
  • Achillea filipendulina (duizendblad) 
  • Ballota 
  • Berkheya purpurea (zie de foto hieronder)
  • Centranthus ruber (rode valeriaan) 
  • Euphorbia characias (wolfsmelk)
  • Erigeron glaucus (fijnstraal) 
  • Erigeron karvinskianus (het Mexicaans madeliefje) 
  • Eryngium bourgattii 'Picos amethyst' (kruisdistel) 
  • Erysimum (muurbloem) 
  • Foeniculum vulgare 'Purpureum' (bronzen venkel) 
  • Hylotelephium (vetkruid) 
  • Iris Germanica (zwaardlelie) 
  • Salvia nemorosa (salie) 
  • Santolina chamaecyparissus (heiligenbloem) 
  • Stipa ichu (Peruviaans vedergras) 
  • Sysirinchium striatum (bieslelie)  
Er staan nog veel meer soorten in deze tuin maar doordat die, op het moment dat het filmpje gemaakt werd, niet bloeiden, zijn ze moeilijk te determineren. 


Berkheya purpurea, de stekels van een distel, maar de bloei van een margriet. 
(foto: Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, Berkheya purpurea kz04, CC BY-SA 4.0)

Peruviaans vedergras (Stipa ichu) 

Ik dacht eerst dat het hier ging om Stipa tenuissima 'Ponytails', het Mexicaans vedergras. Dat is een geweldig mooi gras maar het kan, als je het niet goed in de gaten houdt, flink gaan woekeren (lees er meer over in dit blog).  

Het Peruviaans vedergras heeft hetzelfde extreem dunne draadachtige loof. Al vroeg in het seizoen verschijnt het zijdeachtige groen van de aren die geleidelijk naar zilver verkleuren. Zolang er nog zaad in zit, buigen de aren licht over. Maar zodra de wind het zaad eruit geschud heeft staan ze weer rechtop, wiegend op ieder zuchtje wind. 

Ik las op internet dat dit gras zich niet zo agressief uitzaait als Stipa tenuissima. Het zou dus een goed alternatief kunnen zijn. Geen idee of het waar is, maar ik ben vast van plan om het uit te gaan vinden.

Voor het najaar: Zauschneria 

Maar wat bloeit er dan in het najaar? In een ander filmpje over Hyde Hall zag ik deze prachtige vlammendrode Zauschneria. Zelf had ik nog nooit gehoord van de plant. De Hessenhof schrijft er het volgende over:  

"We blijven ze kweken. Commercieel verantwoord is het niet, want we verkopen ze nauwelijks, maar we vinden deze plant gewoon mooi. En het zou steeds beter moeten gaan want er zijn weinig planten die zo goed tegen warmte en droogte kunnen. Het worden bossige, dicht vertakte planten met kleine, vaak grijze blaadjes. Op een droge, zonnige plek met bij voorkeur een schrale, stenige grond kunnen ze uitgroeien tot ware pronkstukken voor de herfst. Op zo'n plek zijn ze ook voldoende winterhard." 

Volgens mij echt een aanrader! 


Zauschneria californica 'Olbrich Silver' (foto: Ghislain118 http://www.fleurs-des-montagnes.net, Zauschneria californica 'Olbrich Silver' 3, CC BY-SA 3.0)

De tuin van de toekomst  

Nu onze zomers steeds droger en warmer lijken te worden en onze winters steeds natter, zouden tuinen van dit type inderdaad wel eens de toekomst kunnen worden. Met mijn tuin op droge zandgrond, is Hyde Hall een tuin die ik zeker in de gaten ga houden.   

Zelf heb ik alvast in de toekomst geïnvesteerd met de aanschaf van de kruisdistel Eryngium bourgattii 'Picos Amethyst' en de muurbloem Erysimum linifolium 'Tricolor' (foto boven dit blog). Muurbloemen zijn niet alleen droogtebestendig, ze bloeien ook lang en rijk en ruiken heerlijk. De tuin van de toekomst hoeft zeker geen lelijke tuin te zijn! 

Meer inspiratie voor droge tuinen 

Ben je op zoek naar meer beplantingsideeën voor een tuin op droge grond? Trakteer jezelf dan eens op het boek 'Drought-resistant planting' van Beth Chatto. Voor de prijs hoef je het niet te laten! 

