Salvia sclarea (scharlei) 'must have' plant

Lilawitte bloemtoortsen van Salvia sclarea (scharlei, muskaatsalie)


Alle salvia’s doen het goed op zandgrond, ze gedijen namelijk op droge grond. Salvia Sclarea (scharlei, muskaatsalie) is wat mij betreft de koningin van de salvia’s. Een ‘must have’ plant. Wie de scharlei heeft gezien, wil haar hebben. 

De scharlei heeft tamelijk groot behaard grijs blad en grote lila/witte bloemen. De plant wordt circa een meter hoog, maar heeft stevige stelen die zonder steun overeind blijven. Het is een echte zomerbloeier (juni-augustus). Omdat de schutblaadjes van de bloemen ook kleur hebben, behoudt de scharlei zijn sierwaarde, ook wanneer hij is uitgebloeid. Voor een zonnige plek in de border. 

Is Salvia sclarea een vaste plant?

Salvia sclarea is tweejarig: het eerste jaar wordt het bladrozet gevormd en in het tweede jaar verschijnen de bloemen. Tweejarig moet je overigens niet al te letterlijk opvatten, bij ons hebben ze ook wel eens een derde jaar gebloeid. Sommigen beschouwen tweejarigheid als een probleem. Zelf heb ik er niet zo'n moeite mee. De plant zaait zichzelf goed uit. Als je elk jaar wat zaailingen laat staan, kun je het volgende jaar weer opnieuw genieten van deze prachtige zomerbloeier.

Hoe winterhard is Salvia sclarea? 

In strenge winters kun je de planten kwijtraken. Daarom is het slim om wat zaad op een vorstvrije plek te bewaren zodat je de scharlei, als dat nodig is, opnieuw kunt uitzaaien. Als je het zaad koel en droog bewaart, behoudt het jarenlang zijn kiemkracht. Bij goed gesorteerde tuincentrums of kwekerijen wordt de plant ook wel in potjes aangeboden. Het is mij overigens nog maar één keer overkomen dat de zaailingen de winter niet overleefd hebben en dat is al heel wat jaren geleden. 

Van de geur moet je houden! 

Salvia's hebben een typische geur waaraan je de soort altijd kunt herkennen. Salvia sclarea is een stuk aromatischer dan de meeste andere Salvia's. De Nederlandse naam 'muskaatsalie' geeft dit eigenlijk al aan. De geur is intens en heeft iets van nootmuskaat, muskus en kamfer. 

De scharlei ruikt sterk, vooral bij aanraking of als je het blad en de stelen kneust. Zelf vind ik het geen probleem. Zolang je de plant met rust laat, is de geur niet heel uitgesproken maar ik ken mensen die de scharlei om deze reden uit hun tuin verwijderd hebben. 

De perceptie van geur is heel persoonlijk. Sommige mensen vinden bijvoorbeeld een parfum met muskus heerlijk ruiken. Anderen vinden die geur afschuwelijk. Hetzelfde geldt voor de geur van de scharlei. Sommige mensen omschrijven die geur als aards, kruidig en niet onaangenaam. Anderen vinden dat de plant ronduit stinkt. Ervaar het zelf zou ik zeggen! 

Salvia sclarea zaaien 

Zelf zaaien is een fluitje van een cent. Het zaad kiemt heel gemakkelijk. .Je kunt Salvia sclarea zaaien in het voorjaar maar het beste moment is de zomer. Dat heeft te maken met de tweejarigheid van de plant. Zou je al in het voorjaar zaaien, dan moet je een hele zomer zorgen voor een plant die toch niet gaat bloeien. Zaai je in de zomer (eind juni is een goed moment) dan heb je in het najaar behoorlijke planten waarmee je de oude kunt vervangen. Die zaailingen zullen dan de volgende zomer bloeien. 


De lila met witte bloemen van Salvia sclarea eind juni in volle bloei
Salvia sclarea eind juni 

Niet alleen mooi maar ook nuttig!

De scharlei is niet alleen mooi maar ook nuttig. De bladeren en de bloemen kunnen gegeten worden. Van de bloemen kun je thee zetten. Net als Salvia officinalis (de gewone keukensalie) is de scharlei geneeskrachtig. De medicinale waarde is alleen wat milder in uitwerking. Het werkt onder andere bij menstruatiepijn en anorexia (alles over de geneeskrachtige werking van deze plant lees je op InfoNu, mens en gezondheid. 

