Hoe je kleuren in de tuin effectvol toepast
Kleurgebruik is de gemakkelijkste manier om je tuin te personaliseren zodat het echt jóuw tuin wordt. Welke planten je mooi vindt is iets wat je gaandeweg moet ontdekken, maar iedereen heeft meteen al een favoriete kleur. In het begin lette ik niet zo op de kleuren. Ik plantte gewoon wat ik mooi vond. Maar als alles in bloei staat, zie je toch dat er iets niet klopt. Dat het geen harmonieus geheel is. Dat er iets "wringt".
Dat gebeurde bijvoorbeeld toen ik lila Kalimeris en witte Ammi majus had geplant in een border waarin geel en rood de dominante kleuren waren. Niet mooi! Ze waren het hele seizoen een doorn in mijn oog terwijl het eigenlijk best mooie planten zijn.
De kracht van kleur
Werken met kleur vind ik een van de leukste dingen aan tuinieren. Kleuren zijn zo krachtig dat je er alle mogelijke effecten mee kunt creëren. Je kunt er een bepaalde sfeer mee oproepen en je kunt door kleurgebruik je tuin groter of juist kleiner laten lijken.
Kleuren weerspiegelen ook de seizoenen: fris in voorjaar, uitbundig in de zomer, diep en warm in het najaar. Groen is de neutrale factor die dit alles verbindt. Hieronder lees je wat tips en trucs die je kunnen helpen bij het toepassen van kleuren in je tuinontwerp.
 |
| Paarse Lavandula angustifolia 'Hidcote' (foto Alfred Kenneally) |
Het kleurenwiel
Hoe je een kleur ervaart is mede afhankelijk van de kleur van de omgeving. Door kleuren op een bepaalde manier te combineren, kun je ze optimaal tot hun recht laten komen. Het kleurenwiel is daarbij een handig hulpmiddel. |
| Kleurenwiel |
Er zijn ruwweg twee manieren om kleuren te combineren: je kunt kleuren kiezen die met elkaar harmoniëren of kleuren die met elkaar contrasteren. Harmoniërende kleuren staan in de kleurencirkel dicht bij elkaar. Bijvoorbeeld lila en blauw.
Contrasterende kleuren staan in de kleurencirkel tegenover elkaar. Bijvoorbeeld oranje en paars. Met harmoniërende kleuren creëer je rust en harmonie, met contrasterende kleuren maak je heftige borders die de aandacht trekken. Welke kleuren je gebruikt is een kwestie van persoonlijke smaak. Jij, en jij alleen, bepaalt wat mooi is!
Een risico bij harmoniërende kleuren is dat het geheel wat saai wordt. Dat kun je oplossen door hier en daar kleuraccenten in een contrasterende kleur aan te brengen. Bijvoorbeeld een enkele oranje goudsbloem tussen het blauwe kattenkruid of een pol zachtgele Phlomis russeliana in een perk vol roze bloeiers.
Een risico bij harmoniërende kleuren is dat het geheel wat saai wordt. Dat kun je oplossen door hier en daar kleuraccenten in een contrasterende kleur aan te brengen. Bijvoorbeeld een enkele oranje goudsbloem tussen het blauwe kattenkruid of een pol zachtgele Phlomis russeliana in een perk vol roze bloeiers.
Bij contrasterende kleuren bestaat het risico dat het geheel kakelbont wordt. Dat kun je oplossen door minder verschillende kleuren toe te passen of door de kleuren wat te "verdunnen" met bij voorbeeld groen, geelgroen of zachtgeel.
 |
| Zachtgele Phlomis russeliana |
Koele kleuren laten je tuin groter lijken
Geel, oranje en rood zijn warme vrolijke kleuren. In mijn gele tuin leek de zon altijd te schijnen, zelfs als het regende! Maar het zijn ook kleuren die heel erg aanwezig zijn en direct alle aandacht naar zich toe trekken. Door deze eigenschap laten ze een tuin kleiner lijken.Blauw, lila en roze zijn koele kleuren. In tegenstelling tot warme kleuren die direct op je netvlies spatten, lijken ze in de verte te verdwijnen. Koele kleuren zijn daardoor geschikt om een tuin groter te laten lijken. Op de foto hieronder zie je dit effect heel goed, de felle kleur van de Crocosmia en Rudbeckia komt op je af, terwijl de lichte kleur van de Veronicastrum lijkt te wijken.
