Zijn winterharde orchideeën het geld waard?
Ik koop voor binnen wel eens een orchidee. Meestal is dat een Phalaenopsis. Deze exotische planten bloeien vele maanden aan een stuk met prachtige bloemen in schitterende kleuren. Steeds bekruipt mij dan de gedachte dat het toch ontzettend jammer is dat zulke tropische planten niet geschikt zijn voor de tuin.
Ik was dus aangenaam verrast toen ik in ons plaatselijke tuincentrum orchideeën aantrof die geschikt bleken voor de tuin en, nog mooier, zelfs winterhard zouden zijn! Er hing een behoorlijk prijskaartje aan (bijna 20 euro per plant), maar goed, voor dat geld heb je dan ook wel iets heel bijzonders. Cypripedium heet deze schoonheid, venusschoentje of vrouwenschoentje in het Nederlands.
Schaduwplant
Opgewekt laadde ik de plant in mijn winkelwagentje. Thuisgekomen werd mijn humeur nog beter toen ik na wat googelen ontdekte dat deze plant het goed zou doen op zanderige grond. Daarvan hebben wij plenty beschikbaar!
Snel een mooi plekje gezocht voor de nieuwe aanwinst. Halfschaduw zou goed moeten zijn. Het plantgat verrijkte ik met potgrond en bladcompost.
Met argusogen volgde ik daarna dagelijks de verrichtingen van mijn nieuwe oogappel. Dat was maar goed ook want al na twee dagen bleek het plekje, dat ik had uitgekozen, niet zo geschikt te zijn. Toch nog teveel zon. De plant ging slap hangen. Geen nood. Nadat een andere plant het veld had geruimd, was er een plekje met meer schaduw beschikbaar.
De slakken lusten er wel pap van
Maar opnieuw ging het niet goed met mijn lieveling. Ditmaal was het te wijten aan de slakken in onze tuin. Blijkbaar vonden ze mijn orchidee een delicatesse. Opnieuw was actie vereist en het waren geen halve maatregelen want ik wilde mijn niet onaanzienlijke investering natuurlijk wel veilig stellen.Rondom het venusschoentje plaatste ik een ring van scherpe brokken tufsteen en legde ik een lus van koperdraad. De ruimte daartussen vulde ik op met eierschalen en het prikkende blad van hulst. Dat zou ze leren! Dankzij dit grof geschut lieten de slakken het venusschoentje daarna inderdaad met rust.
Maar de plant ging er toch niet beter uitzien. De bloemen verlepten al snel en er kwamen geen nieuwe knoppen. Ook begon het blad er steeds treuriger uit te zien. Verrafeld en gelig, kortom onaantrekkelijk. Even afwachten maar, misschien komen er nog nieuwe frisgroene uitlopers? Maar nee, helaas moest ik tot de conclusie komen dat geen plant in mijn tuin er na de bloei troostelozer uitziet dan de Cypripedium.
Hoe winterhard is Cypripedium?
In het voorjaar was het even spannend. Zou mijn venusschoentje écht de winter overleefd hebben of zou de vermeende winterhardheid toch een fabel blijken? Groot was de vreugde toen er in het voorjaar, na de ergste kou, drie groene "neusjes" boven de grond verschenen. Dat zag er veelbelovend uit!Helaas kleurde één scheut al snel zwart maar de andere twee groeiden uit tot stengels die elk één bloem kregen. De bloemenpracht viel dus wel een beetje tegen. Ook deze bloemen verlepten vrij snel en daarna veranderde de plant, net als het jaar ervoor, in een haveloos geheel.
In het derde jaar bleek mijn venusschoentje helemaal verdwenen. De warme droge zomer van het jaar daarvoor was hem kennelijk fataal geworden.