Bijenplant 

Net als andere Salvia's, is de scharlei aantrekkelijk voor bijen en andere insecten. 

Toch liever een vaste plant?

Heb je toch liever een vaste plant dan een tweejarige? Dan is Salvia nemorosa 'Dear Anja' misschien iets voor jou. Een prachtige blauwe kleur, een lange bloeitijd (hij bloeit twee keer) en een echte bijenmagneet. Net als als Salvia sclarea is deze salvia bovendien heel droogtebestendig. 


Salvia Sclarea (scharlei)
Salvia sclarea met Stipa tenuissima Ponytails en de eenjarige spoorbloem Centranthus macrosiphon. 

Tip 

Je kunt Salvia sclarea in potjes bestellen bij tuinplant.nl. 

Ook interessant 


Bewaar op Pinterest:

Vond je dit blog nuttig? Klik dan hier om jezelf gratis te abonneren op mijn nieuwsbrief. 

   

Tuinplant - Het grootste aanbod met meer dan 15.000 tuinplanten en bomen

Dit blog bevat affiliate links. In mijn privacy statement wordt uitgelegd wat dit betekent. 

Populaire posts

Helleborus: 10 vragen en antwoorden

Afbeelding
Ik val er elk najaar weer voor en jij waarschijnlijk ook! Niets is verleidelijker dan een vaste plant die volop staat te bloeien terwijl de rest van je tuin dor en bruin is. Ik heb het dan natuurlijk over de Helleborus, een plant die in de winter bloeit met grote klokvormige bloemen boven glanzend wintergroen blad. Daar zou je toch een moord voor doen? Niet voor niets is de Helleborus Nederlands meest verkochte tuinplant.  De Helleborus is geen goedkope plant. Je telt in het tuincentrum al gauw vijftien Euro neer voor een mooi exemplaar. Zeldzame cultivars kosten een veelvoud daarvan. De reden is dat een Helleborus die uit zaad wordt opgekweekt, drie tot vijf jaar nodig heeft om goed te bloeien. De prachtige bloeiende plant die je in het tuincentrum koopt is dus al een aantal jaren oud.  Veel cultivars zijn hybriden die niet uit zaad gekweekt kunnen worden. Deze planten moeten vermenigvuldigd worden door middel van weefselkweek, een relatief duur en tijdrovend proces. Als je een Helleb
Read more »

Zo krijg je meer bloemen in je agapanthus!

Afbeelding
Geen plant waarover zoveel broodje aap verhalen de ronde doen als over de Agapanthus (Kaapse lelie). Een korte bloemlezing: Agapanthus moet je planten in een te kleine pot; Agapanthus moet je weinig water geven;  Agapanthus moet je niet bemesten;  Agapanthus moet je niet verpotten.  Dat is natuurlijk de droom van iedere tuinier: een plant die je totaal kunt verwaarlozen en die jou voor die abominabele behandeling beloont met een overdaad aan bloemen. Zoals ze ook op marktplaats zeggen: als het te mooi klinkt om waar te zijn, is het ook niet waar.  Agapanthus is beslist geen moeilijke plant maar hij heeft wél verzorging nodig. Wij besloten bovenstaande "wijze" raad dus onder onze zolen te lappen en werden daarvoor dit jaar beloond met maar liefst dertig bloemen per plant!  Hoe je een Agapanthus wél verzorgt  Hoe wij onze Agapanthus dan wel verzorgen? We hebben vorig jaar onze Agapanthus africanus, die te groot werd voor zijn pot, in tweeën gescheurd en beide stukken in
Read more »

10 tips voor een prachtige border

Afbeelding
Je wilt een border aanleggen die kan wedijveren met de borders die je op intranet en in tuinboeken ziet. Maar hoe pak je dat aan? Onderstaand geef ik je tien tips die je kunnen helpen om het mooiste resultaat te krijgen. Tip 1: Verbeter de bodem  Dit is misschien wel het allerbelangrijkste! Planten hebben voldoende voeding nodig en in een border staan veel planten dicht op elkaar. Zorg daarom dat je voor het planten flink wat organisch materiaal door de grond werkt en bemest je border regelmatig.  In mijn blog ' Bodem verbeteren: zo maak je van arme zandgrond goede tuinaarde ' lees je hoe wij dat aangepakt hebben. Zeker als je tuiniert op arme grond, mag je dit beslist niet vergeten. Tip 2: mulch de grond Mulchen zorgt ervoor dat de grond niet uitdroogt, het verbetert de bodemstructuur en bevordert het bodemleven (bacteriën, schimmels en eencellige protozoa). Deze micro-organismen in de grond beschermen plantenwortels tegen ziekten en helpen bij de opname van voedingss
Read more »

Een kleine tuin in de stijl van Piet Oudolf, kan dat?