In het boek vind je veel prachtige foto's van plantcombinaties met droogtebestendige planten en uitgebreide plantenlijsten met de namen van alle cultivars die ze gebruikt heeft. Helaas alleen verkrijgbaar in Engels, maar als je een beetje vertrouwd bent met het Engelse tuinjargon leest het boek heel gemakkelijk. De wetenschappelijk plantennamen zijn natuurlijk sowieso internationaal.

KLIK HIER voor meer informatie of om het boek te bestellen. 

Ook interessant


Bewaar op Pinterest:

Vond je dit blog nuttig? Klik dan hier om jezelf gratis te abonneren op mijn nieuwsbrief. Je ontvangt dan een bericht wanneer er een nieuw blog is verschenen. Wees niet bang, ik ga je niet spammen met reclame! 

   

Dit blog bevat affiliate links. In mijn privacy statement wordt uitgelegd wat dit betekent.

Tuinplant - Het grootste aanbod met meer dan 15.000 tuinplanten en bomen



Populaire posts

Helleborus: 10 vragen en antwoorden

Afbeelding
Ik val er elk najaar weer voor en jij waarschijnlijk ook! Niets is verleidelijker dan een vaste plant die volop staat te bloeien terwijl de rest van je tuin dor en bruin is. Ik heb het dan natuurlijk over de Helleborus, een plant die in de winter bloeit met grote klokvormige bloemen boven glanzend wintergroen blad. Daar zou je toch een moord voor doen? Niet voor niets is de Helleborus Nederlands meest verkochte tuinplant.  De Helleborus is geen goedkope plant. Je telt in het tuincentrum al gauw vijftien Euro neer voor een mooi exemplaar. Zeldzame cultivars kosten een veelvoud daarvan. De reden is dat een Helleborus die uit zaad wordt opgekweekt, drie tot vijf jaar nodig heeft om goed te bloeien. De prachtige bloeiende plant die je in het tuincentrum koopt is dus al een aantal jaren oud.  Veel cultivars zijn hybriden die niet uit zaad gekweekt kunnen worden. Deze planten moeten vermenigvuldigd worden door middel van weefselkweek, een relatief duur en tijdrovend proces. Als je een Helleb
Read more »

Zo krijg je meer bloemen in je agapanthus!

Afbeelding
Geen plant waarover zoveel broodje aap verhalen de ronde doen als over de Agapanthus (Kaapse lelie). Een korte bloemlezing: Agapanthus moet je planten in een te kleine pot; Agapanthus moet je weinig water geven;  Agapanthus moet je niet bemesten;  Agapanthus moet je niet verpotten.  Dat is natuurlijk de droom van iedere tuinier: een plant die je totaal kunt verwaarlozen en die jou voor die abominabele behandeling beloont met een overdaad aan bloemen. Zoals ze ook op marktplaats zeggen: als het te mooi klinkt om waar te zijn, is het ook niet waar.  Agapanthus is beslist geen moeilijke plant maar hij heeft wél verzorging nodig. Wij besloten bovenstaande "wijze" raad dus onder onze zolen te lappen en werden daarvoor dit jaar beloond met maar liefst dertig bloemen per plant!  Hoe je een Agapanthus wél verzorgt  Hoe wij onze Agapanthus dan wel verzorgen? We hebben vorig jaar onze Agapanthus africanus, die te groot werd voor zijn pot, in tweeën gescheurd en beide stukken in
Read more »

Zeven planten voor droge (half)schaduw

Afbeelding
Met droge grond leer je omgaan. Na verloop van tijd weet je welke planten wel of niet geschikt zijn. Ook schaduw hoeft geen probleem te zijn. Er zijn genoeg planten die met enkele uurtjes zonlicht per dag prima uit de voeten kunnen. Maar droogte en schaduw gecombineerd beperkt je keuze qua planten behoorlijk.  Zo'n plek hebben wij onder onze notenboom achter in de tuin. De boom, die mijn man ooit als zaailing vond en achter in onze tuin plantte, heeft in vijftien jaar tijd een flinke omvang bereikt. Dat betekent schaduw (wat heerlijk is op de warme dagen) maar ook droogte. Veel droogte!  Pas op voor de regenschaduw Grote bomen veroorzaken namelijk een "regenschaduw". Doordat regen schuin naar beneden valt (tegen de kroon van de boom), blijft het deel van de tuin daarachter droog. Ook wanneer het wél regent. Die regenschaduw is vaak groter dan je denkt. Daarnaast wordt de kruin op den duur zo dicht dat steeds minder water de grond bereikt.  Sommige bomen zijn ook behoor
Read more »

Zijn winterharde orchideeën het geld waard?