Liefhebbersplant
Volgens mijn plantenbijbel (de Botanica) groeit het venusschoentje het liefst op een kalkrijke grondsoort, maar neemt het ook genoegen met goede tuingrond met een neutrale zuurgraad. Lichte klei of humusrijke, niet te droge zandgrond, zijn het meest geschikt. Tuinier je, net als ik, op gortdroge relatief zure zandgrond, dan kun je er maar beter niet aan beginnen.
Over het venusschoentje schrijft de Botanica ook: "Hoewel niet alle soorten moeilijk te telen zijn, is cultivatie van sommige soorten vrijwel onmogelijk. Ze verlangen een koel gematigd klimaat en rijke, vrij vochtige bladaarde op een schaduwrijke plaats. Sommige liefhebbers leggen kunstmatige moerassen aan met een drassige zone onder een 15 cm dikke, goed doorlatende bovenlaag.
Bepaalde soorten gedijen het beste in een pot met grond die bestaat uit verteerde bladaarde, scherp, grofkorrelig zand en lichte zavelgrond (een mengsel van zand- en kleigrond). Kunstmest verdragen ze meestal niet en ze hebben een hekel aan verstoring."
Het zijn dus echt liefhebbersplant die veel aandacht vragen.
Cypripedium in potten
Als je grond niet geschikt is, kun je er ook voor kiezen om je cypripedium in een pot te houden. Omdat de wortelstok van een Cypripedium flink kan uitbreiden, is het belangrijk om een grote pot te kiezen. Een doorsnede van zo'n 30-40 cm is minimaal vereist om de ontwikkeling van de orchidee niet te belemmeren.
Het venusschoentje houdt van grond die koel en vochtig blijft. Planten die in de volle grond staan, profiteren van de koelte van de grond. De grond in potten warmt echter snel op. Niet de winterkou maar juist de warmte in de zomer nekt veel tuinorchideeën. Het is dan ook belangrijk om de potten op een koele plek te zetten waar de planten alleen ochtend- of avondzon krijgen.
De grond in de pot moet vochtig zijn, maar niet kletsnat. De grond in de pot mag nooit helemaal uitdrogen (bron: Phytesia-orchids.com).
Is Cypripedium het geld waard?
Cypripedium calceolus zou de gemakkelijkst te telen soort zijn. Deze soort is inheems in Europa. Hij wordt in Engeland als de mooiste inheemse orchidee gezien en is in het wild bijna uitgestorven. Met deze plant heb je dus echt iets heel unieks in handen.
Ik ben er niet 100% zeker van, maar volgens mij is Cypripedium calceolus de soort die ik had. Ondanks het feit dat dit venusschoentje het gemakkelijkst te kweken is, waren mijn vingers niet groen genoeg om hem in leven te houden. Het zal wat mij betreft dan ook bij deze ene plant blijven.
Dat wil natuurlijk niet zeggen dat jij niet een poging zou kunnen wagen. Ik heb in tuingroepen op Facebook jaloersmakende exemplaren voorbij zien komen. Als het venusschoentje goed aanslaat, ziet het er spectaculair uit.
Wil je toch een poging wagen en ga je planten in de volle grond? Besteed dan veel aandacht aan het verbeteren van de grond. Werk er een flinke lading goed verteerde bladcompost doorheen. Het plantgat verrijken met wat potgrond en compost is in elk geval niet voldoende. Ook moet je ervoor zorgen dat de plant nooit helemaal uitdroogt.
Wat dan wel?
op zandgrond betekent schaduw meestal droge schaduw. Het is niet gemakkelijk om planten te vinden die onder deze condities willen groeien, maar ze zijn er wel. In mijn blog 'Zeven planten voor droge (half)schaduw" lees je er meer over.
Bewaar op Pinterest:
Vond je dit blog nuttig? Klik dan hier om jezelf gratis te abonneren op mijn nieuwsbrief. Je ontvangt dan een bericht wanneer er een nieuw blog is verschenen. Je hoeft niet bang te zijn dat ik je ga spammen met reclame!