Afbeelding
Een kenmerk van de tuinen van Piet Oudolf is dat ze wijds en uitgestrekt zijn. Grote open ruimtes met groepen vaste planten en siergrassen die vrij bewegen op de wind. Als je een fan bent van het werk van Piet Oudolf, is er natuurlijk niets mooiers dat zo'n tuin te reproduceren in je eigen achtertuin. Maar kan dat eigenlijk wel? De doorsnee Nederlandse achtertuin is vaak niet meer dan 10 meter diep en zo'n 7,5 meter breed. En dan mag je al niet mopperen.... Bij nieuwbouwwoningen zijn de tuinen vaak nog kleiner. Het mag duidelijk zijn dat je daarin niet de Salvia rivier van de 'Lurie Gardens' of de matrixbeplanting van 'Hauser & Wirth' gaat realiseren. Maar wat let je om je voor- en achtertuin vol te zetten met  Piet Oudolfs droomplanten ?  De vaste planten en siergrassen waarmee Oudolf werkt, passen in elke tuin. Hoe klein ook! Zo kan jouw kleine tuin toch grootse allure hebben. Een voordeel van Oudolfs planten is bovendien dat ze er het hele seizoen goed ui
Read more »

10 planten die niet mogen ontbreken in een Piet Oudolf tuin

Afbeelding
Ik denk niet dat ik overdrijf als ik zeg dat Piet Oudolf de meest geliefde landschaps- en tuinontwerper van de afgelopen vijftig jaar is.  Zijn geheim? De planten! Oudolfs tuinen zijn uniek door hun beplanting die grotendeels bestaat uit vaste planten en siergrassen met een natuurlijke uitstraling. Het zijn tuinen die in alle seizoenen iets te bieden hebben. Zelfs in de winter !   Piet Oudolfs plantenlijst  Een wijd verbreid misverstand is dat er ergens een (geheime) plantenlijst bestaat waarmee je moeiteloos je eigen Oudolf tuin in elkaar knutselt. Maar als er al zo'n plantenlijst bestaat, dan zit die waarschijnlijk alleen in het hoofd van Oudolf.  Door tientallen jaren van onderzoek en experimenteren, heeft hij zo'n omvangrijke plantenkennis opgebouwd dat die zich niet zomaar laat vangen in een simpele lijst. Hoe het dan wel werkt? De omgeving is bij Oudolf altijd het uitgangspunt. Bij het ontwerpen van de New York Highline (een park op een verhoogde spoorlijn) liet hij zich
Read more »

De hoogtepunten van mijn tuinjaar

Afbeelding
Als ik dit blog schrijf is het januari. We zitten nog steeds in lockdown, het weer is grijs en mijn tuin is bruin. Een mens zou van minder depressief worden... Op deze momenten kijk ik graag vooruit naar al het moois dat het komende jaar voor ons in petto heeft.  Voor mij heeft elk tuinjaar vijf hoogtepunten waar ik altijd vol ongeduld naar uitkijk. Die piekmomenten worden bepaald door de bloeitijd van de vaste planten met de meeste toegevoegde waarde. Voor mij zijn dat: Geranium, Salvia, Helenium, Hylotelephium en Aster. Vaste planten die rijk bloeien in geweldig kleuren. Planten waarvan je liefst zoveel mogelijk soorten wilt aanplanten.  In mijn tuin vind je liefst dertien(!) soorten Salvia, zeven soorten Geranium, vijf soorten Helenium, vier soorten Hylotelephium en acht soorten Aster. Omdat ze zo rijk en lang bloeien, omdat ze prachtige kleuren hebben en omdat bijen, hommels en andere insecten er (net als ik) niet genoeg van kunnen krijgen.  Plant van deze vijf planten liefst meerd
Read more »