Afbeelding
Ik koop voor binnen wel eens een orchidee. Meestal is dat een Phalaenopsis. Deze exotische planten bloeien vele maanden aan een stuk met prachtige bloemen in schitterende kleuren. Steeds bekruipt mij dan de gedachte dat het toch ontzettend jammer is dat zulke tropische planten niet geschikt zijn voor de tuin.  Ik was dus aangenaam verrast toen ik in ons plaatselijke tuincentrum orchideeën aantrof die geschikt bleken voor de tuin en, nog mooier, zelfs winterhard zouden zijn! Er hing een behoorlijk prijskaartje aan (bijna 20 euro per plant), maar goed, voor dat geld heb je dan ook wel iets heel bijzonders. Cypripedium heet deze schoonheid, venusschoentje of vrouwenschoentje in het Nederlands. Schaduwplant  Opgewekt laadde ik de plant in mijn winkelwagentje. Thuisgekomen werd mijn humeur nog beter toen ik na wat googelen ontdekte dat deze plant het goed zou doen op zanderige grond. Daarvan hebben wij plenty beschikbaar!   Snel een mooi plekje gezocht voor de nieuwe aanwinst. Halfschaduw
Read more »

Een kleine tuin in de stijl van Piet Oudolf, kan dat?

Afbeelding
Een kenmerk van de tuinen van Piet Oudolf is dat ze wijds en uitgestrekt zijn. Grote open ruimtes met groepen vaste planten en siergrassen die vrij bewegen op de wind. Als je een fan bent van het werk van Piet Oudolf, is er natuurlijk niets mooiers dat zo'n tuin te reproduceren in je eigen achtertuin. Maar kan dat eigenlijk wel? De doorsnee Nederlandse achtertuin is vaak niet meer dan 10 meter diep en zo'n 7,5 meter breed. En dan mag je al niet mopperen.... Bij nieuwbouwwoningen zijn de tuinen vaak nog kleiner. Het mag duidelijk zijn dat je daarin niet de Salvia rivier van de 'Lurie Gardens' of de matrixbeplanting van 'Hauser & Wirth' gaat realiseren. Maar wat let je om je voor- en achtertuin vol te zetten met  Piet Oudolfs droomplanten ?  De vaste planten en siergrassen waarmee Oudolf werkt, passen in elke tuin. Hoe klein ook! Zo kan jouw kleine tuin toch grootse allure hebben. Een voordeel van Oudolfs planten is bovendien dat ze er het hele seizoen goed ui
Read more »

10 tips voor een prachtige border

Afbeelding
Je wilt een border aanleggen die kan wedijveren met de borders die je op intranet en in tuinboeken ziet. Maar hoe pak je dat aan? Onderstaand geef ik je tien tips die je kunnen helpen om het mooiste resultaat te krijgen. Tip 1: Verbeter de bodem  Dit is misschien wel het allerbelangrijkste! Planten hebben voldoende voeding nodig en in een border staan veel planten dicht op elkaar. Zorg daarom dat je voor het planten flink wat organisch materiaal door de grond werkt en bemest je border regelmatig.  In mijn blog ' Bodem verbeteren: zo maak je van arme zandgrond goede tuinaarde ' lees je hoe wij dat aangepakt hebben. Zeker als je tuiniert op arme grond, mag je dit beslist niet vergeten. Tip 2: mulch de grond Mulchen zorgt ervoor dat de grond niet uitdroogt, het verbetert de bodemstructuur en bevordert het bodemleven (bacteriën, schimmels en eencellige protozoa). Deze micro-organismen in de grond beschermen plantenwortels tegen ziekten en helpen bij de opname van voedingss
Read more »