Het een sluit trouwens het ander niet uit. In de kleine tuin van mijn moeder heb ik in de voorgrond twee perkjes gemaakt met warme kleuren en achterin een perk met koele kleuren. De tuin wordt daardoor uit elkaar getrokken waardoor hij groter lijkt. In mijn eigen tuin, die redelijk groot is, heb ik zowel een border in koele kleuren als een border in warme kleuren aangelegd. De een links en de ander rechts met daartussen, als een soort overgangsgebied, een perk waarin siergrassen domineren.
 |
| Lichte kleuren lijken te wijken. |
Lichtval en achtergrond
Hoe goed een kleur in jouw tuin tot zijn recht komt, is ook afhankelijk van het licht. In de volle zon zijn rijke verzadigde kleuren zoals rood, geel, oranje en paars het mooiste. Koele tinten en pastels lijken in het felle licht van de zon veel bleker en zien er daardoor kleurloos uit. Is je tuin wat meer beschaduwd, dan komen pastels en koele kleuren juist beter tot hun recht dan verzadigde kleuren.Ook de achtergrond is belangrijk. Wil je je bloemen mooi uit laten komen? Kies dan altijd voor een achtergrond in een neutrale rustige kleur. Een schutting of haag in een dominante kleur eist alle aandacht op waardoor de planten ervoor niet meer opvallen.
Om een kleur echt tot zijn recht te laten komen, is het belangrijk dat deze contrasteert met de achtergrond. Dan lijkt de plant los te komen van de schutting of haag erachter. Zonder contrast verdwijnen kleuren in de achtergrond. Een diepblauwe monnikskap valt bijvoorbeeld volledig weg tegen een donkergroene taxushaag.
Wit en Zwart
Echt zwart bestaat niet bij planten, maar sommige planten hebben bladeren of bloemen die zo diep donkerrood zijn, dat ze zwart lijken. Er zijn bijvoorbeeld Helleborus soorten en tulpen met bijna zwarte bloemen. Ook zijn er roodbladige heesters zoals hazelaars en pruikenbomen waarvan het blad, vooral in de schaduw, heel donker is. De zwartste plant die ik ken is Ophiopogon 'Niger' een siergrasje dat gitzwart lijkt maar in werkelijkheid heel donkerpaars is.Met deze planten moet je voorzichtig zijn, vooral in de schaduw, want voor je het weet heb je een "zwart gat" in je border gecreëerd. Hetzelfde geldt voor wit, maar dan in de zon. De spierwitte bloemen van Malva moschata 'Alba' zijn beeldschoon in de schaduw of avondschemering, maar in het felle licht van de zon zie je ze nauwelijks.
Combineer ook met bladkleuren
Niet alleen met de kleuren van bloemen maar ook met de bladkleuren kun je combineren. Grijsbladige planten zijn bijvoorbeeld heel mooi naast roodbladige. In mijn blog "Combineren met bladplanten" kun je diverse voorbeelden van combinaties op basis van bladkleur zien.Kleur als obsessie
Kleur is de obsessie van Karin Laarakker, auteur van het blog Sapgroen. In haar blog brengt zij haar interesses voor tuinkunst, cultuur, planten en kleur samen. Door het vertellen van grote en kleine verhalen, waarin kleur altijd de hoofdrol speelt, helpt ze jou om je tuin levendiger en natuurrijker te maken: ‘groene tuinen in alle kleuren’ is haar motto.
TIP: ontwerpen en planten voor kleine tuinen