Een border waar altijd iets bloeit

Afbeelding
Een vaste plantenborder waarin altijd iets bloeit, dat is het ideaal van elke tuinier. Maar kan dat? En moet je dat eigenlijk wel willen? Een border waarin altijd iets bloeit is zeker mogelijk. Er zijn vaste planten voor elke seizoen: van de winterbloeiende Helleborus tot en met laatbloeiende herfstasters en chrysanten. Toch zitten er wel een paar haken en ogen aan dit idee.  Als je bedenkt dat de gemiddelde vaste plant zo'n vier tot acht weken bloeit en het seizoen 52 weken telt, dan heb je nogal wat verschillende soorten vaste planten nodig om een heel jaar te overbruggen. Uitgaande van een gemiddelde bloeitijd van 6 weken, minimaal zo'n negen soorten.  Geen probleem denk je dan. Keuze genoeg. Maar zou je al deze soorten in één border planten dan zou dat betekenen dat er steeds maar een negende deel van je border bloeit en dat je weinig of geen planten hebt die gelijktijdig bloeien waarmee je mooie combinaties qua vorm of kleur kunt maken. Er bloeit dan altijd iets, maar het
Read more »

Wie maken die zandhoopjes in je stoep of terras?

Afbeelding
Je hebt ze misschien op jouw terras ook gezien: van die kleine hoopjes zand met in het midden een rond gat. Meestal op een "kruispunt" van de voegen tussen de stenen. Het lijkt wel een soort mini krater. Wij zagen ze, kort nadat de bestrating gelegd was, in ons terras verschijnen.  Onze eerste ingeving was dat het mieren waren. Maar rondom een mierennest is het altijd een druk gaan en komen en rondom onze zandhoopjes was weinig actie te bespeuren. De hoopjes waren ook veel regelmatiger van vorm dan de mierenhopen in onze tuin. De daders moesten dus elders gezocht worden. Ons speurwerk leverde als resultaat op dat we te maken hebben met bijen of wespen die hun nest in de bodem graven. Bij het graven van hun ondergrondse nest verplaatsen ze de grond, duwend met hun poten en achterlijf. Dat doen ze zowel in open zand als onder de bestrating. Die laatste plek is favoriet omdat stenen de warmte goed vasthouden en die afgeven aan de grond eronder. De broedcellen blijven zo lekk
Read more »

9 bollen die wél elk jaar goed terugkomen

Afbeelding
Het is weer bollentijd! Vanaf september liggen er weer volop bloembollen in de winkels. Misschien staat je hoofd er nog niet naar, maar toch is het slim om nu al je bollen voor het komende voorjaar te planten.  Bloembollen horen in de grond. Hoe eerder, hoe beter! Hoe langer ze in de winkel liggen, hoe groter de kans dat ze niet opkomen. Dit geldt vooral voor kleinere bollen zoals kievitseitjes, sneeuwklokjes,  en winteraconieten. Die drogen dan teveel uit. Nu planten dus, voor het mooiste resultaat straks! Bij bloembollen draait het vooral om de "grote drie": tulpen, hyacinten en narcissen. Zelf heb ik daar een beetje een dubbel gevoel bij. Als ze bloeien zijn ze prachtig maar met de extreem warme lentemaanden die we in de afgelopen jaren vaak hadden, duurt dat feest niet lang.  Bij hoge temperaturen (van soms 25 graden of meer) verleppen de bloemen al na een week en daarna moet je nog wel zes weken tegen het lelijke afstervende loof aankijken. Ook is het nog maar afwachte
Read more »

Nooit meer wieden met deze wintergroene bodembedekker

Afbeelding
Waldsteinia ternata, goudaardbei in het Nederlands, is een bodembedekker pur sang. Heel geschikt om randen mee te maken of om de grond onder heesters mee te bedekken. Als je (delen van) je tuin onderhoudsarm wilt aanleggen, mag Waldsteinia zeker niet ontbreken.  Waar Waldsteinia staat, groeit namelijk geen onkruid meer en hoef je niet te wieden. Dus laat die schoffel maar in de schuur staan! Daarnaast zorgt het dichte bladerdek ervoor dat de bodem niet uitdroogt. Het is dan ook een gelukje dat Waldsteinia het bijzonder goed doet op zandgrond!  Waldsteinia beter laten bloeien   Waldsteinia blijf in de winter groen en bloeit in april met kleine gele bloempjes die lijken op de bloemen van een aardbei, vandaar de naam goudaardbei (er komen géén aardbeitjes in). Als je Waldsteinia net geplant hebt, is de bloei het rijkst. In de jaren erna zullen er niet meer dan enkele bloempjes verschijnen.  Wil je dat de plant blijft bloeien, dan zul je hem regelmatig op moeten rooien. Van onze bu
Read more »