De hoogtepunten van mijn tuinjaar

Afbeelding
Als ik dit blog schrijf is het januari. We zitten nog steeds in lockdown, het weer is grijs en mijn tuin is bruin. Een mens zou van minder depressief worden... Op deze momenten kijk ik graag vooruit naar al het moois dat het komende jaar voor ons in petto heeft.  Voor mij heeft elk tuinjaar vijf hoogtepunten waar ik altijd vol ongeduld naar uitkijk. Die piekmomenten worden bepaald door de bloeitijd van de vaste planten met de meeste toegevoegde waarde. Voor mij zijn dat: Geranium, Salvia, Helenium, Hylotelephium en Aster. Vaste planten die rijk bloeien in geweldig kleuren. Planten waarvan je liefst zoveel mogelijk soorten wilt aanplanten.  In mijn tuin vind je liefst dertien(!) soorten Salvia, zeven soorten Geranium, vijf soorten Helenium, vier soorten Hylotelephium en acht soorten Aster. Omdat ze zo rijk en lang bloeien, omdat ze prachtige kleuren hebben en omdat bijen, hommels en andere insecten er (net als ik) niet genoeg van kunnen krijgen.  Plant van deze vijf planten liefst meerd
Read more »

Wie maken die zandhoopjes in je stoep of terras?

Afbeelding
Je hebt ze misschien op jouw terras ook gezien: van die kleine hoopjes zand met in het midden een rond gat. Meestal op een "kruispunt" van de voegen tussen de stenen. Het lijkt wel een soort mini krater. Wij zagen ze, kort nadat de bestrating gelegd was, in ons terras verschijnen.  Onze eerste ingeving was dat het mieren waren. Maar rondom een mierennest is het altijd een druk gaan en komen en rondom onze zandhoopjes was weinig actie te bespeuren. De hoopjes waren ook veel regelmatiger van vorm dan de mierenhopen in onze tuin. De daders moesten dus elders gezocht worden. Ons speurwerk leverde als resultaat op dat we te maken hebben met bijen of wespen die hun nest in de bodem graven. Bij het graven van hun ondergrondse nest verplaatsen ze de grond, duwend met hun poten en achterlijf. Dat doen ze zowel in open zand als onder de bestrating. Die laatste plek is favoriet omdat stenen de warmte goed vasthouden en die afgeven aan de grond eronder. De broedcellen blijven zo lekk
Read more »

10 planten die niet mogen ontbreken in een Piet Oudolf tuin

Afbeelding
Ik denk niet dat ik overdrijf als ik zeg dat Piet Oudolf de meest geliefde landschaps- en tuinontwerper van de afgelopen vijftig jaar is.  Zijn geheim? De planten! Oudolfs tuinen zijn uniek door hun beplanting die grotendeels bestaat uit vaste planten en siergrassen met een natuurlijke uitstraling. Het zijn tuinen die in alle seizoenen iets te bieden hebben. Zelfs in de winter !   Piet Oudolfs plantenlijst  Een wijd verbreid misverstand is dat er ergens een (geheime) plantenlijst bestaat waarmee je moeiteloos je eigen Oudolf tuin in elkaar knutselt. Maar als er al zo'n plantenlijst bestaat, dan zit die waarschijnlijk alleen in het hoofd van Oudolf.  Door tientallen jaren van onderzoek en experimenteren, heeft hij zo'n omvangrijke plantenkennis opgebouwd dat die zich niet zomaar laat vangen in een simpele lijst. Hoe het dan wel werkt? De omgeving is bij Oudolf altijd het uitgangspunt. Bij het ontwerpen van de New York Highline (een park op een verhoogde spoorlijn) liet hij zich
Read more »

9 mooie en sterke heesters voor een tuin op zandgrond

Afbeelding
De 'mixed border' is de heilige graal van de klassieke Engelse tuin. In zo'n gemengde border worden allerlei soorten planten gecombineerd. Je vindt er bloembollen, eenjarigen, tweejarigen, vaste planten, siergrassen. Maar ook klimplanten, heesters en zelfs kleine bomen.  Heesters waren daardoor altijd een vaste waarde in de tuin, maar de laatste jaren hebben ze aan populariteit ingeboet. Dat is het gevolg van de 'Dutch wave'. Deze nieuwe tuinbeweging focust namelijk volledig op vaste planten en siergrassen.   Zelf heb ik aan deze rage dapper meegedaan. Steeds meer struiken in onze tuin moesten het veld ruimen voor mijn nieuwe grote liefde: vaste planten en siergrassen. Dat is ook de reden waarom er tot nu toe weinig informatie over heesters te vinden was op dit blog. Hoog tijd dus om dat goed te maken!  Waarom je heesters niet wilt missen  Eigenlijk is die afwaardering van de heester niet terecht want er zijn nog steeds veel goede redenen waarom je heesters niet wil
Read more »